Γράφει η Μάρθα Ασημακοπούλου
Ήμουν πέντε χρονών όταν ήρθε στο σπίτι μας το πρώτο ραδιόφωνο. TELEFUNKEN, μεγάλο από στιλπνό ξύλο. Δυο κουμπιά, το ένα με το γύρισμά του έκανε κουμάντο μια όρθια βελόνα που άλλαζε τους σταθμούς, το άλλο ανεβοκατέβαζε τη φωνή. Πλήκτρα για τα μακρά- μεσαία- βραχέα- υπερβραχέα. Χιλιόκυκλοι, μεγάκυκλοι, λέξεις φορτωμένες μυστήριο! Μέσα είχε λυχνίες που όταν ήταν ανοιχτό φώτιζαν αμυδρά. Ένα συρμάτινο «καλώδιο» από το πίσω μέρος της συσκευής κατέληγε πιασμένο στην πρόκα που κρατούσε ένα καδράκι. Ήταν η κεραία του. Χρειαζόταν λίγο χρόνο να ζεσταθεί για να αρχίσει να μιλάει. Μια μικρή απορία την είχα, για το πως κάποιος μπορεί να χωρέσει εκεί μέσα! Το συνόδευε κατατοπιστικό βιβλιαράκι γραμμένο σε ξένη γλώσσα που κανένας στο σπίτι μας δε γνώριζε. Καλά, εγώ τότε δεν ήξερα ούτε ελληνικά να διαβάσω! Δε θα ξεχάσω το σκίτσο της όμορφης κοπέλας που μας έδειχνε πως να το χειριστούμε. Πάνω στο «έπιπλο», η μάνα μου έβαλε ένα κεντημένο πετσετάκι- από την προίκα της- και ένα μικρό ανθοδοχείο με λουλούδια. Τα βράδια έρχονταν γείτονες- φίλοι ν’ ακούσουν τις ειδήσεις και ακολουθούσαν έντονες συζητήσεις καθότι διαφορετικών πολιτικών αποκλίσεων η παρέα!
Εθνικόν Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. ΕΟΚΑ, Κυπριακό. Μεσανατιλικό ζήτημα. Ψυχρός πόλεμος, πυρινικές δοκιμές, ανέγερση του τείχους του Βερολίνου. Ο διάδοχος Κωννος παίρνει χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στην ιστιοπλοΐα. Απαρτχάιντ, ισόβια στον Μαντέλα. Εκλογές! «Έλαβον». Ε.Ρ.Ε., Ε.Κ., Π.Α.ΜΕ. Ο αδερφός μου έγραφε σε στήλες τα «έλαβον» και κάνοντας προσθέσεις προσπαθούσαν να βρουν καταπού γέρνει η παλάντζα. Δόβας, «Σχέδιο Περικλής», καταγγελία της αντιπολίτευσης- Γεώργιος Παπανδρέου- για βία και νοθεία. Άκουσα πως τότε ψήφισαν και τα δένδρα, χωρίς να καταλαβαίνω πως ήταν αυτό δυνατόν… 114, «Ανένδοτος Αγώνας». Τυφώνας στην Αθήνα- πολλοί νεκροί και άστεγοι. Τα νέα από τον πόλεμο του Βιετνάμ που οι Αμερικάνοι νικούσαν διαρκώς κάτι Βιετκόγκ. Ο γάμος της πριγκιπίσσης Σοφίας με τον Δον- Χουάν Κάρλος της Ισπανίας. Τα προικιά και τα δώρα, αναλυτικά. Αυτό που μου άρεσε πιο πολύ, ήταν το δώρο ενός Αιγαιοπελαγίτη. Καναρίνη σε κλουβί, ίσως γιατί ήθελα να είχα και ‘γώ ένα! Έστρωσα ένα τούλι εμπρός στο ραδιόφωνο, άπλωσα πέταλα λουλουδιών και άκουγα την περιγραφή της πομπής με τα άλογα, λεπτομέρειες για το νυφικό και τους υψηλούς καλεσμένους. Η μάνα μου, μπαινοβγαίνοντας στο δωμάτιο κούναγε το κεφάλι της… Δολοφονία Λαμπράκη και το παροιμιώδες του Κωννου Καραμανλή «Ποιός κυβερνάει αυτόν τον τόπο»! Παραίτηση του Πρωθυπουργού, αναχώρηση για Ζυρίχη. Μις Υφήλιος η Ελληνίδα Κορίνα Τσοπέη! Δολοφονία Κέννεντυ. Νόμπελ λογοτεχνίας στον Σεφέρη. Θρίαμβος της Ένωσης Κέντρου στις εκλογές με 53%. Δωρεάν παιδεία. Ο θάνατος του βασιλιά Παύλου και η ταυτόχρονη ορκωμοσία του διαδόχου Κωννου. «Ο Βασιλεύς απέθανε. Ζώτω ο Βασιλεύς!». Γάμος Κωννου- Άννα- Μαρίας. Η κάρα του Αγίου Ανδρέα, παραδίδεται στη Πάτρα. Έκρηξη στο Γοργοπόταμο, 13 νεκροί.
