Γράφει ο Πέτρος Πιτσιάκκας
Φιλόλογος – Διευθυντής 1ου ΓΕΛ Ναυπάκτου
Με αφορμή την τηλεοπτική σειρά «Famagusta», που προβάλλεται στον τηλεοπτικό σταθμό «mega», ήρθαν στην επιφάνεια γεγονότα και τραύματα, που ήταν καταχωνιασμένα, εδώ και 50 χρόνια, βαθιά στη μνήμη, από τότε (20 Ιουλίου 1974) που συντελέστηκε η εθνική τραγωδία της Κύπρου, εξαιτίας της στρατιωτικής εισβολής της Τουρκίας και τη «de facto» διχοτόμηση του νησιού.
50 χρόνια ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ το ξαφνικό πρωινό ξύπνημα της μάνας (5:45), εκείνο το Σάββατο της 20ης Ιουλίου, με τη φράση «σηκωθείτε, έρχονται οι Τούρκοι», ούτε όμως και τον εκφωνητή του Ρ.Ι.Κ. να ανακοινώνει το έκτακτο πολεμικό ανακοινωθέν, με το οποίο γνωστοποιείτο η έναρξη της εισβολής. ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ τον ήχο της σειρήνας του συναγερμού, τον εκκωφαντικό θόρυβο των αεροπλάνων, των βομβαρδισμών, των εκρήξεων και των πυροβολισμών, την επιστράτευση, τους νεκρούς, τους αγνοουμένους, τους αιχμαλώτους, τους εγκλωβισμένους, τους πρόσφυγες, τους βιασμούς, τις εκτελέσεις, τις σφαγές, τη διαμονή στα καταφύγια, τον πανικό, το φόβο και την ανασφάλεια.
50 χρόνια ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ το διχασμό, το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, που άνοιξε την κερκόπορτα της Κερύνειας, για να μπουν οι εχθροί στο νησί, την προδοσία, την κατοχή και την εθνική τραγωδία. ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ότι το κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής και όχι διακοινοτικό πρόβλημα, μεταξύ ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων.
50 χρόνια ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ότι η εθνική τραγωδία και η καταστροφή της Κύπρου ήταν το τίμημα για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, αφού το βάρος της συμφοράς οδήγησε στην πτώση της χούντας. Βαρύ και ασήκωτο το αντίτιμο, βαθιά η πληγή στο εθνικό σώμα, που χαίνει ακόμη και δε λέει να κλείσει.
50 χρόνια ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ότι το εθνικό πρόβλημα της Κύπρου αποτελεί πρόκριμα για τη μοίρα ολόκληρου του ελληνισμού, γιατί η Κύπρος είναι μια δεύτερη Ελλάδα. Ο κυπριακός ελληνισμός είναι το τελευταίο ατόφιο και συμπαγές τμήμα του ελληνισμού, που έχει απομείνει, έξω από τα όρια του ελλαδικού κράτους. Αυτό, σε συνδυασμό με τη στρατηγική και γεωπολιτική θέση της Κύπρου, δίνει το μέτρο της κύριας σημασίας την οποία έχει για την υπόσταση του μείζονος ελληνισμού, ελλαδικού και κυπριακού. Η απώλεια της Κύπρου θα ήταν καίριο πλήγμα για τον ελληνισμό, γιατί στην Κύπρο δοκιμάζονται οι εθνικές του αντιστάσεις. Όπως γράφει και ο Καζαντζάκης: «Η Κύπρος δεν είναι μια λεπτομέρεια, ένα απλό νησί στην άκρα της Μεσόγειος θάλασσας. Έχει γίνει σήμερα το μοιρόγραφτο κέντρο, όπου παίζεται η ηθική αξία του σημερινού ανθρώπου», αλλά και η εθνική αξιοπρέπεια του ελληνισμού.
50 χρόνια ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ τον διακαή πόθο των Ελλήνων της Κύπρου, πριν την ανεξαρτησία (1960), για ένωση με την Ελλάδα, όπως εκφράστηκε στα δημοψηφίσματα του 1921, του 1930 και του 1950. Κυρίως, όμως, όπως εκφράστηκε με τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. το 1955-1959, εναντίον των Άγγλων, με τις θυσίες και τις αγχόνες, για την ελευθερία και την ένωση με την Ελλάδα. Δεν ξεχνώ όμως και τις δολοπλοκίες, αλλά και την αλλαγή της πορείας του Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α., με πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, το 1958, ο οποίος, χωρίς να συνεννοηθεί με κανένα, κάνει λόγο για ανεξαρτησία του νησιού. Έτσι, αντί για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα οδηγηθήκαμε, με τις συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου, στην ανεξαρτησία της, με τις διαιρετικές πρόνοιες και τις βραδυφλεγείς βόμβες, στα θεμέλια του νέου κράτους, αφού προέβλεπαν παρουσία ξένων στρατευμάτων, εγγυήτριες δυνάμεις και επεμβατικά δικαιώματα.
50 χρόνια ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ τις ευκαιρίες που χάθηκαν, στο διάβα του χρόνου, για να ενωθεί η Κύπρος με την Ελλάδα (άρνηση εισόδου της Ελλάδας στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, μετά από πρόταση της Αγγλίας, στο πλευρό της Αντάντ, με αντάλλαγμα την παραχώρηση της Κύπρου που ήταν υπό αγγλική κατοχή), αλλά και τα τραγικά λάθη που έγιναν στην πορεία, όπως η αποδοχή της τριμερούς συνάντησης Ελλάδας, Αγγλίας, Τουρκίας το 1955, με την οποία αναγνωρίσαμε το δικαίωμα της Τουρκίας να συζητάει για την Κύπρο, την οποία είχε παραχωρήσει επίσημα (ανεπίσημα την είχε παραχωρήσει το 1878) στην Αγγλία, με τη συνθήκη της Λοζάνης (άρθρο 20). Ταυτόχρονα, οι τούρκοι κάτοικοι ή θα έπαιρναν τη βρετανική ιθαγένεια, αποβάλλοντες την τουρκική ή θα έπρεπε να εγκαταλείψουν το νησί, εντός 12 μηνών (άρθρο 21). ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ όμως και την ευκαιρία που χάθηκε το 1964, εξαιτίας της άρνησης του προέδρου της Κύπρου Μακάριου, επί πρωθυπουργίας Γεωργίου Παπανδρέου, με τη σύμφωνη γνώμη της αντιπολίτευσης του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου, για την χωρίς αντάλλαγμα ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, με την εγγύηση της ελληνικής στρατιωτικής μεραρχίας, που βρισκόταν στην Κύπρο. (Άντης Ροδίτης, 2013, «Κουράγιο Πηνελόπη», εκδόσεις Αρμός, Αθήνα).
50 χρόνια ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ τον ελληνισμό της Κύπρου, που εξιστορεί αγώνες κι αγχόνες, αιώνες τώρα, νεκρούς κι αγνοούμενους, χρόνια τώρα.
