Στην παραλία του Γριμπόβου στη Ναύπακτο, εδώ και τέσσερα χρόνια, λειτουργεί ένας πνεύμονας πολιτισμού, μέσω του οποίου η πόλη μπορεί να «ανασάνει». Το όνομα αυτού… «Τεχνουργείον». Ψυχή του ο Παναγιώτης Κερασιάς, ένας άνθρωπος που αν και δεν μεγάλωσε στο τόπο αυτό, αποφάσισε να τον κάνει μόνιμο τόπο κατοικίας, κάνοντας ταυτόχρονα και το όνειρό του πραγματικότητα. Σήμερα μιλά στην «Ε» για τη διαδρομή του και το πώς έφτασε στην ιδέα του πολιτιστικού πολυχώρου, το πώς αυτός πήρε σάρκα και οστά, αλλά και για τα μελλοντικά του σχέδια.
Να ξετυλίξουμε καταρχάς το κουβάρι της ιστορίας ξεκινώντας από τη σχέση σου με την περιοχή. Οι παραστάσεις σου από αυτή, παρ’ ότι δεν μεγάλωσες εδώ ως μόνιμος κάτοικος, είναι πολλές.
Και βέβαια, καθώς από εδώ κατάγονται και οι δυο μου γονείς. Ο πατέρας μου από την Ελατού Ναυπακτίας και η μητέρα μου από το Ευπάλιο Δωρίδος. Αν και γεννημένος και μεγαλωμένος στην Αθήνα, η Ναύπακτος και η ευρύτερη περιοχή ήταν για μένα ότι είναι για κάθε παιδί το χωριό των γονιών του. Ο τόπος διακοπών. Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρια, Σαββατοκύριακα, ερχόμασταν πολύ συχνά. Ως εκ τούτου την έχω συνδέσει με τις καλύτερες παιδικές μου αναμνήσεις και φιλίες..
Σε όλα αυτά τα χρόνια παράλληλα, και μεγαλώνοντας, απέκτησες σιγά σιγά σχέση και με τη μουσική. Ποια τα ερεθίσματα ώστε να πάρεις ένα όργανο στα χέρια σου και να αρχίσεις να ασχολείσαι με αυτό;
Όποιον μουσικό και να ρωτήσεις, το ίδιο θα σου πει. Τα ερεθίσματα έρχονται πάντα από την οικογένεια και από μια κασέτα ή ένα δισκάκι που είχε ο πατέρας και ακούγαμε στο αυτοκίνητο ή στο σπίτι. Στα δικά μου αυτιά οι αναμνήσεις φέρνουν τραγούδια δημοτικά, σμυρναίικα, ρεμπέτικα, λαϊκά. Τα Τσίλικα της Χαρούλας. Αυτή είναι η πιο έντονη ακουστική μου ανάμνηση. Εγώ ήμουν και ένα παιδί που από μικρό του άρεσε να ακούει περίεργα για την ηλικία του είδη μουσικής χωρίς να έχω κάποιο ιδιαίτερο ερέθισμα. Θεοδωράκη, Ξαρχάκο, Χατζιδάκι. Με αφορμή λοιπόν τις σχολικές γιορτές και τα τραγούδια που τραγουδούσαμε σ΄ αυτές πήρα γύρω στα 13 μου χρονιά το πρώτο μου μπουζούκι. Από εκεί και μετά μόνος μου, άκουγα και έπαιζα. Αυτοδίδακτος που λέμε.. Για το μόνο πράγμα που έχω μετανιώσει είναι που δεν έκανα θεωρητικές σπουδές στη μουσική. Πάντα η εμπειρία και η άσκηση σε συνδυασμό με το θεωρητικό υπόβαθρο φέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα.
