Ξεφυλλίζοντας, στην Παπαχαραλάμπειο βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου, την αθηναϊκή εφημερίδα ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, βρήκα λίαν ενδιαφέρουσες «ειδήσεις», αναφερόμενος στην Ναύπακτο.
Ξεχωρίζει η «είδηση» η αναφερόμενη σ’ ένα διαχρονικό πρόβλημα της Ναυπάκτου.
– Πρέπει να καταργηθή, η ετήσια εμποροπανήγυρης του Οκτωβρίου, ή πρέπει να εξακολουθεί η κατ’ έτος τέλεσή της;
Η ανταπόκριση εκ της Ναυπάκτου, η οποία δημοσιεύεται εις την αθηναϊκή εφημερίδα εντυπωσιάζει. Ένα ρεπορτάζ, υπόδειγμα ύφους και ουσίας. Πλήρης παράθεση των εκατέρωθεν επιχειρημάτων. Άψογη διατύπωση. Ουδέν περιττόν παρά την πληρότητα του κειμένου. Ο Ναυπάκτιος συντάκτης του κειμένου κατακρίνει εντόνως μεν τους κήρυκες της κατάργησης της εμποροπανήγυρης, αλλά με ευπρέπεια και επιχειρήματα, πλήρως αιτιολογημένα. Δεν συνθηματολογεί, αλλά ευθέως τάσσεται υπέρ της διατήρησης της εμποροπανήγυρης, διότι τούτο επιβάλλει η προστασία των πτωχοτέρων στρωμάτων της Ναυπακτίας, τα οποία κυρίως ωφελούνται εκ της διατήρησης αυτής. Δυστυχώς δεν αναγράφεται ποίος ο συντάκτης της εκ Ναυπάκτου ανταποκρίσεως. Πάντως από την ανάγνωση και των τριών «ειδήσεων» συνάγεται, ευκόλως, ότι είναι ο αυτός συντάκτης.
Τέλος σημειώνω ότι πρωθυπουργός της χώρας ήτο ο Χαρίλαος Τρικούπης και υπουργός Δικαιοσύνης ο εξ Ευρυτανίας Δημήτριος Βουλπιώτης. Δυστυχώς δεν αναφέρεται ποίος ήτο τότε ο Δήμαρχος Ναυπάκτου.
ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 13-5-1888 – Ναύπακτος 9 Μαΐου 1888. Ως γνωστόν, τη 26 Οκτωβρίου, του Αγίου Δημητρίου, από 20 ετών και πλέον, τελείται διά Β.Δ. εμπορική πανήγυρις ιδίως ζώων, άτινα παράγει η επαρχία μας και εξ άλλων μερών φέρουσιν ενταύθα προς πώλησιν τότε, είναι δε καταλληλοτάτη και η εποχή, διότι τότε οι χωρικοί ευρίσκονται με χρήματα, και πωλούντες ό,τι έκαστος παράγει, αγοράζουσι τα εις αυτούς χρήσιμα εις λίαν ευθηνάς τιμάς. Τοιουτοτρόπως ανακουφίζουσιν την πτωχείαν των. Το ότι τοιούτον όμως απαρέσκει είς τινας των ενταύθα εμπόρων νομιζόντων, ότι η πανήγυρις είναι η καταστροφή των και θελόντων να έχωσι τον λαόν υποχείριον εις μονοπωλιακάς και ασυνειδήτους συναλλαγάς των, και ως εκ τούτου υπέγραψαν αναφοράν προς την Κυβέρνησιν θέσαντες όσας ήθελον υπογραφάς, ότι η πανήγυρις βλάπτει τον τόπον κ.λπ. φαίνεται ότι η κυβέρνησις όπως τη γνώμη και των βουλευτών απεφάσισε την κατάργησιν της πανηγύρεως. Το τοιούτον όμως άμα εγένετο γνωστόν χθες, εξηρέθισε τον λαόν, ανεξαρτήτως όλων των κομμάτων και διά κωδωνοκρουσιών εκαλούντο εις διαδήλωσιν κατά της καταργήσεως αλλά και διά το αιφνίδιον και ακατάλληλον της ημέρας και ώρας, επειδή τυγχάνει η Κυριακή εβδομαδιαία αγορά, και πάντες ήσαν ηναγκασμένοι να προμηθευθώσι τα εις αυτούς αναγκαιούντα, δεν ήτο πολυάνθρωπος η