Αυτή τη φορά αποφάσισα να εξωραΐσω την τρέχουσα επικαιρότητα, με κάτι πολύ καθημερινό, πολύ ανθρώπινο, το οποίο σίγουρα δεν έχει πάψει ποτέ να έχει ιστορικό προηγούμενο.
Ο Πατέρας μου, ένας άνθρωπος από τους πολλούς που έζησαν σε δύσκολα χρόνια, ήταν πολύ ρεαλιστής για την εποχή του και διορατικός για το μέλλον.
Παρ’όλα αυτά ήταν επιρρεπής στις ψευδαισθήσεις που αναπαρήγαγαν θρύλους, και φυσικά όπως και άλλοι λάτρης των μυθοπλασιών.
Τόσο πολύ, που και εγώ, σήμερα που τα πάντα είναι εικόνα, ανάγνωση και γραφή, να σκέφτομαι μερικές φορές αν όντως όλα όσα μας περιέγραφε ήταν ψευδαισθήσεις.
Οι άνθρωποι της εποχής του είχαν ταυτιστεί με τους θρύλους και είχαν φοβερή μνήμη όχι μόνο αυτών των οποίων επέμειναν ότι έζησαν αλλά και του παρελθόντος. Οτιδήποτε και αν σχεδίαζαν για το μέλλον το παραλληλίζανε με κάτι παρόμοιο που είχαν δεί ή είχαν ακούσει.
Έτσι μπορούμε να πούμε ότι τους ταιριάζει η Αρχαιοελληνική παροιμία:
“Ει τα παρεληλυθότα μνημονεύεις, άμεινον και περί των μελλόντων βουλεύσει”.
Δηλαδή αν φέρνεις στο μυαλό σου τα περασμένα, τότε καλύτερα θα σκεφτείς και για τα μελλοντικά σου πράγματα.
Ποτέ δεν πίστεψα ότι υπήρξε προσπάθεια εξαπάτησής μας. Και αυτό γιατί οι θρύλοι για την εποχή τους ήταν κανόνας ζωής.
Δεν ξέρω αν οι ίδιοι είχαν εξαπατηθεί.
Αυτό που σίγουρα ότι μπορούμε να πούμε , είναι ότι τούς άλλους γίνεται να τους εξαπατήσουμε κάποιες φορές, τον εαυτόν μας όχι. Και μιλώ για την σκόπιμη και ηθελημένη εξαπάτηση.
Και αυτό το λέω και το συνδέω με την ιστορία της ζωής του Πατέρα μου ενθυμούμενος δικές του απλές συμβουλές , που καμία σχέση δεν έχουν με ψευδαισθήσεις.
Η αίσθησή μου είναι ότι η “εμμονή του” στην αφήγηση γεγονότων που μόνο της φαντασίας φαίνεται να ταιριάζουν , οφείλεται στην ανασφάλεια και στην απομόνωση που επέβαλλαν οι καιροί τότε.
Σε πιο απλή καθομιλουμένη μου΄λεγε :
“Εχθρός σου είναι αυτός που επωφελείται από τον αντίπαλο”
Επίσης μου έλεγε:
“Όταν θα πάψεις να ζηλεύεις για να αποκτήσεις κάτι, τότε μάλλον θα έχεις αποκτήσει όσα χρειάζεσε για να καταστραφείς”.
Παρ’όλο ότι οι θρύλοι βασίζονται στην εικόνα των ψευδαισθήσεων, εν τούτοις δε παύουν ν’αποτελούν μέρος της παράδοσης. Και αυτό γιατί είναι μέσο που στο άτομο γεννά την πεποίθηση πως μέσα από αυτό θα υπάρχει και αύριο στο είναι των νέων ανθρώπων που θα έρθουν.Γιατί τελικά παράδοση είναι το κοινωνικό φαινόμενο της μεταβίβασης με γραπτό ή προφορικό λόγο ή με έργα τέχνης, από γενιά σε γενιά της πνευματικής κληρονομιάς, των κοινωνικών ηθών και της συνείδησης ενός λαού.
Έχουμε δε μυθολογικές παραδόσεις (μυθολογία-θρύλοι), θρησκευτικές παραδόσεις, ιστορικές παραδόσεις, χορευτικές κ.λ.π.
Ο μπάρμπα Βασίλης άκουσε μια φωνή τα μεσάνυχτα . Βασίλη – Βασίλη. Εκείνος δεν απάντησε. Ήταν δαιμονική συνεργία.
Ο πατέρας μου κοιμόταν τη νύχτα στα αμπελάκια κοντά στα πρόβατα. Είδε γυναίκες να έρχονται πάνω του, να φεύγουν και να πέφτουν στο διπλανό ρέμα κάνοντας θόρυβο. Ήταν νεράϊδες.
Η μάννα μου σπάραζε μια νύχτα. Κάποιος ή κάποια την χτυπούσε. Ήταν η μόρα.
Ο μπάρμπα Πάνος στην βρυσούλα φύλαγε καμίνι που έκαιγε. Είδε ένα φουσκωμένο πράγμα σα μπάλα. Το χτύπησε με μια βέργα και εκείνο έφυγε προς το καψοχώρι σκούζοντας.
Τα περιστατικά αυτά με στοιχειά και άλλα δαιμονικά φαινόμενα να παλεύουν με ανθρώπους ακόμη μέχρι και τελείας πτώσεως, είναι αμέτρητα .
Οι άνθρωποι που τα περιγράφουν ή τα έχουν ζήσει ή τους τα μεταφέρανε . Όλοι κατά κανόνα ήταν στερούμενοι και κακοχούμενοι.
Ζούσαν απόμερα χωρίς τα στοιχειώδη.
Σχεδόν άπλυτοι, ηλιοκαμένοι, ταλαίπωροι και οι περισσότεροι αγράμματοι.
Προσπαθούσαν τηρώντας και σεβόμενοι τις παραδόσεις να περνούν όσο μπορούσαν καλά μέσα στο μεγαλείο της αθλιότητας τους.
Οι μυθολογικές παραδόσεις αποτελούν ιστορία ζωής για τον λαό μας.
Δεν είναι κακό δε να επιδιώκουμε τη σύνδεση των θρύλων με την τρέχουσα ζωή, γιατί όσο και αν φαίνεται παράξενο η νέα γενιά μπορεί να αντλήσει στοιχεία, να επηρεαστεί από αυτά, να τα ενσωματώσει στη ζωή της και να αποτελέσουν παράδοση για τους επιγενόμενους.
Επιπλέον δεν έπαψαν ποτέ να αποτελούν αιτία έμπνευσης για δημιουργία, γιατί το υπέρμετρον της μυθοπλασίας ανεβάζει τον πνευματικό οίστρο.
Και για να κλείσω το θέμα, η απογείωση του εξωπραγματικού φαίνεται στους παρακάτω στίχους του Κ. Καρυωτάκη, που τους έχει τοποθετήσει στο πάνθεο των ποιητικών του συλλογών:
“Καθώς βαδίζω, μια σκιά μ’ ακολουθεί αποπάνω
σαν βαρύ νέφος ή φτερό δυσοίωνου πουλιού.
Είναι μαζί μου όπου να πάω, μαζί μου ό,τι να κάνω,
και δεν αφήνει ούτε να δω τον ήλιο του θεού.”
Βασίλης Νασόπουλος
Βελβίνα Ναυπακτίας
