Γράφει ο Παναγιώτης Α. Κατσούλης*
Στα 20 από τα 27 χρόνια της δημόσιας εκπαιδευτικής μου θητείας, διδάσκω στις αίθουσες και στα εργαστήρια της τεχνικής εκπαίδευσης. Βίωσα κάθε λογής “μεταρρύθμιση”. Πολυκλαδικό, ΤΕΛ, ΤΕΣ, ΤΕΕ, ΕΠΑΣ, ΕΠΑΛ. Με βεβαιότητα υποστηρίζω πως όλες είχαν κοινό πολιτικό παρανομαστή. Η Δεξιά στην εξουσία, αμιγώς ή συγκυβερνούσα, οδηγεί την Τεχνική Εκπαίδευση στη ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ.
Είναι νωπό το 2013. Απολύσεις/διαθεσιμότητες 2.500 συναδέλφων, από 50 διαφορετικές ειδικότητες, με κατάργηση τριών τομέων και 15 ειδικοτήτων των ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ. Αν δεν συνέβαινε η πολιτική αλλαγή του 2014, τώρα θα λειτουργούσε μόνο το 1/3 σχολικών μονάδων. Τα συνδυαστικά μέτρα στήριξης που έλαβε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, μαζικοποίησαν και αναβάθμισαν τα ΕΠΑΛ.
Η ΝΔ έδειξε εξ αρχής “τα δόντια της”. Ανέστειλε τη λειτουργία των Διετών Προγραμμάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ και κατήργησε τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στα Τμήματα Ελεύθερης Επιλογής της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Τώρα θέλει να τελειώσει ότι δεν κατάφερε το 2013. Βρήκε δε ένα τρόπο ομολογουμένως ευφάνταστο, την ΗΛΙΚΙΑ των μαθητών.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης, επιχειρείται “μεταρρύθμιση” της τεχνικής εκπαίδευσης με βάση την ηλικία των μαθητών. Δικαίως η υπουργός διεκδικεί θέση στο βιβλίο Γκίνες. Περίοπτη εκτιμώ, αφού αιτιολογεί με μοναδικό τρόπο γιατί πρέπει στην Α΄ και Β΄ τάξη των ΕΠΑΛ να μην εγγράφονται ή μετεγγράφονται μαθητές και μαθήτριες άνω των 17 ετών. Διότι έτσι θα καταστεί “αποτελεσματικότερη η πρόληψη φαινόμενων ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, τα οποία παρατηρούνται ιδίως μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων μαθητών”!
Ομολογώ πως όλοι όσοι διδάσκουμε στα ΕΠΑΛ και όχι στης “αριστείας” τα Harvard, έχουμε αντιληφθεί ακριβώς το αντίθετο. Σ’ ένα δύσκολο κοινωνικό και μορφωτικό τοπίο, οι ενήλικες μαθητές συμβάλλουν θετικά στην καλύτερη δυνατή διδακτική προσέγγιση μέσα στις τάξεις και στα εργαστήρια. Βέβαια η ουσιαστική αιτιολόγηση του νομοσχεδίου και όχι εκείνη που απευθύνεται σε ηλιθίους, βρίσκεται μερικές γραμμές παρακάτω. Γράφουν, πως “παράλληλα, επιχειρείται η σταδιακή αποσυμφόρηση, από σκοπιάς μαθητικού δυναμικού, των ημερήσιων ΕΠΑΛ, με γνώμονα τη συνολική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας διά του εξορθολογισμού της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή”!!
Περιμέναμε πως θα “χτυπήσουν” φέτος. Είχαν έρθει αρκετά παιδιά από τα Γενικά Λύκεια, υπήρξαν επιτυχίες μαθητών μας στις πανελλήνιες, είχε ανέβει το μορφωτικό επίπεδο των ΕΠΑΛ. Εκτιμούσαμε πως άξονας θα ήταν η ΒΑΣΗ του 10, η οποία θεσμοθετείται και σε συνδυασμό με την προαγωγή από την Α΄ Λυκείου μέσω της τράπεζας θεμάτων, θα θέσουν την οριστική ταφόπλακα των ΕΠΑΛ την επόμενη χρονιά. Βιάζονται όμως, γι’ αυτό ξεκίνησαν τώρα με το ηλικιακό όριο.
