Ο Έπαχτος με πλούσια ιστορία, παράδοση, έθιμα και δρώμενα μέσα στους αιώνες που δρασκέλισε, προσφέρεται και για συζήτηση και για μελέτη από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή μας γιατί άλλαξε πολλά αφεντικά, με διαφορετικούς πολιτισμούς, συνήθειες, κουλτούρες κλπ. Επομένως είναι αδιανόητο να μην διαιωνίζονται δράσεις είτε πολεμικές, είτε κοινωνικές, είτε πολιτιστικές προσαρμοσμένες ανάλογα με τους αιώνες και τα γεγονότα.
Άλλωστε τα δρώμενα μιας χώρας, μιας πόλης ή ενός χωριού, είναι η καλλιέργεια και η συνέχεια της εξέλιξης τα οποία επαναλαμβανόμενα χαρακτηρίζουν την ζωή, τον χαρακτήρα και το DNA των ανθρώπων που την κατοικούν και την περιβάλλουν με αισθήματα αγάπης, αφοσίωσης και λατρείας, γιατί η γενέτειρα είναι τόπος που συγκλονίζει και συνεγείρει τα συναισθήματα των ανθρώπων οι οποίοι με την περπατησιά τους, τα τραγούδια τους και τα ξομπλιάσματά τους την ερωτεύονται παράφορα και δεν την αποχωρίζονται μέχρι το θάνατο.
Τα τελευταία χρόνια με τους συλλόγους και τα σωματεία έχουν γίνει και γίνονται πολλές προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή με συγγραφές, δρώμενα κλπ για την αναβίωση των τοπικών εθίμων του πολιτισμού και της παράδοσης και στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν επιτευχθεί ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Μέσα σ’ όλες αυτές τις πλαστουργικές και δημιουργικές οσμώσεις που παρατηρούνται σε όλη την Ελλάδα ακολουθεί με ικανοποιητικά αποτελέσματα και η επαρχία μας, η επαρχία Ναυπακτίας, με πρωτοπόρο την πρωτεύουσά της, την πόλη του Επάχτου.
Σ’ αυτό το τοπικό κλίμα και τις ιδιαιτερότητες του Επάχτου θα εντάξω και το πιπεράτο και εξαίρετο βιβλίο του δόκιμου συγγραφέα Στάθη Λουκόπουλου ο οποίος με την στωικότητα, την υπομονή και την ψυχική αντοχή του, κληροδότησε στις επόμενες γενιές της Ναυπάκτου – και όχι μόνο – έναν ανυπολόγιστο και απίστευτο θησαυρό.
Η πλατεία του λιμανιού με το στενοπάζαρο, τις γραφικές ταβέρνες και τα ζωντανά καφενεία ήταν ο χώρος αναφοράς και ο τρόπος ζωής της μικρής μας πόλης. Τον χώρο στον οποίο εξελίσσονται τα γεγονότα του συγγραφέα τον θυμήθηκα, τον περπάτησα και τον έζησα διότι το λιμάνι και το στενοπάζαρο, για τα οποία γίνεται λόγος, την εποχή εκείνη συγκέντρωναν όλη την κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ζωή του Επάχτου και ήταν αδύνατον να μην σε φέρει ο δρόμος από κει. Ο Έπαχτος ήταν η πόλη που με τα καΐκια του έφερνε πιο κοντά τη Ρούμελη με τον Μωριά με πυκνά δρομολόγια από και προς την Πάτρα και τον Ψαθόπυργο.
Η εξοντωτική φορτοεκφόρτωση των εργατών, η κουραστική ατμόσφαιρα και το περιβάλλον δημιουργούσαν κλίμα ευφυολογιών, χαριεντισμών, φαρσών και αστειολογημάτων των καϊκιέριδων και των φορτοεκφορτωτών τα οποία με λίγη σάλτσα και μπόλικο αλατοπίπερο γίνονταν εύθυμες ιστοριούλες στον καφενέ ή το ταβερνείο την ώρα του διαλείμματος ή στο τέλος του μεροκάματου.
Οι αναφορές είναι προσαρμοσμένες από τον συγγραφέα με μεγάλη μαστοριά ώστε να θυμηθούμε και να θαυμάσουμε το πηγαίο χιούμορ της στιγμής, τις λεγόμενες ατάκες.
Το βιβλίο του Στάθη Λουκόπουλου με τίτλο: “Απ’ τον Έπαχτο του χθες” (Ευτράπελα, χωρατά και παρατσούκλια) και σε συνέχεια των όσων έχουν γραφτεί μέχρι τώρα, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι καταγράφει και διασώζει ιστορία, λαογραφία, παράδοση και πολιτισμό με ψυχική συγκρότηση της απλής ζωής των Ναυπακτίων στις δεκαετίες 50-70 μέσα από γραπτές και προφορικές πληροφορίες τις οποίες ο συγγραφέας συγκέντρωσε με επιμονή, υπομονή και έμπνευση και τις οποίες αρμάθιασε με χάρη, τέχνη, μεράκι, παραστατικότητα και ευληπτότητα, ώστε διαβάζοντάς τες να νομίζεις ότι τις ζεις.
Όπως λέει ο ίδιος ο συγγραφέας υπάρχει πολύς χώρος ακόμα για όσους θα θελήσουν να συνεχίζουν την υπέροχη προσπάθεια την οποία τόλμησε.
Η προσπάθεια του Στάθη Λουκόπουλου αποκόμισε πολλά οφέλη στον ίδιο και στον Έπαχτο ο οποίος τον ευγνωμονεί.
Θερμά συγχαρητήρια.
Ντίνος Μακρυγιάννης
