Ο Αντώνης Δούρος, ο Έλληνας ερευνητής που έγινε πρώτο θέμα, μιλά στη «wp»
Πριν από λίγους μήνες είδαμε το όνομά του να γίνεται τίτλος σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης της χώρας. «Έλληνας ερευνητής αποκαλύπτει μία επικίνδυνη σχέση που αυξάνει την απειλή νόσου Αλτσχάιμερ», ένας εξ αυτών και ο λόγος για τον Αντώνη Δούρο! Μεγαλωμένος στη Ναύπακτο, γιος του γνωστού γιατρού Δημήτρη Δούρου και της καθηγήτριας Νατάσας Γιαννούλου (επίσης γνωστή για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους), ο Αντώνης άνοιξε τα φτερά του για το εξωτερικό με το που τελείωσε το λύκειο. Ο δρόμος της ιατρικής συνδέθηκε με εκείνον της έρευνας, που πάντα τον γοήτευε, όπως μας λέει, και τον οδήγησε για αρχή στο Βερολίνο, στη συνέχεια στο Μόντρεαλ και μετά… πάλι στο Βερολίνο, όπου είναι εγκατεστημένος σήμερα, με τη σύντροφό του Γιούλια και το γιό τους, τον Αλέξη. Ο Αντώνης μιλά στη «west» για το «δρομολόγιο ζωής» του, τον επαγγελματικό στίβο της έρευνας, τη σχέση του με τη Ναύπακτο, αλλά και το μέλλον του, έτσι όπως τουλάχιστον το βλέπει αυτή τη στιγμή! Α, επίσης μας εξηγεί και τι είναι αυτό που ανακάλυψε με τους συνεργάτες του, ή τουλάχιστον προσπαθεί να μας το εξηγήσει, γιατί κάτι μας λέει για γαστριτιδες, για ελικοβακτηρίδια του πυλωρού και άλλα τέτοια. Εμείς, με όλα τα άλλα όμως, κρατάμε και το κλείσιμο της συζήτησης, τη ματιά του για τον κόσμο γύρω μας. «Η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο δεν (πρέπει να) είναι η μονή λύση συνύπαρξης σε κοινωνικό επίπεδο», τονίζει με νόημα! Κι αυτό όλοι μπορούν να το καταλάβουν!
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό west point
Ακολουθήστε τη west point στο instagram
Καταρχάς Αντώνη, σήμερα που μιλάμε σε βρίσκουμε στο Βερολίνο. Έχει ενδιαφέρον να μας περιγράψεις, από τη μία πώς βρέθηκες και εγκαταστάθηκες εκεί, μαζί με τους ενδιάμεσους σταθμούς σου, αλλά και το τι κάνεις στο Βερολίνο…
Καλησπέρα, καταρχάς ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον. Στο Βερολίνο πήγα στα 19 μου (το 2001) για να σπουδάσω Ιατρική. Αμέσως ενθουσιάστηκα με την πόλη, τον κόσμο της, τις μεταλ συναυλίες και τις μπύρες της. Σε μια από αυτές τις συναυλίες, πρέπει να πω δε, γνώρισα λίγο αργότερα και τη γυναίκα μου, οπότε όλα πήραν το δρόμο τους. Το 2016 πήγαμε οι 3 μας πλέον, όπου τρεις η Γιούλια ο γιός μας ο Αλέξης και εγώ, στο Μόντρεαλ του Καναδά λόγω δουλειάς. Από εκεί φύγαμε το 2023, όταν και ο νόστος για το Βερολίνο, πιθανότατα την καλύτερη πόλη του κόσμου, αποδεδείχθηκε ακατανίκητος. Στο Βερολίνο δουλεύω πλέον ως Αναπληρωτής Καθηγητής στο Ινστιτούτο Κλινικής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή Charité.
Ας γυρίσουμε το χρόνο πίσω, σε βρίσκουμε να μεγαλώνεις στη Ναύπακτο. Τι θυμάσαι από εκείνα τα χρόνια;
Θυμάμαι πολλά πράγματα: τους φίλους, τα μπάνια τα καλοκαίρια, τις κοπάνες από το σχολείο τις ώρες του εκκλησιασμού για να πάμε για καφέ στην Ψανή, το μπάσκετ που -με ισχνές επιδόσεις- έπαιζα στην Ομόνοια, τις μπύρες πρώτα στην Μπαρμπαρόσα και μετά στο Γκραντ. Επίσης θυμάμαι τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές μου, που πλέον έχουν ακολουθήσει τους πιο διαφορετικούς δρόμους και έχουν γίνει από γιατροί μέχρι σταρς του πανκ ροκ.