Όσοι αναρωτιέστε γιατί, η απάντηση είναι απλή. Πάντοτε η οπισθοδρομική ελληνική Δεξιά θεωρούσε και θεωρεί την τεχνική εκπαίδευση Β΄ κατηγορίας, η οποία απευθύνεται στα “παιδιά ενός κατώτερου θεού”. Πολλά εξ αυτών των παιδιών “δεν χρειάζονται” τις σπουδές μετά το Δημοτικό, αφού “ανήκουν” στην ανειδίκευτη και φθηνή εργασία. Oσοι αντέχουν οικονομικά, ως πελατεία θα έχουν δύο επιλογές: 1η) Στη μετά το Γυμνάσιο πρόωρη κατάρτιση με την επαναλειτουργία των σχολών ΣΕΚ, όπου ήδη προέβλεψαν να ιδρύονται και από ιδιώτες τύπου “Σκόιλ ελικικού” και “Μέτζη του νεόκτη”. 2η) Στα ιδιωτικά ΙΕΚ, αφού και η μαθητεία εξαφανίζεται!
Οι αριθμοί συμβάλουν στην κατανόηση της ταξικής επιλογής. Το δυναμικό των ημερησίων ΕΠΑΛ είναι σήμερα περίπου 70.000 μαθητές. Εξ αυτών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έτους 2017-18, οι μαθητές και των τριών τάξεων που ήταν άνω των 17 ετών ανέρχονταν στα 18.391 άτομα, ήτοι το 27,4% του μαθητικού πληθυσμού. Αν εφαρμοστεί το νομοσχέδιο Κεραμέως, τότε όλοι αυτοί θα βρεθούν άμεσα εκτός ΕΠΑΛ, ενώ τα απογευματινά ημερήσια ΕΠΑΛ, των οποίων το 90% των μαθητών είναι ενήλικες, θα βάλουν λουκέτο. Προσθέστε τα επερχόμενα αποτελέσματα της Βάσης του 10, της Τράπεζας Θεμάτων και της μαθητείας, για να κατανοηθεί η εκδίωξη από τη δημόσια τεχνική εκπαίδευση σχεδόν 30000 νέων.
Όσοι ισχυρίζονται πως όλοι αυτοί οι νέοι έχουν την επιλογή των εσπερινών ΕΠΑΛ, είτε δεν ξέρουν είτε κοροϊδεύουν. Τα εσπερινά αποτελούν το 19% των ΕΠΑΛ της χώρας (76 στα 399), ενώ δεν καλύπτουν όλες τις ειδικότητες σε κάθε περιοχή. Ακόμη σε 11 Νομούς και 22 νησιά εκτός αυτών των Νομών, δεν υπάρχει σήμερα εσπερινό. Για παράδειγμα, στην Αιτωλοακαρνανία υπάρχει μόνο ένα στο Αγρίνιο. Θεωρεί κάποιος εφικτό να μετακινούνται κάθε απόγευμα μαθητές από τη Ναύπακτο, το Μεσολόγγι και τη Βόνιτσα προς Αγρίνιο;
Οι παγκόσμιες τεχνολογικές εξελίξεις – 4η βιομηχανική επανάσταση, ψηφιακό/συνεργατικό σχολείο, τεχνητή νοημοσύνη – οδηγούν στην ακριβώς αντίθετη επιλογή. Στην ολόπλευρη στήριξη και αναβάθμιση της δημόσιας τεχνικής εκπαίδευσης και όχι στον περιορισμό και τη διάλυση της. Η ταξική ιδεοληψία της κυβέρνησης, μας επιστρέφει στο παρελθόν. Παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της παροχής ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών και σε αγαστή σύμπλευση διαπλοκής με συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, διαμορφώνει ένα νέο χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, φθηνό και μισό ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό.
Είναι καθήκον όλων μας – εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών – το οπισθοδρομικό και ταξικά μεροληπτικό κυβερνητικό νομοσχέδιο να μείνει στα χαρτιά!
*Εκπαιδευτικός
Πρώην Δήμαρχος Μεσολογγίου
Μέλος Ν.Ε. Ανασυγκρότησης ΣΥΡΙΖΑ Αιτωλ/νιας
