Μαρτυρίες καί ντοκουμέντα γιά τό χθές
Του Γεώργιου Α. Παραλίκα
Δημόσιος Κήρυκας (ΝΤΕΛΑΛΗΣ)
Ο Δημόσιος Κήρυκας ήταν ο άνθρωπος, ο οποίος γνωστοποιούσε στην πόλη ό,τι έπρεπε να πληροφορηθούν όλοι οι κάτοικοι. Οι πληροφορίες αφορούσαν διάφορα θέματα, όπως ανακοινώσεις του Δήμου ή της Κοινότητας για οποιοδήποτε ζήτημα ενδιέφερε τους πολίτες, όπως η άφιξη ενός πολιτικού προσώπου, μία πολιτική συγκέντρωση ή διαφήμιση κάποιου προϊόντος (συνήθως διαφήμιζε κρέατα κάποιου κρεοπωλείου).
Ο δημόσιος κήρυκας διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στις δημόσιες δημοπρασίες του δήμου για την ανάθεση κάποιου έργου. Ανακοίνωνε μεγαλοφώνως τις προσφορές των ενδιαφερομένων για την δημοπρασία, ως επίσης και την τελική προσφορά της δημοπρασίας και την κατακύρωσή της στον τελευταίο μειοδότη. Για τις υπηρεσίες, που προσέφερε έπαιρνε ως ανταμοιβή τα «κηρύκεια», τα οποία ήταν ένα μικρό χρηματικό ποσό και το οποίο ήταν υποχρεωμένος ο μειοδότης να πληρώσει στον κήρυκα όταν τελείωνε η δημοπρασία.256 Το μόνο προσόν, που έπρεπε να διαθέτει ο κήρυκας, ήταν η στεντόρεια φωνή του. Διήρχετο στους κεντρικούς δρόμους της πόλης την ώρα που υπήρχε αρκετή κίνηση, γύρω στις 10:00 έως 11:00 το πρωί και 16:00 έως 19:00 το απόγευμα ανάλογα με την εποχή, και ανακοίνωνε το θέμα που του είχαν αναθέσει. Φυσικά αυτό γινόταν επ’ αμοιβή από αυτόν, που του ανέθετε το ντελάλημα. Από τα πλέον περίεργα θέματα ήταν το ντελάλημα των ζώων της στάνης, προβάτων ή αιγών – όταν αυτά ξεπερνούσαν τα 1.000 – κάποιου μεγάλου τσέλιγκα, επειδή επικρατούσε η αντίληψη ότι για την καλή προκοπή της στάνης έπρεπε να τα ντελαλήσει. Λέγεται ότι στις αρχές του 20ου αιώνα ένας μεγαλοτσέλιγκας από την Αφροξυλιά ο Σπ. Κυρίτσης Γαλάνης, όταν ο αριθμός των ζώων της στάνης του ξεπέρασε τα 1.000, τα ντελάλησε μέσα στην πόλη, και μάλιστα 2 φορές εντός ολίγων ετών.
Τους ντελάληδες της Ναυπάκτου, τουλάχιστον τους πιο σημαντικούς, τους μαθαίνουμε από διάφορες συμβολαιογραφικές πράξεις, που εμφανίζονται ως μάρτυρες, αλλά και από τα βιβλία γάμων, βαπτίσεων και θανάτων του παπα – Γιάννη Σιδέρη:
- Κουσαντιανός Ιωάννης: Εμφανίζεται ως μάρτυρας στις συμβολαιογραφικές πράξεις α) υπ’ αριθμόν 12/1837 του Ειρηνοδίκη – Συμβολαιογράφου Αντωνίου Αναγνωστόπουλου και β) υπ΄ αριθμόν 139/1840 του Ειρηνοδίκη – Συμβολαιογράφου Ναυπάκτου Παναγιώτη Κυρίτση. • Χρυσανθόπουλος Σταμάτιος: Εμφανίζεται ως μάρτυρας στη συμβολαιογραφική πράξη υπ’ αριθμόν 22/1840 του Ειρηνοδίκη – Συμβολαιογράφου Ναυπάκτου Παναγιώτη Κυρίτση.
- Σμυρναίος Κων/νος: Εμφανίζεται στο βιβλίο θανάτων του παπα – Γιάννη Σιδέρη 26/1/1970 ετών 55. • Μπουγλίτσας Σπυρίδων: Εμφανίζεται ως μάρτυρας στη συμβολαιογραφική πράξη υπ’ αριθμόν 10629/1903 του Συμβολαιογράφου Ναυπάκτου Κυρίτση Τρικκαίου.
- Μεληγγιώτης Γεώργιος: Εμφανίζεται ως μάρτυρας στις συμβολαιογραφικές πράξεις υπ’ αριθμόν 19016/1911 και 22779/1915 του Συμβολαιογράφου Ναυπάκτου Κυρίτση Τρικκαίου.
Ο τελευταίος Δημόσιος Κήρυκας (ντελάλης), που ήταν στη Ναύπακτο και τον θυμούνται οι συμπολίτες μας άνω των 65 ετών, ήταν ο Σακελίας Νικόλαος, ο γνωστός ΑΠΟΛΛΩΝ, ο οποίος σκοτώθηκε σε τροχαίο στη Ναύπακτο γύρω στα 1960. Τον αποκαλούσαν ΑΠΟΛΛΩΝΑ, γιατί παράλληλα με το «ντελάλι» εργαζόταν και στο ξενοδοχείο Ναυπάκτου ΑΠΟΛΛΩΝ.
*απόσπασμα από το βιβλίο «Εν Ναυπάκτῳ τῇ… Μαρτυρίες καί ντοκουμέντα γιά τό χθές», του Γεώργιου Παραλίκα που δημοσιεύεται σε συνέχειες στην εφημερίδα «εμπρός»
