Γράφει η Μάρθα Ασημακοπούλου
Μεγάλο πράγμα, να είσαι εννιά χρονών και να πετάει ελικόπτερο πάνω απ’ το κεφάλι σου! Κατέβαινε χαμηλά και νόμιζα πως θα βαρέσει πάνω στην Αγία Παρασκευή και στον φούρνο του Μπερμπιλάγκα. Πέταγε φέιγ- βολάν- σαν κομφετί- στην πλατεία Φαρμάκη και στους γύρω δρόμους. Τρέχαμε εμείς τα πιτσιρίκια να τα μαζέψουμε. Ε.Ρ.Ε. Φαρμάκης, γράφανε. Οι φιλενάδες μου Τούλα και Σοφία- αδερφές ήταν- μάζευαν περισσότερα, πρώτον γιατί η Τούλα ήταν μεγαλύτερη και πιο γρήγορη και δεύτερον, αυτές ήταν δύο που δούλευαν για τον ίδιο σκοπό! Μάζεψα κάμποσα και ‘γώ. Δεν ήξερα τι τα θέλω αλλά τα μάζεψα και τα πήγα στο σπίτι χαρούμενη! Η μάνα μου δεν είπε τίποτα αλλά κούναγε το κεφάλι της. Το συνήθιζε αυτό η μάνα μου όταν διαφωνούσε με ό,τι έκανα αλλά δε θεωρούσε σκόπιμο να με μαλώσει.
Σε αυτές τις εκλογές της 29ης Ωκτωβρίου 1961, ήταν δύο οι Ναυπάκτιοι υποψήφιοι με την Ε.Ρ.Ε. Ο ήδη βουλευτής Ιωάννης Ιντζές και ο νεαρός Νικόλαος Φαρμάκης. Γείτονές μας και οι δυο. Μάζευαν πολύ κόσμο στις συγκεντρώσεις τους. Μιλούσε ο πρώτος, από το μπαλκόνι του νεοκλασικού του σπιτιού στο κέντρο, εκεί που είναι το λουλουδάδικο σήμερα. Φάτσα του, πάνω στη χαμηλή μάντρα της Εθνικής Τράπεζας, ήταν ανεβασμένοι ψηφοφόροι που φωνάζανε «Ιντζές- Ιντζές». Άλλοι από δίπλα τους, τραβούσαν την άκρη του σακακιού, παροτρύνοντάς τους να ζητωκραυγάζουν, με αποτέλεσμα οι χειροκροτητές να γέρνουν, παλατζάροντας πότε αριστερά και πότε δεξιά, ακολουθώντας τον ρυθμό. Υπήρχε στα χείλη υποστηρικτών και η παράφραση γνωστού λαϊκού άσματος «Όσο αξίζεις εσύ Κωνσταντίνε Καραμαλή, δεν αξίζουν μαζί Παπανδρέου και λοιποί…». Βγήκαν και οι δύο υποψήφιοι. Ο Ιντζές πληροφορήθηκε την εκλογή του ευρισκόμενος σε κώμα. Η σύζυγός του είπε πως το αντελήφθη. Λίγες μέρες πριν την αναμέτρηση- σε περιοδεία- το τζιπ που επέβαινε, ντελαπάρισε κοντά στο γήπεδο. Τραυματίστηκε και πέθανε στις 9-11-61.
Η Ε.Ρ.Ε έχασε τις εκλογές του Νοεμβρίου 1963. Ο Κώνσταντίνος Καραμαλής παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματος και έφυγε στο εξωτερικό. Στην κοινή γνώμη διαδόθηκε πως έφυγε με το ψευδώνυμο Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης. Τρέχα γύρευε αν ήταν αλήθεια! Η ισχνή πλειοψηφία αναγκάζει τον νικητή Γεώργιο Παπανδρέου να προκηρύξει εκ νέου εκλογές για τον Φεβρουάριο του 1964- τις τελευταίες προδικτατορικές εκλογές- όπου πήρε σχεδόν 53%.
