Η Χρύσα Τσαρούχη μιλά στην «εμπρός» για τη δεύτερη ποιητική της συλλογή
Η Χρύσα Τσαρούχη έχει καταγωγή από τη Ναύπακτο, έχοντας παράλληλα εικόνες αυτής από την παιδική της ηλικία, όμως πλέον έχει τη δυνατότητα να περνά εδώ αρκετό από το χρόνο της. Με σπουδές στην κλασική φιλολογία, εργάστηκε στο χώρο της εκπαίδευσης και παράλληλα έχει την τάση να αποτυπώνει σκέψεις και συναισθήματα στο χαρτί, γράφοντας ποίηση. «Η αρχή της αβεβαιότητας» είναι η δεύτερή της ποιητική συλλογή, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιωλκός, την οποία και παρουσίασε την Κυριακή, 2 Απριλίου, στο ξενοδοχείο Lepanto στην παραλία του Γριμπόβου. Σήμερα μας μιλά στην «ε» για το τι αποτελεί έμπνευση για εκείνη, για τη ματιά του αναγνώστη διαβάζοντας ποίηση, αλλά και για τη Ναύπακτο. Διαβάστε όλα όσα μας είπε…
Η αρχή της αβεβαιότητας» είναι ο τίτλος της δεύτερης ποιητικής συλλογής, την οποία θα έχουμε την ευκαιρία να μας παρομοιάσετε στη Ναύπακτο. Αλήθεια, υπήρχε άραγε ποτέ κομβικό σημείο όπου μπορούσαμε να εκφράσουμε βεβαιότητες και αυτό άλλαξε…;
Θα μπορούσαμε, σαν γενικό σχόλιο, να πούμε πως η ανθρώπινη ύπαρξη υποκείμενη στην φθαρτότητα και στην θνητότητα δεν έχει πολλά περιθώρια για βεβαιότητες ή και για να παίξουμε και λίγο με τις λέξεις, η μόνη βεβαιότητά μας είναι η αβεβαιότητά μας…
Όμως πέρα από το ότι η αβεβαιότητα είναι το μεγάλο και κοινό υπαρξιακό κάδρο μέσα στο οποίο κινούμαστε όλοι, σίγουρα υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αυξομειώνουν αυτό το αίσθημα της αβεβαιότητας.
Σ’ αυτούς θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τις οικονομικές, πολιτικές, ηθικές κοινωνικές και άλλες συνθήκες που όταν βρεθούν σε πολύχρονη κρίση, όπως στην εποχή μας, τότε το αίσθημα της αβεβαιότητας μεγαλώνει και εδραιώνεται ίσως…
Μια άλλη παράμετρος είναι βέβαια και η ηλικία…για πολλά από αυτά για τα οποία ως νέοι ήμασταν σίγουροι και “κόβαμε το κεφάλι μας”, καθώς μεγαλώνουμε νιώθουμε όλο και πιο αβέβαιοι και πια δε θα βάζαμε εύκολα το χέρι μας στη φωτιά για κανέναν και τίποτα…[Οι διαψεύσεις, βλέπετε, μέσα στα χρόνια έχουν κάνει καλή δουλειά!
Τι σας οδηγεί στο να σταθείτε μπροστά σε μία λευκή κόλα χαρτί και ακολούθως να αρχίσετε να αποτυπώνεται σκέψεις και συναισθήματα…;
Γράφω συνήθως από έλλειψη εσωτερικού χώρου. Γι’ αυτό καταπατώ τις απόκρημνες κατηφόρες των λευκών σελίδων, που σαν χαώδης αποθήκες σταθμού, αναλαμβάνουν να φυλάξουν αζήτητα.
Και αποθέτω εκεί, στη λευκή τους κενότητα, “αποσκευές” δυσβάσταχτες που κάποτε αρνήθηκα και μεγάλωσαν ερήμην μου, εκτροχιασμένα αισθήματα, ματαιωμένες εξομολογήσεις κι εκπρόθεσμες μεταμέλειες που με καταζητούν σαν έκθετα προς αναγνώριση…Οι λευκές σελίδες είναι η μόνη αγκαλιά, το μόνο καταφύγιο που προσφέρεται αφειδώς, χωρίς να ζητά ανταλλάγματα.
