Του Ηλία Στ. Δημητρόπουλου
Μπορεί ο φετινός εορτασμός της κοσμοϊστορικής Ναυμαχίας του 1571 μ.Χ. να είναι «κουφός», λόγω της πανδημίας, όμως ήρθε μια πνευματική δημιουργία, μοναδική στο είδος της, που με υψηλό ποιητικό-ιστορικό μέτρο, αποδίδει άριστα και διαχρονικά την άγρια θαλασσινή σύγκρουση, στην οποία διασώθηκε ο δυτικός χριστιανικός κόσμος.
Σμιλευτής του έργου, ο Ναυπάκτιος καθηγητής στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τάκης Παπανικολάου.
Το πόνημα είναι εκτός εμπορίου και διοχετεύθηκε σε περιορισμένο κοινό το περασμένο καλοκαίρι.
Το έργο μπορεί άριστα να μελοποιηθεί και να αποτελεί ένα τουριστικό προϊόν του δήμου Ναυπακτίας.
Από την πλευρά μου σημειώνω ότι η Ναύπακτος περιήλθε στους Βενετούς το 1407 και αποτέλεσε σπουδαία κτήση τους στην Ανατολή. Η κατοχή από του Βενετούς κράτησε 92 χρόνια (1407-1499), οπότε κατακτήθηκε από τους Τούρκους. Αυτή η περίοδος ονομάστηκε Α΄ Ενετοκρατία και η Ναύπακτος ήταν γνωστή ως Λεπάντο σε όλο τον δυτικό κόσμο. Τέλος να επισημανθεί ότι περιοχή της Ναυπάκτου ανακαταλήφθηκε από τους Βενετούς το 1687, πρόκειται για την Β΄ Ενετοκρατία (1687- 1699).
Παρατίθεται το πρώτο τμήμα από το έργο του Τάκη Παπανικολάου :
Ωδή στον Δον Ζουάν τον Αυστριακό
και το Παράπονο του Θερβάντες
-Ι-
«Δεν είπε τίποτε στην Αυγή ο Αποσπερίτης
για την σπουδαία εκείνη ημέρα,
που με φήμη άφθαρτη για τους μελλούμενους καιρούς
στης θάλασσας το μυστικό βιβλίο θα γραφόταν
που θα ‘κανε την Πόλη μου στο βάθρο το ψηλότερο
της δόξας ν’ ανεβεί.
Προμήνυμα κανένα στον Ουρανό του Επάχτου.
Ούτε μιαν ευχή, κάποια διαίσθηση να ψιθυρίσει
o μαΐστρος του Πατραϊκού.
Με τί πανιά θ’ αρμένιζε στο κύμα μέχρι την Οξιά
του ήλιου η ματιά.
Τίνος Θεούτα δάκρυα θα στάλαζαν
τα μολυβένια σύννεφα.
Με ποιου το αίμα θα ‘θελε
η θάλασσα του Λεπάντο να βαφτεί.
Τιμή και δόξα τίνος
θα στεφανώναν το σπαθί.
Σε ποιον η τύχη η γύφτισσα
θα χάριζε εκεί την εύνοιά της.
Δεν αντιμάχονταν εδώ
οι Δαναοί με Τρώες
για του Τυνδάρεω την όμορφη την κόρη.
Δεν ήταν μοιρασμένοι οι θεοί,
που κόσμιοι στη μεταξύ τους σχέση,
προστάτευαν τον έναν ήρωα η Αθηνά,
τ’ άλλου στρατεύματος τον – όμοια γενναίον –
εκλεκτό ο Φοίβος.
Δεν ήταν βάρβαροι σαν τους Αγαρηνούς
Ο Πρίαμος και η Εκάβη
κι ήταν γενναίοι άνδρες ευγενείς –
εξίσου απ’ τους θεούς φιλούμενοι –
ο Έκτωρ και ο Σαρπηδόνας.
Ήταν εδώ Σταυρός και Ημισέληνος,
ο κόσμος του αιώνα βαθιά στα δυο σχισμένος.
Και γύρευε η μια πλευρά
την άλλη ν’ αφανίσει.
Η φρίκη μόνο εδώ κι ο φόβος,
κανένας οίκτος, έλεος κανένα.
Ακόμη και του Ναζωραίου
η μεγάλη «εν τω νόμω» εντολή
Είχε απ’ το μένος και την άμετρη οργή,
την ημέρα εκείνη του Οκτωβρίου ξεχαστεί.
Έπρεπε ο Τούρκος
τον αποτρόπαιο χαλασμό,
την θηριωδία του Αλή στην Κύπρο να πληρώσει.
Εκδίκηση ζητούσαν τώρα
και οι ίδιοι οι θεοί…
Στο τέλος της συλλογής ο συγγραφέας παρέχει σπουδαία σχόλια όπως :
1.«Οξιά» νησίδα των Εχινάδων, στις εκβολές του Αχελώου, κοντά στο στόμιο του Πατραϊκού κόλπου. Κάπου εκεί έγινε, στις 7 Οκτωβρίου 1571, η «ναυμαχία της Ναυπάκτου», που οφείλει το όνομά της στο γεγονός ότι η Ναύπακτος ήταν (ως Λεπάντο) η πλέον γνωστή τότε πόλη σε ολόκληρη την περιοχή.
- «Του Τυνδάρεω η κόρη» είναι η ωραία Ελένη. Μητέρα της η Λήδα.
- Ως «μεγάλη εν τω νόμω εντολή» νοείται εδώ το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν».
