Πλατεία Φαρμάκη, 7:55’ το πρωί. Φυσάει πολύ. Περιμένω μαζί με τον γιο μου το σχολικό. Η Ναύπακτος ξυπνά σιγά-σιγά. Η ροή των αυτοκινήτων πυκνώνει. Κάποιοι γνωστοί μας, διερχόμενοι οδηγοί, μας χαιρετούν ευγενικά και μου ανεβάζουν ακόμα πιο πολύ τη διάθεση, συνυπολογίζοντας και το καλοσυνάτο χαμόγελο της σχολικής τροχονόμου. Οι σταθεροί θαμώνες στα στέκια της πλατείας αυξάνονται. Γυρεύουν απεγνωσμένα μια συντροφιά και έναν καφέ. (Αλήθεια όλοι αυτοί οι άντρες, οι σοβαροί οικογενειάρχες, δεν έχουν γυναίκες να πάρουν στο σπιτικό τους το πρωινό; Διακρίνω μία τάση φυγής από την οικογενειακή εστία ή μου φαίνεται;).
Ένα πολύ ευγενικό παιδί, από το 1ο Δημοτικό Σχολείο, μας καλημερίζει πάντα, και ας μην μας γνωρίζει προσωπικά, παρά μονάχα φυσιογνωμικά. Δράττομαι της ευκαιρίας να γαλουχήσω τον γιο μου: «Με τέτοια παιδιά θέλω να κάνεις παρέα, είτε είναι σε ιδιωτικό, είτε σε δημόσιο σχολείο. Οι σωστοί πολίτες μιας πόλης, πρέπει να είμαστε ενωμένοι και όχι ανταγωνιστικοί και διχασμένοι. Η διχόνοια, μόνο κακά μας έφερε».
Γυναίκες προκομμένες με γρήγορο βήμα βιάζονται να διεκπεραιώσουν όλες τις ημερήσιες υποχρεώσεις. Να και μία γνωστή φυσιογνωμία (!) … Παραφωνία στην ομορφιά του πρωινού. Με χαιρετά με ένα παγωμένο χαμόγελο, ασορτί με τον αέρα που φυσάει. Και μία υφέρπουσα ζήλεια για τα ιδιωτικά σχολεία. (Αυτό πάλι, τί σύνδρομο είναι; Σε κοίταξα εγώ ποτέ στραβά για το ποιό σχολείο θα επιλέξεις για το παιδί σου; Ας κοιτάει ο καθένας τη δουλίτσα του και να μην αναμιγνύεται στα οικογενειακά του διπλανού του.) Να δεις, λοιπόν, που σήμερα θα την εκστομίσει την κακία της. Έλα … σε περιμένω. Πέτα το δηλητήριό σου. Έτοιμοι; 1-2-3-πυρ!
-Εσείς φέτος θα συμμετέχετε στο καρναβάλι ή είστε πάντα απόμακροι; Πολύ νωρίς σοβαρέψατε! Εμείς θα ντυθούμε!
Αντιδρώ μόνο με ένα μειδίαμα. Σαν να της λέω ότι «το αντιπαρέρχομαι και μην εκτίθεσαι άλλο». Το να πονηρεύεσαι από τα μικράτα σου, να κοιτάς λοξά και να πετάς κακιούλες δεν είναι κάτι που σε τιμά. Ούτε εσένα, ούτε τον τόπο που μεγάλωσες. Αντιθέτως, είναι από τα μεγάλα μείον της ελληνικής επαρχίας. Και γι’ αυτά μας κοροϊδεύουν στις μεγάλες πόλεις. Κάποτε πρέπει να λυτρωθούμε από τα δεσμά της κουτοπονηριάς και της χοντροκοπιάς. Μόνοι μας βγάζουμε τα μάτια μας και σπαταλάμε την ενέργειά μας σε λάθος ανθρώπους και λάθος θέματα. Αλλά το μειδίαμά μου θέλει να της πει και κάτι άλλο για την επίθεσή της:
«Εσύ, πάντως, σίγουρα έχεις από τώρα ντυθεί: Η miss ευτυχία Ναυπάκτου! Με σκήπτρο, με κορδέλα και με στέμμα. Είπαμε, όμως, ότι έχεις ντυθεί, όχι ότι είσαι και στ’ αλήθεια χαρούμενη και ευτυχισμένη. Η εσωτερική σου δυστυχία, μόλις μου τρύπησε το τύμπανο! Ο καθένας εξωτερικεύει ό,τι έχει μέσα του. Όσο εκστομίζει κανείς μικροπρέπειες, σημαίνει ότι κουβαλάει στην ψυχούλα του πολλά βραχυκυκλώματα και ότι έχει πολλή δουλειά να κάνει με τον εαυτό του ακόμα.
