Γράφει ο Γιώργος Κων. Ασημακόπουλος
Έχουμε φτάσει στο σημείο να ντρεπόμαστε και να φοβόμαστε που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας σε αυτή τη χώρα. Για την ακρίβεια, την πολιτεία που διοικεί αυτή την κοινωνία ντρεπόμαστε εδώ και πάρα πολύ καιρό. Μια πολιτεία που αποδεικνύεται εχθρική για τους υπηκόους της και την επιβίωσή τους.
Το σιδηροδρομικό δυστύχημα είναι αποκαλυπτικό του πόσο εκτεθειμένοι είμαστε εξαιτίας της πολιτείας. Μας έχουν στερήσει την αίσθηση της εμπιστοσύνης σε βασικές δομές και λειτουργίες που αφορούν κατά κύριο λόγο τα παιδιά μας. Μια κατάσταση όπου όλοι γνωρίζουν τους κινδύνους και μας αφήνουν να καταλήξουμε «όπου βγει». Πλέον ανησυχούμε για την ασφάλεια των αγαπημένων μας προσώπων όταν ταξιδεύουν και όχι μόνο. Πως να βάλεις το παιδί σου σε καράβι, αεροπλάνο και λεωφορείο ξανά στην Ελλάδα μετά από αυτό; Πως να το στείλεις να σπουδάσει ή να διασκεδάσει;
Η περίπτωση των Τεμπών αποκάλυψε πόσο εκτεταμένος είναι ο ανθρωπογενής κίνδυνος στην Ελλάδα. Ως όντα γνωρίζουμε είναι πιθανό ανά πάσα στιγμή να συμβούν φυσικά φαινόμενα τα οποία μπορεί και να μας σκοτώσουν. Είναι άλλο πράγμα όμως ένας σεισμός, μια πλημμύρα ή η πρόσκρουση ενός μετεωρίτη ή δορυφόρου στη Γη, και άλλο να προκαλείται ο θάνατος δεκάδων νέων παιδιών -και όχι μόνο- εξαιτίας της πολιτείας.
Μια τραγωδία όπου έχουμε δεκάδες νεκρούς προκαλεί συλλογικό σοκ και λύπη. Στην περίπτωση που η εκατόμβη οφείλεται στην ανικανότητα της πολιτείας να αντιδράσει αποτελεσματικά και να σώσει ζωές, έρχεται ο συλλογικός θυμός. Όταν όμως είναι φανερό ότι αιτία δεν είναι η απλή ανικανότητα αλλά φταίει το ίδιο το κράτος με τις επιλογές και τις ενέργειές του, έχουμε πλέον το αίσθημα του φόβου απέναντι στη διοίκηση της ίδιας μας της χώρας.
Στα Τέμπη αποκαλύπτεται ότι ζούμε σε ένα κράτος εχθρικό, το οποίο βάζει σε κίνδυνο τη ζωή των πολιτών του για το τίποτα. Μια πολιτεία που εμπνέει συλλογικό φόβο. Είναι τόσο εξόφθαλμη η απουσία των πιο απλών μέτρων ασφαλείας που δεν γίνονταν πιστευτές οι καταγγελίες των θεσμικών οργάνων των εργαζομένων. Η ευκολία με την οποία μπορεί να αποτραπεί ένα δυστύχημα όπως αυτό των Τεμπών μας δημιουργεί αίσθημα φόβου απέναντι σε αυτούς που δεν το απέτρεψαν.
Το θέμα λοιπόν είναι τι και ποιον φοβόμαστε. Δεν φοβόμαστε μόνο τους «φυσιολογικούς» κινδύνους ή την ελλιπή αντίδραση των αρχών απέναντι σε αυτούς. Έχουμε τρομάξει με την ίδια μας την πολιτεία.
Δεν είναι μόνο τα τρένα που μας προκαλούν το αίσθημα του κινδύνου όταν ζούμε σε μια τέτοια πολιτεία. Θα καθαρίζαμε εύκολα με ένα σύστημα τηλεπαρακολούθησης. Το ΕΣΥ που αποσαθρώνεται σκόπιμα εξαναγκάζοντας τα στελέχη του να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα, προκαλεί ανασφάλεια. Δεν θα έχουμε που να στραφούμε όταν έρθει η ασθένεια, οπότε φοβόμαστε. Τα παιδιά μας έχουν μπροστά τους ένα εργασιακό μέλλον γαλέρας με ευέλικτες μορφές εργασίας, ανεργία, διαρκή κατάρτιση και συνειδητή απαξίωση της γνώσης. Δεν θα μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους υλικές ανάγκες, οπότε φοβούνται. Η ιδιωτικοποίηση μονοπωλιακών αγαθών όπως η ενέργεια, οι οδικοί άξονες και το νερό προκαλούν τον φόβο της στέρησης και της ελλιπούς ικανοποίησης βασικών βιολογικών αναγκών.
Τρόμο και ντροπή -σε μικρότερο βαθμό προφανώς- προκαλούν και κάποιες συνειδητές επιλογές τοπικής κλίμακας. Το οδικό δίκτυο εντός του Δήμου εν πολλοίς είναι επικίνδυνο, ειδικά προς τις ημιορεινές και ορεινές κοινότητες (τρανταχτό παράδειγμα ο δρόμος για Ριγάνι – και όχι μόνο!). Είμαστε εκτεθειμένοι στον κίνδυνο του καρκίνου, αφού πίνουμε νερό από δίκτυο σωλήνων αμιάντου. Είμαστε εκτεθειμένοι σε μολύνσεις και ασθένειες αφού κολυμπάμε σε θάλασσα όπου καταλήγει σημαντικό μέρος των αστικών μας λυμάτων, χωρίς ναυαγοσώστες και μέσα ανάνηψης. Ο φόβος του τροχαίου δυστυχήματος είναι μόνιμος στην περιοχή μας αφού δεν υπάρχουν πεζοδρόμια και επαρκής φωτισμός σε δρόμους αποδεδειγμένα θανατηφόρους για τους πεζούς. Το ίδιο ισχύει όταν είναι συνειδητή επιλογή να μην αποτρέπονται τα αυτοκίνητα να ανεβαίνουν στα πεζοδρόμια ή να έχουμε έναν απολύτως ανασφαλή ποδηλατόδρομο που χρησιμοποιούν τα παιδιά μας να πάνε σχολείο ή βόλτα.
Ο φόβος εν γένει προκαλεί συναισθηματική και ψυχολογική παράλυση αφού κάνει τον άνθρωπο να νιώθει ανύμπορος και αδύναμος. Η ιστορία όμως έχει δείξει πως όταν ο φόβος είναι συλλογικός, τότε μπορεί να αποδειχθεί μοχλός αλλαγής των αιτίων που τον προκαλούν. Καιρός να φροντίσουμε συλλογικά ώστε να νιώσουμε κατά το δυνατό ασφαλείς στον ίδιο τον τόπο μας.