Αποστασία, Ιουλιανά, Λαμπράκιδες, δολοφονία Σωτήρη Πέτρουλα. Μνημόσυνο στο Κιλελέρ. Ναυάγιο στη Φαλκονέρα, 250 νεκροί. Γάμος Παπαμιχαήλ- Βουγιουκλάκη. «Αποφασίζομεν και διατάζομεν», γύψος «Η Ελλάς εις την χειρουργικήν κλίνην», εμβατήρια. Στις φυλακές Αβέρωφ ο Ανδρέας Παπανδρέου για την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ». Νικηφόρος Μανδηλαράς. Απαγόρευση ασμάτων του κουμουνιστού Μίκη Θεοδωράκη. Αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας από τη Μελίνα Μερκούρη. Πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς από τον Κριστιάν Μπάρναρντ.Το αντικίνημα, «Ο Βασιλεύς από χωρίον εις χωρίον», αναχώρηση για Ρώμη. Δολοφονία Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ. Αλέξανδρος Παναγούλης. Δημοψήφισμα, 93% ΝΑΙ. Αμερικανός ο πρώτος άνθρωπος στο φεγγάρι. Γιασέρ Αραφάτ. Τα 1000 γκολ του Πελέ. Αναζητήσεις μέσω του Ε.Ε.Σ. Αγνοούμενοι της μικρασιατικής προσφυγιάς της κατοχής και του εμφυλίου. Οδηγίες προς ναυτιλομένους.
Με παράσιτα, Μόσχα «Η φωνή της αλήθειας». Η σκυλίτσα Λάικα, αστροναύτης.Γιουρι Γκαγκάρην, Βαλεντίνα Τερέσκοβα οι πρώτοι άνθρωποι στο διάστημα. Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Αμερικάνικος Ιμπεριαλισμός. «Εδώ Τίρανα». Αυτό που καταλάβαινα εγώ, ήταν πως ο Χότζας τα είχε καλά με τους Κινέζους αλλά όχι με τους Σοβιετικούς. ΒΒC, Ντόιτσε Βέλε, δήλωση Γιώργου Σεφέρη κατά της χούντας. Και η μάνα μου να φυλάει καραούλι για τον φόβο των Ιουδαίων. Έτσι ήταν τα πράγματα τότε!
Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία. Η ηλικιωμένη γειτόνισσά μας, άναβε το καντήλι ετοίμαζε το λιβανιστήρι της και καθισμένη στην καρέκλα της «εκκλησιαζόταν». Σηκωνόταν, έκανε το σταυρό της όπου έπρεπε. Το αντίδωρο θα της το έφερνε η μάνα μου.
Τα ταλέντα του Γιώργου Οικονομίδη. Αναμετάδοση από τα γήπεδα, των ποδοσφαιρικών αγώνων. Η γρήγορη φωνή του σπίκερ, ζωντάνευε το μάτς και γίνονταν κερκίδα οι ακροατές. Η ώρα του παιδιού με τη θεία Λένα και τα παραμύθια της. Σούζα καθόμουν να τ’ ακούσω, μαζί και τα τραγουδάκια της! Το θέατρο της Δευτέρας. Φωνές αξέχαστες, Παξινού, Χόρν, Λαμπέτη. Η φαντασία μου σκηνοθετούσε το έργο και ήταν σα να το έβλεπα. Αστυνομικές ιστορίες του Νίκου Φώσκολου. Αναλύαμε τα στοιχεία ως σαΐνια, προσπαθώντας να βρούμε τον ένοχο. «Το σπίτι των ανέμων», «Πικρή, μικρή μου αγάπη». Συμβουλές για τις νοικοκυρές. Διαφημίσεις. Πειραϊκή Πατραϊκή «Ντύνει, στολίζει, νοικοκυρεύει». Το ΚΛΙΝ με τα δωράκια του για τα παιδιά. Πλαστικοί Ινδιάνοι, καουμπόηδες και στρατιωτάκια με πλήρη εξάρτηση σε στάση μάχης.
«Εδώ ραδιοφωνικός σταθμός Ναυπάκτου», με τη γλυκιά φωνή της γειτονοπούλας μου Ιωάννας. Η ώρα των ακροατών. Δυο δραχμές το τραγούδι τα τρία ένα τάληρο. Αφιερώσεις με ονοματεπώνυμο για ονομαστικές εορτές, γάμους μα περισσότερες για τους ξενιτεμένους και γι’ αυτούς που μετανάστευαν. Φορτωμένα με νέους και ολόκληρες οικογένειες έφευγαν, καράβια, τρένα, αεροπλάνα, για Αυστραλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ελβετία, Αμερική , Καναδά… Η φωνή του Καζαντζίδη και της Μπέλλου έκανε κοσμάκη και μανούλες να κλαίνε. «Στις φάμπρικες της Γερμανίας και στου Βελγίου τις στοές…», «Σαν απόκληρος γυρίζω στην κακούργα ξενιτιά…».
Στο άνοιγμα και στο κλείσιμο του προγράμματος ο Τσοπανάκος και ο Εθνικός Ύμνος. Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω… Τα παιδικά μου χρόνια, η ιστορία της πατρίδας μου και του κόσμου ολόκληρου μέσα από τα Ερτζιανά και το «Ράδιο»! Γλυκές αναμνήσεις… Και μετά ήρθε η τηλεόραση που δεν την είχαμε οι περισσότεροι. Διαδήλωση εμπρός στη βιτρίνα των ηλεκτρικών συσκευών του Γιώργου Αποστολόπουλου, να δούμε στην οθόνη τον Αμερικανό Νιλ Άρμστρονγκ να «πατά» στο φεγγάρι! Μαγική η Τ.V., για ‘μένα όμως, η πρώτη μου αγάπη έμεινε παντοτινή!
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Εμπρός”