Αλλά δεν φταις εσύ καλή μου κοπέλα. Είναι που οι δικοί σου ταύτισαν τις αξίες της ζωής με τους υπερμεγέθεις τραπεζικούς λογαριασμούς. Παλάτια πάνω στην άμμο δηλαδή (…). Και να τώρα τα αποτελέσματα. Οι μπηχτές σου, μπορεί να στενοχώρησαν πολλούς Ναυπάκτιους μέχρι τώρα, στα Αθηναϊκά τα μάτια, όμως, μόνο ως προβληματική φαντάζεις. Και ας θεωρούνται οι δικοί σου από τους έχοντες και κατέχοντες της πόλης.
Μετά απορούν κάποιοι, γιατί άντρες και γυναίκες που μπήκαν σε πλούσιες οικογένειες, δεν είναι ευτυχισμένοι. Ποιος άνθρωπος είναι ευτυχισμένος όταν μοιράζεται τη ζωή του με την υπεροψία και την κακογλωσσιά; Όταν έχει έναν σύντροφο, ο οποίος δεν θα απογαλακτιστεί ποτέ και είναι προσκολλημένος στην ονειρεμένη παιδική του ηλικία και στα υλικά επιτεύγματα της γονικής του οικογένειας. Γιατί μέσα στο κάδρο δεν είναι μόνο ο/η σύζυγος είναι και όλοι οι εγγύς συγγενείς».
Είπα εγγύς συγγενείς; Κατά φωνή και το βρυκολακόσογο της λεγάμενης! Ένα βλοσυρό ζευγάρι διασχίζει τον δρόμο. Έτοιμο να σου πιει το αίμα. Με χείλια σφιχτά απ’ τα οποία δεν βγαίνει ποτέ χαμόγελο. Και αν βγει, μια ειρωνεία υποθάλπει. Εγκλωβισμένοι στο μικρόκοσμό τους, νομίζουν ότι αληθινά σοβαρός άνθρωπος είναι ο κατηφής. Δυστυχώς, μπέρδεψαν τη σοβαρότητα με τη σοβαροφάνεια. Και όσο πιο σφιχτά έχουν τα χείλη, τόσο νομίζουν ότι μεγαλώνουν τα νούμερα στο Ε9. Και μια ματιά που σε κοιτάζει «υπό χορδής και εφαπτομένης». Και όσο πιο σκοτεινή είναι, τόσο νομίζουν ότι αυξάνεται το κύρος τους. Γιατί έτσι λογίζονται οι παράγοντες. Επειδή απέκτησαν χρήματα νομίζουν ότι εξαγόρασαν και τον … ληξίαρχο! Και πήραν το πιστοποιητικό κοινωνικής καταξίωσης και ευυπόληπτου πολίτη. Και τώρα το περιφέρουν στο γραφικό στυλάκι τους!
Δεν τους είπε ποτέ κανείς ότι το να είσαι αληθινά σοβαρός και ευυπόληπτος είναι μια προσπάθεια διαρκής και επίπονη. Σε ολόκληρη τη ζωή μας δίνουμε τη μάχη με τα πάθη μας. Και ταυτόχρονα προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε τα χαρίσματα, τα οποία σε όλους ανεξαιρέτως έχουν δοθεί, από την ίδια τη ζωή. Αλλά η προσπάθεια αυτή δεν σταματά με τις χαρές και τις επιτυχίες μας. Διαρκεί μέχρι την τελευταία μας πνοή. Και δεν εξαιρείται κανένας από αυτόν τον αγώνα.
Δόξα τω Θεώ, έχω γνωρίσει αρκετούς σοβαρούς ανθρώπους σε αυτόν τον τόπο. Ανήκοντες τόσο στους οικονομικά ισχυρούς, όσο και στους αδύναμους. Και όταν τους γνώρισα από κοντά, οι μεν πρώτοι ήταν προσηνείς, οι δε δεύτεροι καθόλου μεμψίμοιροι. Κοινός παρανομαστής; Η αξιοπρέπεια.
