Με την ευκαιρία της επετείου του 1821, βρήκα στην αθηναϊκή εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ του 19ου αιώνα, την «είδηση» του θανάτου της μητέρας των Υψηλαντών. Η Μολδαβή αρχόντισσα διέθεσε, κατόπιν επιθυμίας των υιών της, όλη την προσωπική της περιουσία στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδος από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Άνευ λοιπόν άλλων σχολίων παραθέτω την σχετική «είδης».
ΑΛΗΘΕΙΑ, 10.10.1866 – Εξ Οδησσού αναγγέλλεται, ότι επλήρωσεν αυτόθι το κοινόν χρέος, εκδημήσασα προς Κύριον υπερεκατοντούτης η αοίδιμος Ελισαβετ Υψηλάντου, μήτηρ των αειμνήστων Υψηλαντών, οίς οφείλεται η πρώτη ανύψωσις της υπέρ αναστάσεως του ελληνικού γένους σημαίας. Η ευσεβεστάτη αύτη γυνή, κοινωνός πολλών αγαθών και απείρων πικριών και βασάνων εν τω μακρώ και πολυκυμάντω βίω της διετέλεσεν έως εσχάτης πνοής, υγιώς, έχουσα τον νουν και τας φρένας, εν ευποιΐας και ευεργεσίαις. Περί ταύτης θέλομεν διαλάβη, κατ’ οφειλήν, εκτενεστέραν εν τοις ύστερον. Αιωνία η μνήμη της μακαρίας ψυχής της σώφρονος και εναρετωτάτης ταύτης γυναικός! Γαίαν έχοι ελαφράν!
Η ίδια εφημερίδα συνεχίζει στο φύλλο της της 13.10.1866 «… και ενώ οι υιοί αυτής Αλέξανδρος και Γεώργιος είχον ήδη εκστρατεύσει συγκατετέθη ν’ απχωρισθή και της τελευταίας απομεινάσης αυτή παρηγορίας, του υιού αυτής Δημητρίου, […] όπως εφοδιάση διά χρημάτων και τον τελευταίον τούτον υπέρ της πατρίδος μάρτυρα του Υψηλαντικού οίκου, η Ελισάβετ απεστερήθη και των τελευταίων λειψάνων της περιουσίας της και των κοσμημάτων της. Ουδέποτε πλέον επανείδε τους υιούς αυτής η ατυχής μήτηρ […]».
Αντώνης Ν. Βενέτης,
Μοναστηράκι Δωρίδος