διαδήλωσις ως έπρεπε. Περί τους 100 παντός κόμματος, εκ της εργατικής ιδίως τάξεως, ήτις κυρίως απολαμβάνει των αγαθών της πανηγύρεως, μετέβησαν εις το δημαρχείον, όπου τινές έλαβον τον λόγον, εκθέσαντες τα συμβαίνοντα, προσβαλόντες τους, συντάξαντας την αναφοράν ως πλαστογράφους. Εις αυτούς δ’ απήντησεν ο κ. Δήμαρχος, αναγνωρίσας την σπουδαιότητα της υποθέσεως, αλλ’ ότι αυτός ουδέν θετικόν εισέτι γνωρίζει και ότι, πριν αποφασισθή τι, περί της καταργήσεως θα ηρωτάτο και το δημοτικόν συμβούλιον, καθόσον τα εκ της πανηγύρεως έσοδα του δήμου, εκ των φόρων κ.λπ. φθάνουσιν εις το πέμπτον των εσόδων του, ποσόν λίαν άξιον λόγου εις δήμον τόσον μικρόν Προέβησαν δε εις την σύνταξιν και ανανοράς εκ μέρους του λαού υπέρ της διατηρήσεως της πανηγύρεως, ήν θα πέμψωσιν εις την Κυβέρνησιν. Τούτο λίαν ετάραξε τους ενδιαφερομένους υπέρ της καταργήσεως ολίγους εμπόρους, και ήρξαντο ούτοι φανερών πλέον ενεργειών παρά τοις πολιτευομένοις, όπως κατορθώσωσι το ταχύτερον να εκδοθή το περί τούτου διάταγμα. Νομίζομεν ότι μεγαλυτέρα αδικία δεν δύναται να συμβή ιδίως εις τον πτωχόν λαόν της επαρχίας μας, εάν διαταχθή η κατάργησις της πανηγύρεως. ας γίνει δε γνωστόν εις τον πρωθυπουργόν και υπουργόν της δικαιοσύνης, παρ’εμού, φίλου αυτών τυγχάνοντος πολιτικώς, ότι ο λαός ούτος όστις τόσον συνέδραμεν εις τας εκλογάς, εις μελλούσας τοιαύτας, υποδαυλιζόμενος υπό των εχόντων συμφέρον αντιπολιτευομένων, θα ήνε, ένεκα του ζητήματος αυτού κατά της κυβερνήσεως, διότι θα πιστεύη, ότι δια της καταργήσεως της πανηγύρεως αύτη θα τους αναγκάση να πέσωσι εις τους όνυχας των ολίγων τοκογλύφων και αρπάγων, οίτινες και το προλέγουσιν από τούδε.
ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 30-3-1888. – Εκ Ναυπάκτου 27 Μαρτίου. Καταμαστίζεται υπό δεινής αχρηματίας η ημετέρα επαρχία, των κατοίκων των ορεινών δήμων ανακαζομένων προ μηνών να κατέρχονται ενταύθα προς αγοράν αραβοσίτου υπό τους βαρυτάτους τοκογλυφικούς όρους των μη εχόντων πληρώσαι τούτο αμέσως, και ούτοι είναι οι πλείστοι, […] Εάν εντός 10 ημερών δεν βρέξη, τα γεννήματα καταστρέφονται, και ουαί τοις χωρικοίς. […]
ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 15-5-1888 – φρικτόν. Την 8 τρέχοντος μηνός ποιμένες εύρον κατά την θέσιν «Υψηλή κορυφή» της Ναυπακτίας πτώμα αποσυντεθειμένον ήδη προ πολλού. Εκ των γενομένων ανακρίσεων εγνώσθη, ότι το πτώμα τούτο ήτο δεκαεπταετούς νεάνιδος, εκ του χωρίου Λιμνίστα του δήμου Αποδοτίας καταγομένης. Η ατυχής αύτη υπηρετούσε έν τινι οικία της Ναυπάκτου μετέβαινεν εις το χωρίον της κατά τον παρελθόντα Νοέμβριον, φθάσασα όμως εν τη θέσει «Υψηλή κορυφή» κατεπλακώθη υπό της χιόνος και υπό ταύτην έμεινε τεθαμένη μέχρι τούδε.
Αντώνης Ν. Βενέτης
Μοναστηράκι Δωρίδος
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «εμπρός»