Ο δρόμος της μουσικής, όμως, και ο τρόπος με τον οποίο έχει μπει στη ζωή σου έχει κι άλλη μορφή έκφρασης… Χορός. Εδώ τι θα μας έλεγες;
Αυτό είναι ένα άλλο κομμάτι, πιο παλιό. Το οφείλω στους γονείς μου που όταν ήμουν σε ηλικία 5 ετών με πήγαν σε ένα σύλλογο που γίνονταν μαθήματα παραδοσιακού χορού. Αυτό ήταν. Όλη την εβδομάδα περίμενα το Σάββατο το μεσημέρι να πάω στο μάθημα. Σιγά σιγά η αγάπη μου για το χορό εξελίχθηκε σε ένα γενικότερο ενδιαφέρον για την παράδοση, τη λαογραφία, τις μουσικές της Ελλάδας, τα παραδοσιακά όργανα. Για να πω την αλήθεια, αν μικρότερος είχα την ευκαιρία θα ασχολούμουν και με αλλά είδη χορού. Γι’ αυτό και συμβουλεύω όλους τους γονείς να προτρέπουν τα παιδιά τους να κάνουν χορό, έτσι ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματα τους μέσω του σώματος.
Και μαζί με όλα τα παραπάνω, φέρνεις εις πέρας με επιτυχία, ως πολυπράγμον άνθρωπος, και τις υποχρεώσεις σου στο σχολείο και μετέπειτα στο Πανεπιστήμιο. Χωρούν τελικά «πολλά καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη».
Δεν είναι θέμα «πολυπραγμοσύνης», είναι θέμα αγάπης. Η «συγκολλητική» ουσία που κρατάει δυο και τρία καρπούζια στην ίδια μασχάλη είναι η αγάπη. Εγώ αγαπούσα και το σχολείο μου, τη μάθηση, την επιστήμη που τελικά ακολούθησα και σπούδασα στο Πολυτεχνείο ως τοπογράφος μηχανικός. Αγαπούσα όμως και τον χορό, τη μουσική, τον αθλητισμό. Μια χαρά χωρέσαν στην μασχάλη μου λοιπόν όλα αυτά που ήθελα να κάνω. Όλοι οι άνθρωποι νομίζω έχουν ένα ταλέντο και μια ιδιαίτερη κλίση, είτε αυτό αφορά την τέχνη, την επιστήμη, τον αθλητισμό. Λυπάμαι που πολλοί από αυτούς δεν έτυχε να το ανακαλύψουν και να το καλλιεργήσουν. Εμείς που είμαστε από τους τυχερούς πρέπει να τους παροτρύνουμε και να τους πείσουμε ότι ποτέ δεν είναι αργά!
Θα μπορούσαμε να πούμε μάλιστα πως οι παράλληλες- δευτερεύουσες δραστηριότητες είναι αυτές που αποφορτίζουν κάποιον από τις κύριες, γεμίζοντάς του τις μπαταρίες;
Το ποιες είναι οι κύριες και ποιες οι δευτερεύουσες δραστηριότητες απαιτεί μεγάλη συζήτηση. Για τον καθένα είναι διαφορετικό. Όταν μικρός προσπαθούσα να μάθω μόνος μου μπουζούκι ή πήγαινα σε μαθήματα χορού δεν τα έβλεπα σαν «μαθήματα» πιεστικά για ένα παιδί. Ήταν για μένα διασκέδαση. Ήταν «αντί παιχνιδιού». Πολλές φορές που οι φίλοι μου έπαιζαν έξω εγώ καθόμουν πάνω από ένα μουσικό όργανο και προσπαθούσα να παίξω τραγούδια όχι για κάποιο σκοπό, αλλά για προσωπική ευχαρίστηση. Νομίζω ότι οποίος καταφέρει να βρει στην «κύρια» δουλειά του πράγματα να αγαπήσει, οι μπαταρίες του δεν θα χρειαστούν ποτέ επαναφόρτιση, θα είναι πάντα γεμάτες.
Θα μπορούσες να φανταστείς τη ζωή σου σήμερα χωρίς καλλιτεχνική έκφραση;
Όχι. Θα αισθανόμουν ότι μου λείπει το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου…
Και φτάνουμε στο πέρασμα του χρόνου στο σημείο όπου παίρνεις την απόφαση να έρθεις μόνιμα στην περιοχή μας. Τι έπαιξε ρόλο στην απόφασή σου αυτή;
Το πλάνο πάντα ήταν να έρθουμε οικογενειακώς να ζήσουμε εδώ. Τα σχέδια μας άλλαξαν αρκετά με την απώλεια του πατέρα μου. Ο αδερφός μου ήρθε πρώτος για επαγγελματικούς λόγους κι εγώ με τη μητέρα μου ακολουθήσαμε αμέσως μόλις τελείωσα τη στρατιωτική μου θητεία. Ήρθα πιο γρήγορα από ότι είχα σχεδιάσει αλλά αν εμπλεκόμουν επαγγελματικά στην Αθήνα θα ήταν δύσκολο να φύγω. Τον μεγαλύτερο βέβαια ρόλο στην απόφαση μου αυτή έπαιξε η αγάπη μου για τον τόπο.
