Μία εικόνα…
|
| © Eugene Atget: Staircase, France, 1908 |
…ένα κείμενο
Γράφει ο Βασίλης Βούκλιζας
Μία από τις εμμονές του μεγάλου Γάλλου φωτογράφου Eugene Atget, μεταξύ των άλλων, ήταν
και η επί πολλά χρόνια συστηματική φωτογράφιση σκαλών σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους.
Από τις λιγότερο γνωστές φωτογραφίες του είναι αυτή της σκάλας του Hotel de Jean de Fourcy. Mίας
σκάλας που ξεκινάει από το μαύρο του πρώτου επιπέδου και ακολουθώντας την υπέροχη καμπύλη του σιδερένιου κιγκλιδώματος χάνεται πάλι μέσα στο μαύρο του επάνω ορόφου. Μαύρο που χρησιμοποιεί εύστοχα και σαν βινιετάρισμα ο φωτογράφος στο κάτω και αριστερό μέρος της φωτογραφίας, (σε αντίθετη καμπύλη με αυτή της σκάλας, κάνοντάς το μέρος του θέματος), μειώνοντας έτσι τα υπερβολικά λευκά, αποδεικνύοντας ότι είχε μία απίστευτη αίσθηση φόρμας.
Μία γοητευτική φωτογραφία που δείχνει υπερβολικά απλή (όπως και οι περισσότερες φωτογραφίες
του) για τον λόγο ότι η γοητεία του Atget δεν βρίσκεται εδώ, στα εξωτερικά στοιχεία και την πρώτη ανάγνωση. Βρίσκεται στην «ανείπωτη απροσδιοριστία» (φράση του Andrei Tarkovsky, που για τον ίδιο είναι η πιο σαγηνευτική ιδιότητα κάθε τέχνης). Ανείπωτη απροσδιοριστία, γιατί ενώ σου αρέσει κάτι δεν ξέρεις το γιατί, δεν βρίσκεις λόγια να το εκφράσεις, να προσδιορίσεις το ουσιαστικό σημείο του και κάθε απόπειρα ερμηνείας πέφτει στο κενό. Άλλωστε κάθε μεγάλος καλλιτέχνης μέσα στην αρτιότητα του έργου του αφήνει ηθελημένα «κενά» καλώντας τον θεατή σαν συν-δημιουργό να τα συμπληρώνει με την καλλιεργημένη καλλιτεχνική ευαισθησία του.
Αυτή η ανείπωτη απροσδιοριστία – που αποτελεί άλλο επίπεδο ανάγνωσης – χαρακτηρίζει όλο το έργο του Atget και εδώ ακριβώς βρίσκεται η γοητεία του.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας “εμπρός”