Παραμονές αυτών των εκλογών, μιλούσε ο Νικόλαος Φαρμάκης στην ομώνυμη πλατεία. Διασχίζοντας την πόλη, από ανατολικά προς τα δυτικά, πέρασε μπροστά του- κόβοντας στα δυο τους συγκεντρωμένους του οπαδούς- μια πομπή, κάτι σαν καρναβάλι- για να καταλήξει στο σημείο όπου ο υποψήφιος της Ένωσης Κέντρου, Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας, θα μιλούσε από τον εξώστη του σπιτιού του.
Μια μηχανή, απ’ αυτές που είχαν καλάθι στο πλάι, είχε μετατραπεί σε αεροπλάνο. «Αθήνα- Ζυρίχη, Κωνσαταντίνος Τριανταφυλλίδη» έγραφε. Μέσα στο καλάθι ο Λάμπης. Φρύδια χονδρά, έμοιαζε κάπως με τον Πρωθυπουργό. Ατσαλάκωτος, με άσπρο κολάρο και ρεμπούμπλικο στο χέρι χαιρετούσε τα πλήθη. Ακολουθούσε θεριστική μηχανή που με πελώριο πανό ενημέρωνε «Η Ε.Ρ.Ε. θερίζεται». Κόσμος χειροκροτούσε, κόρνες και πολύς σαματάς! Ζόρικος και αψύς ο Φαρμάκης, έτοιμος να κατεβεί να δείρει και να κάνει καυγά για όλα αυτά που είναι μεγάλα στην αρχή και γίνονται μικρά στο τέλος! Ρόδα που γυρίζει είναι οι εκλογές! Άλλους του πάει πάνω και άλλους τους πάει κάτω και οι ίδιοι άνθρωποι που πριν τον σήκωναν στα χέρια, τώρα βρίσκονταν απέναντι.
Για την εξοικονόμηση πόρων από οδοιπορικά και εκτός έδρας δαπάνες, υπήρχε νόμος που ο ειρηνοδίκης, απαράβατα διοριζόταν εκλογικός αντιπρόσωπος σε εκλογικό τμήμα της έδρας του. Έτσι ο ειρηνοδίκης Θάνος Πειραιώτης, βρέθηκε σε χωριό της ορεινής Ναυπακτίας. Με την άφιξή του στο καφενείο, τόνισε την εκτίμηση της συζύγου του στα εξαιρετικής ποιότητος ντόπια προϊόντα. «Οι τραχανοπιτούλες αρέσουν πολύ στη γυναίκα μου. Και τα λουκάνικα, τα καλύτερα, πουθενά δεν έχουν το ταίρι τους». Φιλόξενοι και φιλότιμοι οι χωριανοί, θέλοντας όμως να κρατήσουν και μια επαφή με τον άνθρωπο της Θέμιδος για ώρα ανάγκης, τον φόρτωσαν με γαλακτωμένους τραχανάδες και νόστιμα λουκάνικα. Το άγονο λεωφορείο έφτανε μια ώρα δρόμο μακριά από το χωριό. Έπρεπε να βρεθεί τρόπος μεταφοράς. Έκανε δέμα τα πεσκέσια ο ειρηνοδίκης, έγραψε «ΠΡΟΣΟΧΗ: Εκλογικό υλικό», το φόρτωσε στο μουλάρι του ταχυδρόμου και ‘κείνος το μετέφερε στη Ναύπακτο. Εδώ το παρέλαβε άνθρωπος και το πήγε στον προορισμό του, στην κουζίνα της κυρίας που της άρεσαν τόσο πολύ οι τραχανοπιτούλες και τα χωριάτικα λουκάνικα.
Πέρασαν τα χρόνια εκείνοι οι άνθρωποι φύγανε. Ήρθαν άλλοι φορτωμένοι με ελπίδες. Με πολιτικές προσδοκίες για καλύτερο μέλλον στον τόπο μας, που μπορεί να μην εκπληρώθηκαν στο έπακρον αλλά ο μόνος τρόπος να το καταφέρουμε είναι οι εκλογές…
Στις κάλπες Πατριώτες, στις κάλπες!
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «εμπρός»