Είναι μια διαδικασία «προσωπικού ξεγυμνώματος» μπροστά στον αναγνώστη; Γιατί αν ναι, τότε θέλει και θάρρος…
Ναι, για να συγκινεί ένα ποίημα, και η συγκίνηση είναι, σύμφωνα με τον Έλιοτ, ο βασικός στόχος της ποίησης, θα πρέπει να εκφράσει το βαθύτερο…τη βαθύτερη αλήθεια, τον βαθύτερο πόνο, την βαθύτερη αδυναμία, τον βαθύτερο φόβο, να παραδεχτεί σε αγνώστους, το πιο κρυφό, το πιο δύσκολα εξομολογημένο. Να αφήσει ο δημιουργός να τον δουν ανίσχυρο. Αυτό το αίσθημα της έκθεσης είναι πάντα τρομακτικό. Η λύτρωση όμως έρχεται όταν ομολογήσουν οι αναγνώστες πως αναγνωρίζουν τον εαυτό τους μέσα στα ποιήματα Η δύναμη πάντως του ποιητή όπως και κάθε καλλιτέχνη, έγκειται στο ότι αυτοί μεταπλάθουν τους πόνους τους σε τέχνη κι έτσι τους εξευμενίζουν, τους εξημερώνουν.
Έχει νόημα να ρωτήσεις κάποια που γράφει ποίηση για το τι πραγματεύεται μία ποιητική συλλογή, ή αυτό είναι καθαρά μία προσωπική υπόθεση του αναγνώστη, δηλαδή του πως αυτός μέσα από τη δική του οπτική γωνία θα διαβάσει τις λέξεις;
Πολύ βασική ερώτηση.
Όταν το ποιητικό ή οποιοδήποτε έργο τέχνης φύγει πια από τα χέρια του δημιουργού του, χάνει αυτός μεγάλο μέρος της κυριότητάς του. Πλέον θα γίνει αντιληπτό, θα κατανοηθεί και θα αξιολογηθεί ναι, σύμφωνα με το κοινό που θα στραφεί σ’ αυτό. Μπορεί να του αποδοθούν προθέσεις που δεν είχε, να του δοθούν προεκτάσεις που δεν τις είχε προβλέψεις κι επιδιώξει ο δημιουργός… να ερμηνευτεί με διάφορους τρόπους και διαφορετικούς από τις προθέσεις του δημιουργού του.
Κι αυτό είναι το μαγικό και το γοητευτικό με την τέχνη!
Η πολυεπίπεδη απόλαυση και συγκίνηση που μπορεί να προκαλέσει.
Διαβάζει κανείς στο μίνι βιογραφικό σας στο βιβλίο πως έχετε ζήσει σε πολλές πόλεις, αλλά η καταγωγή σας είναι η Ναύπακτος. Τι σημαίνει για σας ο τόπος μας;
Μπορεί να μην έχω γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ναύπακτο αλλά τη νιώθω τόπο μου. Από παιδί περνούσα τα καλοκαίρια μου εδώ, έχω δει ελλείψει ηλεκτρισμού τον πιο …έναστρο ουρανό, έχω στα αυτιά μου την ντοπιολαλιά του παππού και της γιαγιάς μου, το ζυμωτό ψωμί και το τυρί που φτιάχνονταν επιτόπου…Την αγαπώ τη Ναύπακτο. Τώρα ζω αρκετά μεγάλα διαστήματα εδώ και την ανακαλύπτω από την αρχή και δεν παύει να με γοητεύει διαρκώς. Πάντα ανακαλύπτω όμορφες γωνιές αλλά ευτυχώς και όμορφους ανθρώπους και αποκτώ τους πρώτους μου φίλους εδώ.
Είναι πηγή έμπνευσης η Ναύπακτος;
Η Ναύπακτος είναι ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης…το τοπίο είναι τόσο ισχυρό και δυναμικό! Ο συνδυασμός θάλασσας και βουνού είναι ανεπανάληπτης ομορφιάς αλλά και αντίθεσης. Άλλωστε ο μεγάλος αριθμός ποιητών και άλλων καλλιτεχνών είναι μια ένδειξη ότι ο τόπος με τα θετικά αλλά και με τα αρνητικά του προδιαθέτει για δημιουργία.
Και μοιραία κλείνοντας τη συζήτησή μας, η έκδοση ενός βιβλίου συνεπάγεται και την έναρξη της διαδικασίας συγγραφής του επόμενου;
Η ποιητική συλλογή «η αρχή της αβεβαιότητας» βλέπει το φως 10 περίπου χρόνια μετά την πρώτη. Όμως όλο αυτό το διάστημα ήταν για μένα πολύ παραγωγικό… που σημαίνει και αρκετά δύσκολο… Έτσι γράφτηκαν πολλά ποιήματα και είναι έτοιμες δυο τουλάχιστον ακόμα ποιητικές συλλογές που περιμένουν την εκδοτική τους σειρά.
Σας ευχαριστώ πολύ που μου δώσατε την ευκαιρία να εκφράσω κάποιες μου σκέψεις επικοινωνώντας έτσι με τους αγαπητούς αναγνώστες σας.
Κι ας θυμόμαστε πως η ποίηση είναι ένα από τα πιο ισχυρά αντίδοτα κατά της αβεβαιότητας…
