Ερώτηση προς την υπουργό Πολιτισμού και τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών είχε απευθύνει προ λίγων εβδομάδων ο βουλευτής Αιτ/νίας του ΚΙΝΑΛ Δημήτρης Κωνσταντόπουλος, εστιάζοντας στην Πολιτιστική προστασία και ανάδειξη της περιοχής γύρω από τον Ταμιευτήρα Μόρνου. Οι δύο υπουργοί απάντησαν και η «ε» παρουσιάζει τα όσα είπαν.
Συγκεκριμένα ο Δ. Κωνσταντόπουλος ρωτούσε εάν σκοπεύει το πρώτο να προχωρήσει σε έργα μελετών, ανασκαφών, ανάδειξης και προστασίας του Κάλλιου και του Μαλανδρίνου, καθώς και το ποιες είναι οι ενέργειες που απαιτούνται για την επαναλειτουργία του Μουσείου Λιδωρικίου. Ακόμα ρωτούσε εάν σκοπεύει, μέσα από την αρμόδια Διεύθυνση Νεοτέρων Μνημείων, να επιμεληθεί την ανάδειξη της θεματικής γύρω από το βυθισμένο Κάλλιο, τους νερόμυλους και τα μνημεία προβιομηχανικής κοινωνίας που καταδεικνύουν το ρόλο του νερού στην περιοχή. Τέλος, προς τον υπουργό υποδομών έθετε το ζήτημα της συνδρομής της ΕΥΔΑΠ ΑΕ και της ΕΥΔΑΠ ΠΑΓΙΩΝ, ως προς το εάν είναι θετικές να συνδράμουν στα παραπάνω.
Σε απάντησή της η υπουργός Παιδείας Λίνα Μενδώνη ανέφερε αναλυτικά:
«Το κάστρο στο Κάλλιο, που πιθανώς ταυτίζεται με το κάστρο του Λιδορικίου (Βελούχοβο), όπως αναφέρεται στις πηγές από τον 14ο και 15ο αι., σώζονται ερείπια των μεσαιωνικών κτιρίων και της οχύρωσης στη θέση της αρχαίας ακρόπολης. Η περιοχή του Καλλίου εμφανίζεται στις βυζαντινές πηγές από τον 9ο αι. με επισκοπική έδρα το Λιδορίκι, που διαδέχθηκε το Κάλλιο ως διοικητικό κέντρο της ορεινής Δωρίδας. Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού θα αξιοποιήσουν τα πορίσματα αρχαιολογικών και ερευνητικών μελετών που έχουν γίνει στα μνημεία του λόφου από την ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης και θα προχωρήσουν σε μελέτες τοπογράφησης και αποτύπωσης και αποκατάστασης του μνημείου, προκειμένου να είναι δυνατή η αναζήτηση των αναγκαίων πόρων για την ανάδειξη του χώρου.
Σε ό,τι αφορά την περιοχή του Μαλανδρίνου, όπου διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση η πόλη των Φυσκέων (τέλη 4ου – αρχές 3ου αι.π.Χ.), από τις σημαντικότερες των Εσπερίων Λοκρών, κατά το έτος 2013 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φωκίδος συνυπέγραψε με τον Δήμο Δωρίδος Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας για την υλοποίηση εργασιών καθαρισμού του οχυρωματικού περιβόλου. Επιπλέον, συνυπέγραψε με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο – Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Τομέας ΙV – Συνθέσεων Τεχνολογικής Αιχμής, Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας για την αποτύπωση του οχυρωματικού περιβόλου του αρχαίου Φύσκου, στο πλαίσιο του οποίου έγιναν εκτεταμένες εργασίες τοπογραφικών και αρχιτεκτονικών αποτυπώσεων των αρχαιολογικών καταλοίπων κατά τα έτη 2013 και 2014.
Ο Δήμος Δωρίδας παραχώρησε, τον Ιανουάριο του 2015, τμήμα του παλαιού δημοτικού σχολείου Τ.Κ. Μαλανδρίνου, προκειμένου να δημιουργηθεί έκθεση εποπτικού υλικού στην οποία παρουσιαζόταν η ιστορία του τόπου από τους αρχαίους έως τους βυζαντινούς χρόνους.
