Γράφει η Σπυριδούλα Πια
Η Σημαία με ειδικά εικονιστικά χαρακτηριστικά και χρώματα, αποκτά συμβολική σημασία αρχικά σε προσωπικό επίπεδο. Σημαίες/Θυρεούς των Ευγενών στο Μεσαίωνα των Ελλήνων οπλαρχηγών το 1821 κ.λπ.. Ευρύτερα οι σημαίες αποκτούν ομαδικό χαρακτήρα ως προς τη χρήση τους. Οι Σημαίες διακρίνονται σε πολεμικές, ναυτικές, στρατιωτικές, Βασιλικές.
1821 – Ελληνική Επανάσταση
Οι πρώτοι που εμφανίζονται με σημαίες την περίοδο αυτή, ήταν οι Σπαχήδες της Ηπείρου. Οι χριστιανοί αυτοί Ιππείς – Πολεμιστές, είχαν συνθηκολογήσει με τους Τούρκους, έτυχαν μη προνομιακής μεταχείρισης, αλλά αναλάμβαναν την υποχρέωση να συνεκστρατεύουν με τους Τούρκους οσάκις η ανάγκη το επέβαλε. Τόπος συγκέντρωσής τους, ήταν τα Γιάννενα και οι σημαίες τους έφεραν την εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Όταν όμως οι σπαχήδες ξεπερνούσαν τα όρια της εδαφικής τους επιρροής που είχαν το δικαίωμα στρατολόγησης, δίπλωναν τις σημαίες τους και ακολουθούσαν τις οθωμανικές.
Οι Κλεφταρματωλοί χρησιμοποίησαν σημαίες, και ονομάσθηκαν μπαϊράκια στα τούρκικα. Φλάμπουρα ή παντιέρες στα ιταλικά. Έφεραν διάφορα διακριτικά μεταξύ των οποίων επικράτησε ο Σταυρός. Φλάμπουρα χρησιμοποιούσαν κυρίως στις γιορταστικές εκδηλώσεις, ενώ τα μπαϊράκια ήταν οι κατ’ εξοχήν πολεμικές σημαίες.
Στη Ρούμελη (δηλαδή στον κυρίως Ελληνικό κορμό) κυριάρχησε η σημαία με τον αετό και το Σταυρό, ενώ στο Μοριά οι σημαίες έφεραν παραστάσεις Αγίων και Σταυρών, σε συνδυασμό με θρησκευτικές ρήσεις ή άλλες. Τα απεικονιζόμενα θέματα και οι επιγραφές ήταν κεντημένα ή ζωγραφισμένα σε λευκό ύφασμα (όπως π.χ. η Σημαία του Ηλία Μπισμπίνη από το Μυστρά – 1821 – που σώζεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών).
Η Σημαία του Ζαχαριά (1777) υπήρξε τρίχρωμη, κόκκινη – λευκή – μαύρη με χρυσό σταυρό. Επάνω στο λευκό, έγραφε: «ή αίμα ή Ελευθερία ή Θάνατος».
Λευκή σημαία με γαλάζιο σταυρό ύψωσαν οι Μαυρομιχάληδες (επανάσταση 1769, ο Γιατράκος, ο Κολοκοτρώνης, ο Κανάρης, ο Πλαπούτας, ο Κύπριος Χατζηγεώργιος, οι Σαμιώτες αγωνιστές κ.α.. Ενώ κόκκινο και λευκό σταυρό οι Καλλαρυτινοί και Αγραφιώτες πολεμιστές. Ο Γιάννης Σπαθάς θρυλικός θαλασσομάχος ντυμένος στα μαύρα με το μαύρο καράβι του, πέρασε στο χώρο της λαϊκής φαντασίας και ενέπνευσε το Δημοτικό τραγούδι, επικεφαλής μοίρας 70 πλοιαρίων στη Σκιάθο (1807) και αρχηγός των αρματωλών του Ολύμπου, μετά από την συνθήκη Τιλσίτ το ίδιο έτος (1807) κατέβασε τη ρωσική σημαία και ύψωσε σημαία γαλανή με λευκό Σταυρό (τ’ ουρανού Παντιέρα) σημαία. Ο Λάμπρος Κατσώνης είχε δική του σημαία, με γαλάζιο σταυρό, με την παράσταση του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης, με την επιγραφή «Εν τούτω Νίκα». Όταν η Μεγάλη Αικατερίνη έκλεισε ειρήνη με τους Τούρκους το (1792), ο Λάμπρος Κατσώνης καθιέρωσε δική του Σημαία, γαλάζια και κόκκινες με δύο διασταυρούμενα σπαθιά και την επιγραφή Λάμπρος Κατσώνης Πρίγκιψ της Μάνης – Ελευθερωτής της Ελλάδος.