Όταν ήρθε η ώρα να αποφασίσεις για το μετά το σχολείο δρόμο σου, ποιες εν δυνάμει επιλογές είχες ανοίξει μπροστά σου; Να υποθέσουμε ότι το κεφάλαιο ιατρική ήταν μία εξ αυτών και λόγω του πατέρα σου, άρα και της «τριβής» σου από πάντα με το αντικείμενο, έστω και ως… μικρός παρατηρητής;
Στο σχολείο μου άρεσε πολύ η Βιολογία, ιδιαίτερα η Μοριακή Βιολογία. Οπότε αυτό που σκαφτόμουν τότε, σε πολύ αφαιρετικούς και μάλλον αφελείς όρους είναι η αλήθεια, ήταν κάποιου είδους έρευνα στον τομέα της Βιοιατρικής. Η απόφαση τώρα να σπουδάσω Ιατρική συγκεκριμένα και όχι κάτι παρεμφερές (π.χ. Βιολογία) πάρθηκε σε «συνεργασία» με τους γονείς μου και την τότε καθηγήτριά μου στη Βιολογία, αν με αντιλαμβάνεσαι…
Άρα το κεφάλαιο έρευνα, σε συνδυασμό με την ιατρική, υπήρχε από τη στιγμή που επέλεξες να ακολουθήσεις αυτό το δρόμο…
Όπως προείπα, η έρευνα με ενδιέφερε εξαρχής. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου αλλά και μετά είχα τη μεγάλη τύχη να δουλέψω με ανθρώπους και στη Γερμανία και στον Καναδά που με βοήθησαν πολύ να βρω τον τομέα που μου ταιριάζει. Οπότε ναι μεν ήταν κάτι που ήθελα να κάνω εξαρχής, αλλά που ίσως και να μην είχα καταφέρει να κάνω με επιτυχία υπό λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες.
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ιατρική και έρευνα είναι καλύτερα στο εξωτερικό παρά στην Ελλάδα; Το λέω, όχι λόγω της ποιότητας των πανεπιστημίων σε επίπεδο προσωπικού, αλλά κυρίως λόγω των συνθηκών που παρέχει το κάθε κράτος…
Η Ιατρική στην Ελλάδα όσον αφορά στο πρόγραμμα σπουδών θα έλεγα ότι είναι σε σχετικά υψηλό επίπεδο. Όσον αφορά στη βιοιατρική έρευνα τώρα, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι και στη Γερμανία και στον Καναδά οι ευκαιρίες είναι περισσότερες από την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια συνεργασιών με ελληνικά πανεπιστήμια έχω διαπιστώσει ότι η έρευνα γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από το μεράκι των ανθρώπων και όχι περιμένοντας μια αξιοπρεπή αμοιβή. Αυτό προφανώς έχει επιπτώσεις και όσον αφορά στον αριθμό των ατόμων που θα ασχοληθούν, αλλά και στην ποιότητα της ερευνητικής δουλειάς.
Πριν λίγους μήνες είδαμε το όνομά σου να γίνεται είδηση, με την καλή έννοια. «Έλληνας ερευνητής αποκαλύπτει μία επικίνδυνη σχέση που αυξάνει την απειλή νόσου Αλτσχάιμερ», έλεγε ένας εκ των τίτλων που τη συνόδευαν. Για κάνε μας μία σύντομη, όσο αυτό είναι δυνατόν, επεξήγηση για τι μιλάμε…
Εντάξει, ο τίτλος δεν είναι ακριβής. Η έρευνα δεν είναι μοναχικός δρόμος, αλλά προϊόν συνεργασιών. Άρα ένας πιο ακριβής τίτλος θα ήταν ότι «η διεθνής ερευνητική ομάδα στην οποία είχα την τιμή να συμμετέχω ανακάλυψε ότι γαστριτιδες λόγω του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού πιθανόν να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ χρόνια αργότερα». Οκ, μεγάλος τίτλος θα ήταν αυτός και μάλλον αδόκιμος για ένα μέσο ενημέρωσης, αλλά αυτή είναι η είδηση. Για αυτή τη μελέτη χρησιμοποιήσαμε τους ηλεκτρονικούς φακέλους υγείας εκατομμυρίων ασθενών από το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 30 χρόνων. Είναι ένα λιθαράκι στον αγώνα που γίνεται παγκοσμίως ώστε να μάθουμε περισσότερα για αυτή την πολύ σοβαρή ασθένεια.
Επιβράβευση κόπων… αν μη τι άλλο;
Σίγουρα, κάθε επιστημονική δημοσίευση είναι και μια επιβράβευση. Πόσω μάλλον όταν γίνεται αντικείμενο συζήτησης και πέρα από τους σχετικά στενούς ερευνητικούς κύκλους.