Η προσαρμογή υπήρξε εύκολη ή δύσκολη; Οκ, οι παραστάσεις υπήρχαν, αλλά είναι άλλο για κάποιον να ζει μόνιμα σε μία μικρή πόλη, ενώ έχει μεγαλώσει στην καθημερινότητά του εντελώς διαφορετικά, κι άλλο να την έχει ζήσει ως επισκέπτης, ακόμα και συχνός.
Η προσαρμογή δεν ήταν πολύ εύκολη, για διάφορους λόγους. Κατ’ αρχάς ήμουν σε μια ηλικία, 27 χρονών, που κακά τα ψέματα η Αθήνα μπορεί να σου προσφέρει πολλά πράγματα σε επαγγελματικό και καλλιτεχνικό επίπεδο, ειδικά εκείνη την εποχή. Τη Ναύπακτο την είχα γνωρίσει καλοκαίρια, και μέχρι να κάνω τον απαραίτητο κύκλο φίλων, τον πρώτο χειμώνα ήταν λίγο δύσκολα. Όσο όμως προχωρούσε ο καιρός διαπίστωνα ότι η επιλογή μου αυτή ήταν πολύ σωστή. Η ποιότητα ζωής για μια οικογένεια είναι σε υψηλό επίπεδο και τα πλεονεκτήματα της καθημερινότητας πολύ περισσότερα από τα μειονεκτήματα. Πολύ απλά, όποτε θες, κάνεις έναν περίπατο δίπλα στη θάλασσα.
Την ενασχόλησή σου εδώ με το καλλιτεχνικό γίγνεσθαι πως την ξεκίνησες;
Όσον αφορά το χορό μου έγινε μια πρόταση από τον σύλλογο Πυλληνίων να αναλάβω το χορευτικό τμήμα και δέχτηκα με μεγάλη χαρά. Έμεινα εκεί 4 χρόνια και τους οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ καθώς αποτέλεσαν μαζί με άλλους παράγοντες το εφαλτήριο για τη δημιουργία του Τεχνουργείου. Για τη μουσική δεν έχω να πω πολλά. Με την άφιξη μου εδώ, γνώρισα πολύ αξιόλογους μουσικούς, γίναμε καλοί φίλοι και όλα πήραν το δρόμο τους.
Και φτάσαμε σε ένα σημείο όπου όλη αυτή η ενασχόλησή σου, συσσωρευμένη στο πέρασμα του χρόνου, ήρθε να πάρει σάρκα και οστά κάτω από μία στέγη. Η απόφαση αυτή πως πάρθηκε;
Κάποια στιγμή το καλοκαίρι του 2014 είχα μια συζήτηση με τον αδερφικό μου φίλο και κουμπάρο Γιάννη Σίνη, και μου ανακοίνωσε ότι σκέφτεται να έρθει από Αθήνα και να μείνει μόνιμα στη Ναύπακτο. Δεδομένου ότι μιλώντας για τον Γιάννη Σίνη αναφερόμαστε σε ένα τρομερό ταλέντο στη μουσική και σε ένα πολύ καλό χορευτή, και έχοντας οι δυο μας ταυτόσημες απόψεις για τον πολιτισμό γενικότερα, θεώρησα πως ήταν τεράστια ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε μια κοινή μας επιθυμία από τότε που και οι δυο μέναμε στην Αθήνα. Να ανοίξουμε ένα πολυχώρο πολιτισμού που θα απευθύνεται στους κατοίκους της περιοχής και θα έχει ως σκοπό να στεγάσει τις όποιες καλλιτεχνικές τους ανησυχίες και ενδιαφέροντα. Η ιδέα εξαρχής ήταν να καλύψουμε όσο περισσότερες πτυχές της τέχνης και του πολιτισμού μπορούμε. Γι’ αυτό και η πρώτη μας αφίσα αν θυμάστε έγραφε «Τεχνουργείον: Μαθήματα, παραστάσεις, σεμινάρια, εκθέσεις…»
Γιατί «Τεχνουργείον»;
