Γράφει ο Γιώργος Ασημακόπουλος
Με την απλή αναλογική ο κάθε συνδυασμός από τον πρώτο γύρο παίρνει πλήθος εδρών στο νέο Δημοτικό Συμβούλιο ίσο με το ποσοστό των ψήφων που έλαβε. Μεγάλη αλλαγή σε σχέση με το παρελθόν, όπου ο εκλογικός νόμος έπαιρνε έδρες από τους χαμένους και τις έδινε στον νικητή Δήμαρχο του δευτέρου γύρου. Τώρα θα πάμε να ψηφίσουμε στο δεύτερο γύρο γνωρίζοντας ήδη τη σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου. Παλιότερα, προκειμένου ο Δήμαρχος να έχει πλειοψηφία, η σύνθεση του Συμβουλίου καθοριζόταν στον δεύτερο γύρο.
Όσοι δεν περνούσαν δεύτερο γύρο παίρνανε ψίχουλα σε σχέση με το ποσοστό τους. Αν έπαιρνε ένας συνδυασμός στις προηγούμενες εκλογές 20% και δεν περνούσε δεύτερο γύρο, θα έπαιρνε μία άντε δύο έδρες. Τώρα ακόμα και αν δεν περάσει στον δεύτερο γύρο θα πάρει πέντε με έξι έδρες. Υπήρχε το οξύμωρο να έχουμε συνδυασμούς του 30% που ενώ πήγαιναν δεύτερο γύρο και χάνανε, μένανε με λίγες αναλογικά έδρες. Αντί για οκτώ, να έχουν τέσσερεις.
Ο λόγος που υπήρχε αυτή η «αδικία» της ενισχυμένης αναλογικής ήταν η ανάγκη σταθερής διοίκησης του Δήμου από τον Δήμαρχο. Ο νόμος προέβλεπε ότι ο Δήμαρχος βρέξει-χιονίσει θα έχει την απόλυτη πλειοψηφία, τις δεκαέξι από τις εικοσιεπτά έδρες ακόμα και αν στον πρώτο γύρο το ποσοστό του αντιστοιχούσε σε πέντε ή έξι έδρες. Αποτέλεσμα της ενισχυμένης αναλογικής ήταν διάφορες στρεβλώσεις.
Μία βασική στρέβλωση που προκαλούσε η ενισχυμένη αναλογική ήταν να εκλέγονται Σύμβουλοι διάφοροι υποψήφιοι που ναι μεν δεν ήταν ψηλά σε σταυρούς, αλλά έτυχε να είναι υποψήφιοι με το νέο Δήμαρχο. Αντίθετα μένανε έξω από το Συμβούλιο υποψήφιοι που είχαν συγκεντρώσει πολλούς σταυρούς προτίμησης, αλλά είχαν την «ατυχία» να μην προβλέψουν σωστά τον επόμενο νικητή. Σε ένα αγγελικά πλασμένο εκλογικό σώμα αυτό σημαίνει ότι ενώ ο κόσμος εκτιμά και ψηφίζει μαζικά συγκεκριμένο Σύμβουλο στον πρώτο γύρο αυτός μένει εκτός, γιατί απλά δεν ήταν με τον νικητή του δευτέρου γύρου.
Μια ακόμα παρενέργεια της ενισχυμένης αναλογικής ήταν το «ρεύμα» προς τους δύο βασικούς διεκδικητές που περνάνε στον δεύτερο γύρο. Ας δούμε πως δημιουργούταν το ρεύμα με την ενισχυμένη αναλογική: Στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας ο κάθε υποψήφιος Δήμαρχος είχε έναν πυρήνα στελεχών.
Ο αρχικός πυρήνας είναι λογικό να είναι ένα βήμα μπροστά όσο αφορά τη σταυροδοσία μιας και «χτίζουν» τον συνδυασμό και ξέρουν το σύνολο των ψηφοφόρων που προτιμούν τον συγκεκριμένο υποψήφιο. Με την ενισχυμένη αναλογική, στην πορεία προς τις κάλπες γίνονταν προσθήκες υποψηφίων, οι οποίοι δημιουργούν ρεύμα προς τον υποψήφιο Δήμαρχο. Φυσικά κίνητρο για να μπει κάποιος σε ένα συνδυασμό είναι η εκλογιμότητα, ειδικά όταν πρόκειται για κάποιον που μαζεύει πολλούς σταυρούς προτίμησης. Αυτή η διαδικασία λειτουργεί ως «πυραμίδα», αφού κάθε προσθήκη υποψηφίου αυξάνει τη δυναμική του συνδυασμού με αποτέλεσμα να προσελκύει κι άλλες προσθήκες. Έτσι δημιουργούνταν δύο συνδυασμοί που «χτυπάνε» δεύτερο γύρο, αφού εκεί συγκεντρώνονταν όσοι ήλπιζαν να είναι στους δεκαέξι της πλειοψηφίας του νικητή Δημάρχου.
Με την απλή αναλογική όμως, είναι δύσκολο να διευρυνθεί ο αρχικός πυρήνας διότι δεν υπάρχει εκλογιμότητα.Ένας συνδυασμός του 25% ακόμα και αν περάσει δεύτερο γύρο και βγάλει Δήμαρχο, θα έχει έξι έδρες αντί για δεκαέξι. Οι έξι που θα εκλεγούν είναι λόγο πολύ γνωστοί πριν καν ξεκινήσει η προεκλογική διαδικασία. Γιατί να τρέξουν κι άλλοι αφού δεν μπορούν να εκλεγούν; Αυτός είναι και ο λόγος που κανένας υποψήφιος Δήμαρχος σε τούτες τις εκλογές δεν εμφανίζει «ρεύμα»: κανένας υποψήφιος σύμβουλος δεν προστίθεται εύκολα σε κανένα αρχικό πυρήνα υποψηφίου Δημάρχου, γιατί δεν υπάρχει προοπτική εκλογής.
Με το νέο εκλογικό νόμο είναι φανερό ότι ο ψηφοφόρος στον πρώτο γύρο δεν επιλέγει Δήμαρχο, αλλά το Δημοτικό Συμβούλιο που θέλει να έχει για τα επόμενα χρόνια ο τόπος του. Οι έδρες απονέμονται αναλογικά στον πρώτο γύρο. Κάθε σύμβουλος είναι πιθανό να συμμετάσχει στη διοίκηση του Δήμου, είτε ο επικεφαλής του συνδυασμού του γίνει Δήμαρχος είτε όχι. Άρα στις 26 Μαΐου ψηφίζουμε Δημοτικούς Συμβούλους και, στις 2 Ιουνίου εκλέγουμε τον Δήμαρχο με τον οποίο αυτοί θα συνεργαστούν.
*Ο Γιώργος Ασημακόπουλος είναι Πληροφορικός, Λέκτορας του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «εμπρός»