Πίσω από κάθε ανακάλυψη κρύβονται και πολλές ώρες-προσπάθειες οι οποίες δυστυχώς δεν καταλήγουν κάπου;
Το καλό με τον τομέα μου είναι ότι ακόμα και αρνητικά αποτελέσματα (π.χ. αν είχαμε βρει ότι γαστριτιδες λόγω του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ) είναι σημαντικά, άρα και μπορούν να δημοσιευθούν. Οπότε μελέτες που να μην καταλήγουν πουθενά και να μένουν ξεχασμένες σε κάποιο «συρτάρι» είναι κάτι που προσωπικά δεν μου έχει συμβεί μέχρι τώρα.
Μέσα σε όλα όσα κάνεις στον επαγγελματικό στίβο, παράλληλα υπάρχει και το κεφάλαιο οικογένεια στη ζωή σου. Μία σύντροφος και ένα παιδί οι οποίοι σε συνοδεύουν στις επαγγελματικές του επιλογές. Ο μικρός άλλωστε… άρχισε να μεγαλώνει αποκτώντας τις πρώτες του παραστάσεις στον Καναδά!
Είμαι πολύ τυχερός, πραγματικά. Με τη Γούλια γνωριστήκαμε σε μια ντεθ μεταλ συναυλία πριν από 21 χρόνια και έκτοτε είμαστε μαζί. Χωρίς αυτή δεν θα είχα καταφέρει ούτε τα μισά, τι να λέμε. Ο Αλέξης είναι ένα τυπικό παιδί του Μόντρεαλ. Και γιατί έχει ζήσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του εκεί (μετακομίσαμε στο Μόντρεαλ από το Βερολίνο όταν ήταν 6 εβδομάδων και γυρίσαμε στο Βερολίνο όταν ήταν 7 χρονών) αλλά και γιατί έχει ουσιαστικά 3 μητρικές γλώσσες (γαλλικά, γερμανικά, ελληνικά), κάτι καθόλου σπάνιο σε αυτή την υπέροχη πόλη. Είναι ωραίος τύπος και είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα γίνει ένας πολύ καλός άνθρωπος. Και ότι δεν θα γίνει Παναθηναϊκός (γέλια).
Να υποθέσουμε ότι βάσει όλων των παραπάνω δεδομένων, το μέλλον σου βρίσκεται στη Γερμανία ή μπορεί να δεις και κάποια άλλη ως επιλογή; «Τι να έρθεις να κάνεις στην Ελλάδα ρε Αντώνη;», θα έλεγε κάποιος εντελώς αυθόρμητα…
Όπως προείπα, το Βερολίνο μου άρεσε εξαρχής, πριν σκεφτώ οτιδήποτε περί επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Μου άρεσε η ελευθεριότητά του, η πολυπολιτισμικότητά του, η ελάχιστη επιρροή της θρησκείας στην καθημερινότητα, και πολλά αλλά. Άρα το επαγγελματικό δεν είναι ο μόνος, ούτε καν ο κύριος λόγος που μια επιστροφή στην Ελλάδα για μόνιμη εγκατάσταση δεν μου περνά, για την ώρα τουλάχιστον, από το μυαλό.
Παρόλα ταύτα, ερχόσαστε στη διάρκεια του χρόνου κι όχι μόνο μία φορά. Η ματιά σου είναι αυτή του επισκέπτη πλέον ή ορισμένα πράγματα λόγω και των δεσμών δεν αλλάζουν ποτέ;
Χαιρόμαστε πολύ που πλέον μένοντας στη Γερμανία μπορούμε και ερχόμαστε συχνότερα! Η εγγύτητα με την Ελλάδα ήταν άλλωστε και ένας από του λόγους που αποφασίσαμε να αφήσουμε το Μόντρεαλ και να επιστρέψουμε στο Βερολίνο. Στη Ναύπακτο αισθάνομαι σαν το σπίτι μου προφανώς, αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ.
Και κλείνοντας τη συζήτησή μας, σε έναν ιδεατό κόσμο, τι θα επέλεγες να κρατήσεις από τη Γερμανία και τι από την Ελλάδα;
Δυσκολάκι αυτό… Θα κρατούσα και από τις 2 χώρες αυτούς που πιστεύουν ότι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο δεν (πρέπει να) είναι η μονή λύση συνύπαρξης σε κοινωνικό επίπεδο. Και τις γερμανικές μπύρες! Και το τσαλαφούτι που αρέσει πολύ στη Γιούλια μου!