Το όνομα του χώρου ήταν κάτι που μας απασχόλησε αρκετό καιρό. Θέλαμε η ονομασία να αντικατοπτρίζει αυτό ακριβώς που σκεφτόμασταν. Την ύπαρξη ενός πολυχώρου με όλη τη σημασία της λέξης, που θα μπορεί να στεγάζει όσο περισσότερες μορφές τέχνης γινόταν. Δεν θέλαμε με το όνομα να περιοριστούμε σαν ένας χώρος που γίνεται μόνο χορός ή μόνο μουσική ή μόνο θέατρο. Ρωτώντας και μαθαίνοντας ότι το κτίριο αυτό πρωτοχρησιμοποιήθηκε σαν συνεργείο, το όνομα «Τεχνουργείον» γεννήθηκε μόνο του.. Εδώ «επισκευάζουμε» όλοι τις ψυχές μας μέσω των τεχνών…
Σήμερα στο χώρο σας ποιες δράσεις λαμβάνουν χώρα στις οποίες μπορεί να συμμετάσχει ο κόσμος της περιοχής;
Στο Τεχνουργείον αυτή την περίοδο λειτουργούν τμήματα εκμάθησης παραδοσιακών χορών με τη δική μου επιμέλεια, ομάδα θέατρου υπό την καθοδήγηση του φίλου και σκηνοθέτη Δημήτρη Σιούντα, συνόλου μουσικών οργάνων και χορωδίας με επικεφαλής τους φίλους Γιώργο και Δημήτρη Αγγελόπουλο, καθώς και τμήματα γυμναστικής και σωματικής ευεξίας με υπεύθυνη την Μαρία Καλπακιώρη. Θέλω με την ευκαιρία να ευχαριστήσω τους ανθρώπους αυτούς, για την αφιλοκερδή προσφορά τους στον σύλλογο.. Επίσης την περίοδο αυτή σε συνεργασία με το «Θέατρο Χωρίς Αυλαία» ετοιμάζουμε μια θεατρική παράσταση σε κείμενο του Ναυπάκτου συγγραφέα Γιάννη Βλαχογιάννη «Επαχτίτη» και σκηνοθεσία του δικού μας Δημήτρη Σιούντα και ευελπιστούμε να την παρουσιάσουμε μέσα στον Απρίλη.
Ενώ παράλληλα με όλα αυτά το «Τεχνουργείον» φιλοξενεί και διάφορες παραστάσεις, μουσικές, θεατρικές κ.α., οι οποίες έρχονται στην πόλη, είτε από εσάς είτε από άλλους φορείς της περιοχής. Ένας κανονικός πλέον και με το παραπάνω πολιτιστικός πολυχώρος. Η ανταπόκριση του κόσμου σε αυτές;
Ο σκοπός εξαρχής ήταν αυτός. Να λειτουργήσουμε σαν πραγματικός πολιτιστικός πολυχώρος. Είχαμε την τύχη να φιλοξενήσουμε πολύ αξιόλογους ανθρώπους τα 4 αυτά χρόνια λειτουργίας, ηθοποιούς και σκηνοθέτες από τις πιο μικρές θεατρικές ομάδες ως το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και Ιωαννίνων, μουσικούς, χορευτές, αλλά και δράσεις συλλόγων που δραστηριοποιούνται σε άλλες εκφάνσεις του πολιτισμού όπως η «Φλόγα», η «Αλκυόνη», το Κοινωνικό Ιατρείο. Φιλοξενήσαμε παιδικές θεατρικές παραστάσεις τις όποιες είδαν όλοι οι μαθητές των δημοτικών σχολείων της πόλης, καθώς και σεμινάρια και συζητήσεις για διαφορά θέματα που αφορούν το κοινωνικό σύνολο. Η ανταπόκριση του κόσμου σε αυτή την ομολογουμένως δύσκολη προσπάθεια είναι παραπάνω από ικανοποιητική. Μας δίνει μεγάλη δύναμη να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε τις δράσεις μας. Τους ευχαριστούμε όλους πολύ και τους διαβεβαιώνουμε ότι έχουμε ακόμα πολλά πράγματα να δώσουμε..