Επίσης, ας μου λύσει κάποιος την απορία, γιατί ζωντανός και νέος λογίζεται όποιος συμμετέχει στα καρναβάλια; Όποιος δηλαδή βρίσκει την χαρά αλλού, είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος; Και δεν αναφέρομαι στα παιδιά και στους εφήβους, αλλά σε όλους εμάς τους υπόλοιπους. Τους μεσήλικες παρά κάτι, ή τους μεσήλικές φεύγα …
Εν τέλει μου φαίνεται πως όσο ποιο πολύ μεταμφιέζεται κάποιος και όσο ποιο πολύ ξεφαντώνει, τόσο ποιο πολλά απωθημένα έχει. Δείχνει να βιώνει μια έντονη καταπίεση της προσωπικότητάς του και να θέλει να εκθέσει τον αληθινό του εαυτό, οχυρωμένος τάχα πίσω από μία μάσκα. Δεν λέω, καλές οι εορταστικές εκδηλώσεις, αλλά το να ταυτίζει ένας μεγάλος την ευτυχία του με κατάλοιπα Διονυσιακής λατρείας, θα έπρεπε να τον προβληματίζει και να κάνει μία ενδοσκόπηση. Ας προσπαθήσουμε, αν μη τι άλλο, να είμαστε πιο αληθινοί κάθε μέρα. Δεν χρειάζεται να έλθει η μεταμφίεση για να μας αναδείξει τον καλά κρυμμένο εαυτό μας. Δυστυχώς, όμως, για κάποιους όλα αυτά λογίζονται ως μία κακώς εννοούμενη σοβαρότητα.
Απόκριες, πάντως, σημαίνει ότι κόβω το κρέας και προετοιμάζομαι για την κατανυκτική περίοδο της μεγάλης Σαρακοστής. Έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε (…).
«Όχι κοπέλα μου, δεν συμμετέχω στα καρναβάλια, από πεποίθηση. Δικαίωμά μου! Όπως είναι και δικαίωμα αυτών που συμμετέχουν. Και δεν είμαι η παράξενη. Παράξενο είναι που προσπαθείς να μου επιβάλλεις μιαν ανάλαφρη στάση ζωής, η οποία κρύβει απωθημένα. Όσο για το ιδιωτικό σχολείο, πριν το σχολιάσεις, να ενημερώνεσαι καλύτερα, παρακαλώ».
Α ρε Ψωροκώσταινα … δουλειά που έχουμε ακόμα να κάνουμε σε θέματα παιδείας …
Σαν να μη μου έφτανε όλο αυτό, μόλις με εντόπισαν και τα ραντάρ του βρυκολακόσογου! Έρχονται προς το μέρος μου. Δεν αντέχω τρεις νεόπλουτους πρωί-πρωί. Και μετά αγωνιάς για το καρναβάλι. Έτοιμο το έχουμε. Δεν το βλέπεις; Ένα γαϊτανάκι στην πλατεία και όλοι εμείς από κάτω.
Επιτέλους! Φτάνει το σχολικό. Μου φαντάζει σαν ένας άλλος σούπερμαν ντυμένος στα κίτρινα. Ανοίγει η πόρτα. Τα χαμόγελα του Αντώνη και της Χρύσας λειτουργούν σαν ισχυρό αντίδοτο στην απρόσφορη απόπειρα δηλητηρίασής μου.
Τώρα περπατώ μόνη και διερωτώμαι: Μήπως έχω και εγώ κάποιο απωθημένο και θα ήθελα να το προβάλλω σε μία αποκριάτικη μεταμφίεση; Ψάξου, ψάξου … Ναι! Έχω! Θα ήθελα να ντυθώ και εγώ κάτι. Η βασίλισσα του πάγου! Να υιοθετήσω αυτό το μπλαζέ ύφος και να κάνω ένα ψυχολογικό πείραμα. Πόσο και πώς μπορεί αυτή η ψυχρή ματιά, να επηρεάσει τη στάση των άλλων απέναντί μου. Αλλά πάλι … έτσι θα πρόδιδα τον γήινο εαυτό μου. Μαζί και όλους τους αξιοπρεπείς συνανθρώπους μου. Ας είμαι καλύτερα ο εαυτός μου και ας προσπαθήσω την περίοδο της αποκριάς να είμαι ακόμα πιο αληθινή.
Καλές απόκριες σε όλους.
Γιάννα Καραμάνου-Σπηλιώτη
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «εμπρός»