Ωστόσο οι όροι της απόφασης παραχώρησης δεν κρίθηκαν ικανοποιητικοί από την αρμόδια Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, η οποία με έγγραφό της στις 19.10.2018 έθεσε ζητήματα ασφαλείας και εύρυθμης λειτουργίας του χώρου και πρότεινε να εξεταστεί η δυνατότητα εξεύρεσης εναλλακτικής λύσης. Κατόπιν τούτου η ΕΦΑ Φωκίδος απέστειλε σχετικό έγγραφο στο Δήμο Δωρίδος και την Τ.Κ. Μαλανδρίνου, με το οποίοι αιτήθηκε την ανάληψη πρωτοβουλίας των ανωτέρω φορέων προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα εξεύρεσης εναλλακτικής πρότασης για την αποθήκευση του αρχαιολογικού και προβολή του ενημερωτικού υλικού ή την επικαιροποίηση της υποβληθείσας πρότασης, λαμβανομένων υπόψιν των επισημάνσεων της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠ.ΠΟ.Α. Προς το παρόν, τόσο ο Δήμος Δωρίδας, όσο και η Τοπική Κοινότητα Μαλανδρίνου δεν έχουν απαντήσει στο ανωτέρω ερώτημα.
Η Αρχαιολογική Συλλογή Λιδωρικίου ιδρύθηκε το 1994 για να φιλοξενήσει ευρήματα από την περιοχή της αρχαίας Καλλίπολης (Κάλλιον) και στεγάστηκε στο κτήριο του παλαιού Δημοτικού σχολείου (κτήριο του 1912). Η συλλογή λειτούργησε έως το 2008, οπότε και έκλεισε λόγω σοβαρών κτιριολογικών προβλημάτων.
Ως προς το κτήριο του Μουσείου Λιδωρικίου, υφίσταται από το 2011 μελέτη επισκευής αυτού, συνολικού προϋπολογισμού 265.800,00 ευρώ που εγκρίθηκε από το Δήμο Δωρίδος, ο οποίος προέβη στην έκδοση της απαιτούμενης κατά νόμο άδειας της Πολεοδομίας. Παρά ταύτα, μέχρι σήμερα δεν κατέστη εφικτή, η, μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ, εξασφάλιση των απαιτούμενων πόρων για την εκτέλεση του έργου.
Πρόθεση του Δήμου Δωρίδος είναι να προχωρήσει στην επικαιροποίηση των οικονομοτεχνικών μελετών και στην εκτέλεση των εργασιών που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της επισκευής του κτηρίου. Μετά το πέρας των εργασιών αυτών, θα ακολουθήσει η μουσειολογική μελέτη, η οποία δύναται να πραγματοποιηθεί από το Δήμο Δωρίδος, σε συνεργασία με την ΕΦΑ Φωκίδος, μέσω σύναψης προγραμματικής συμβάσεως.
Εν κατακλείδι, σε περίπτωση ανάληψης πρωτοβουλιών από τους αρμόδιους φορείς για την ανάδειξη της ιστορίας του φράγματος του Μόρνου, το Υπουργείο Πολιτισμού δύναται να συμβάλλει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του».
Η απάντηση του Κ. Καραμανλή
Αντιστοίχως η απάντηση του υπουργού Υποδομών, σχετικά με τις προθέσεις της ΕΥΔΑΠ, αναφέρει:
«Σε απάντηση της παραπάνω σχετικής Ερώτησης, παρακαλούμε όπως ενημερώσετε τον κύριο Βουλευτή ότι, σχετικά με το σημείο 3 της Ερώτησης, η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ είναι διατεθειμένη, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, να συνδράμει με κάθε δυνατό και πρόσφορο μέσο για την ανάδειξη της ιστορικής παρακαταθήκης της περιοχής που χάθηκε κάτω από τα νερά του Ταμιευτήρα Μόρνου».