Ο Μάρκος Μπότσαρης ύψωσε την 26η Οκτωβρίου 1820, στο Σούλι, ολόλευκη σημαία με τη μορφή του Αγίου Γεωργίου και τις λέξεις Ελευθερία, Θρησκεία, Πατρίς. Ο Αθανάσιος Διάκος, λευκή με τον Άγιο Γεώργιο και τις λέξεις «Ελευθερία ή Θάνατος», ο Καρατάσος επίσης, λευκή με τον Άγιο Γεώργιο. Ο Καπετάν Ρομφάνης με τον Άγιο Δημήτριο και άλλοι με διάφορες απεικονίσεις. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός σήκωσε χρυσοκέντητο εκκλησιαστικό λάβαρο που είχε χρησιμεύσει ως παραπέτασμα στην Ωραία Πύλη του Ναού της Μονής της Αγίας Λαύρας (το λάβαρο αυτό φυλάσσεται ακόμη ως ιερό κειμήλιο στη Μονή των Καλαβρύτων).
Η Σημαία είναι τετράγωνη ή ορθογώνια, με τα διακριτικά χρώματα της χώρας και είναι σύμβολο της χώρας. Το έμβλημα και τα χρώματα της σημαίας καθορίζει το σύνταγμα και οι ειδικοί νόμοι του Κράτους. Οι αρχαίοι έλληνες και όχι μόνον, χρησιμοποιούσαν ειδικά σήματα το κράτος και τα στρατιωτικά σώματα. Η Εθνική σημαία είναι διαφορετική από του Στρατού, του Ναυτικού, του Εμπορικού, η σημαία του Δήμου Αθηναίων, της Εκκλησίας είναι κίτρινη με τον Δικέφαλο αετό σε μαύρο χρώμα (Βυζαντινή).
Η σημερινή Σημαία καθορίστηκε περίπου με τη σημερινή της μορφή, κατά την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1822. Διαφορετική για το στρατό ξηράς και για το ναυτικό.
Τελικά η Ελληνική Σημαία έχει 9 οριζόντιες λωρίδες από τις οποίες οι 5 είναι γαλάζιες και οι 4 λευκές. Τοποθετημένες κατά τέτοιον τρόπο, ώστε η πάνω και η κάτω να είναι γαλάζιες, ενώ στην επάνω εσωτερική γωνία, υπάρχει άσπρος σταυρός σε τετράγωνο γαλάζιο βάθος που πιάνει 3 γαλάζιες και 2 άσπρες λωρίδες. Αυτή η σημαία είναι η Εθνική μας Σημαία. Η επίσημη σημαία είναι παραλληλόγραμμη με τις ίδιες αναλογίες (3×2), αλλά αποτελείται από γαλάζιο βάθος που χωρίζεται στα τέσσερα από άσπρο σταυρό.
Η επίσημη είναι των στρατιωτικών σωμάτων.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ “ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ”
ΕΛΑΤΟΒΡΥΣΗ ΑΠΟΔΟΤΙΑΣ
ΟΡΕΙΝΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας “εμπρός”