Τα μελλοντικά σας σχέδια, άμεσα ή πιο μακροχρόνια, περιλαμβάνουν κάτι άλλο που να μπορούμε αυτή τη στιγμή να το πούμε; Το ρωτώ γιατί η εικόνα του «Τεχνουργείου», και η συνεχής εξέλιξή του στο χρόνο, με οδηγεί στη σκέψη ότι σίγουρα κάτι ετοιμάζετε…
Να είστε σίγουροι ότι ό,τι έχετε δει, σαν ιδέα υπάρχει από την αρχή.. Επιλέγουμε να εφαρμόζουμε τις ιδέες αυτές σιγά σιγά, έτσι ώστε να πραγματοποιούνται με την καλύτερη δυνατή προετοιμασία αλλά και να αφομοιώνονται καλύτερα από τον κόσμο. Για παράδειγμα, η τελευταία μας δράση αφορά στην προβολή κινηματογραφικών ταινιών, μια επιθυμία που είχαμε από την εποχή της ίδρυσης του Τεχνουργείου. Ασφαλώς και στο μυαλό μας έχουμε κι αλλά σχέδια. Ένα από αυτά θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι η έκδοση ενός free press περιοδικού που θα αφορά τον πολιτισμό. Και πολλά αλλά.. Ίδωμεν..
Κοιτάζοντας πίσω, ως ένας μίνι απολογισμός της απόφασης να έρθεις στη Ναύπακτο και να κάνεις όλα όσα έχεις κάνει, σου αφήνουν την αίσθηση πως το πρόσημο είναι θετικό;
Ασφαλώς και είναι θετικό. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς.. Στη Ναύπακτο έκανα το όνειρο μου πραγματικότητα. Μην ξεχνάμε και κάτι ακόμα, όταν ήρθα από την Αθήνα ήμουν 27 χρονών, μόνος μου, χωρίς να έχω την ασφάλεια κάποιας «στρωμένης δουλείας». Τώρα έχω οικογένεια, τη σύζυγο μου που παρεμπιπτόντως βοηθάει πολύ στην οργάνωση όλων των δράσεων του συλλόγου, δυο υπέροχα παιδιά που γεμίζουν τις λιγοστές ελεύθερες ώρες μου, μια δουλειά που απολαμβάνω με τον αδερφό μου και ένα χόμπι μέσω του οποίου ικανοποιώ τις καλλιτεχνικές μου ανησυχίες. Τι άλλο θα έπρεπε να ζητήσω?
Τέλος θα ήθελα και ένα σχόλιό σου για τον τρόπο με τον οποίο η πόλη της Ναυπάκτου εκφράζεται καλλιτεχνικά. Είμαστε σε καλό δρόμο θεωρείς ή έχουμε ακόμα πολλά βήματα να κάνουμε για να πούμε πως έχουμε μπει σε αυτόν;
Όταν μιλάμε για πολιτισμό δεν αναφερόμαστε μόνο σε καλλιτεχνικά θέματα. Ο πολιτισμός που διέπει τα μέλη μιας κοινωνίας ορίζεται καταρχήν από φαινομενικά ασήμαντα πράγματα, όπως το αν πετάμε ένα σκουπίδι από το παράθυρο του αυτοκίνητου ή το αν καπνίζουμε σε κλειστούς χώρους.. Έχουμε βήματα ακόμα να κάνουμε συνολικά σαν χωρά αλλά αν κρίνουμε τη Ναύπακτο ως μια επαρχιακή πόλη, συγκριτικά βρίσκεται σε καλό επίπεδο πιστεύω.. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια παρατηρώ ότι στον τομέα αυτόν βελτιωνόμαστε συνεχώς. Όσον αφορά την καλλιτεχνική έκφραση δεν πιστεύω ότι υπάρχει σωστός και λάθος δρόμος, αρκεί να υπάρχει καλλιτεχνική έκφραση. Αρκεί όλο και περισσότεροι να εκφραζόμαστε καλλιτεχνικά, ο καθένας όπως το αισθάνεται.
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Εμπρός” στις 2/3/2018
