Λεπτό και δύσκολο θέμα καθώς και εύκολο παρεξηγήσεων, αλλά είπα να καταπιαστώ με αυτό, έστω «εξ απαλών ονύχων». Αφορμή, όπως πάντα σε ετούτη την εφημερίδα, η πρόσκληση του Διευθυντή της, του Βαγγέλη του Καρανικόλα -με τον οποίο έχουμε διαφορετικές αλλά εποικοδομητικές απόψεις και εκτιμήσεις(και για τον επόμενο Δήμαρχο που θα εκλεγεί)- και ο οποίος διερευνά τα χαρακτηριστικά που πρέπει να συγκεντρώνει ένας Δήμαρχος σήμερα. Με αυτό το θέμα ασχολήθηκε, με ένα πολύ καλό άρθρο, ο αγαπητός ο Γιώργος Ασημακόπουλος, σε προγενέστερο φύλλο της εφημερίδας. Εγώ θα προσπαθήσω να τα προσαρμόσω σε ορισμένα σημεία και στο Δήμο μας.
Το 2019 είναι χρονιά εκλογών σε όλα τα επίπεδα του δημοκρατικού μας πολιτεύματος και μπορεί να μην έχουμε να φάμε, αλλά ως Έλληνες θα πάρουν φωτιά οι συζητήσεις στα μέσα μαζικής δικτύωσης στις πλατείες και τα καφενεία. Για τις δημοτικές εκλογές λοιπόν στο Δήμο Ναυπακτίας, άρχισαν να εκδηλώνονται η να διαφαίνονται οι προθέσεις των συνδημοτών μας και ιδιαίτερα αυτών που ενδιαφέρονται για τη θέση εκείνη του Δημάρχου, γεγονός που καθιστά το θέμα μας άκρως επίκαιρο.
Ας μπούμε λοιπόν στην ουσία του ζητήματος. Αν κάνουμε αναζητήσεις στο διαδίκτυο για το εν λόγω θέμα μας, ειδικά στα στοιχεία πού αναφέρονται στα χαρακτηριστικά ενός ηγέτη που ασχολείται με τα κοινά και προφανώς του Δημάρχου θα δούμε ότι απαιτείται γι αυτόν να έχει εμπειρία, υπευθυνότητα, διορατικότητα θετικότητα, σωφροσύνη, δικαιοσύνη, αλήθεια. Επίσης σημαντικά είναι η επικοινωνία, η αυτοπεποίθηση, η διαίσθηση, το χιούμορ, η αξιοπιστία, να είναι στοχαστής, επίμονος, ρεαλιστής, σοφός καθώς και αφοσιωμένος. Ακόμη, ο ηγέτης πρέπει να είναι θαρραλέος, έξυπνος, η να μην έχει αρνητικές συμπεριφορές π.χ. καχυποψία, συγκεντρωτισμό και αυταρχικό στυλ, καθώς και ένα σωρό άλλα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν μοναδικό και Άγιο, αλλά και πάλι ένας Άγιος δεν μπορεί να είναι Δήμαρχος γιατί ως εκ της θέσεώς του, θα κολάζεται καθημερινά.
Επειδή όλα αυτά και άλλα ο καθένας τα ερμηνεύει όπως θέλει και συμπέρασμα δεν βγαίνει, είπα να ακολουθήσω την ασφαλέστερη και φιλοσοφημένη άποψη των αρχαίων προγόνων μας που αν τους «ακούγαμε» δεν θα ήμασταν έτσι σήμερα.
Ο κατά Θουκυδίδην, πολιτικός ανήρ πρέπει “γνώναι τα δέοντα και ερμηνεύσαι ταύτα, φιλόπολίς τε είναι και χρημάτων κρείσσων” δηλαδή πρέπει να γνωρίζει τι πρέπει να γίνει, να αναλύει σωστά την κατάσταση ώστε να πάρει, αλλά και να μεταδώσει τις σωστές αποφάσεις και πράξεις , να πείθει γι αυτές, να αγαπά την πατρίδα του και να είναι ανώτερος χρημάτων. Αν δεν ισχύει το τελευταίο προφανώς ακυρώνονται όλα τα προηγούμενα.
Ο Αισχύλος στους Επτά επί Θήβας του, φωνάζει δια στόματος του Ετεοκλή: Ο πολιτικός ηγέτης «χρή λέγειν τα καίρια», δηλαδή να λέγει τον κατάλληλο λόγο στην κρίσιμη στιγμή.
Να συμπληρώσω εγώ, ότι πρέπει να είναι ενεργό μέλος της κοινωνίας με αποδεδειγμένη κοινωνική προσφορά, τόσο κατ ιδίαν, όσο και από τη ενεργό συμμετοχή του σε συλλογικότητες που προωθούν τον πολιτισμό, την αλληλεγγύη, τον αθλητισμό και τα γενικότερα συμφέροντα του τόπου και τις κοινωνίας που υπηρετεί. Επίσης να διαθέτει πραγματική γνώση των ιδιαίτερων συνθηκών της περιοχής και των αναγκών των ανθρώπων που διοικεί, σε κάθε γωνιά του τόπου του.
Το νέο που προστέθηκε αυτή τη φορά -υπήρχε αλλά δεν ήταν και αναγκαίο για πολλούς- είναι η δυνατότητα συνεργασιών με τις άλλες παρατάξεις που πλέον «επιβάλλεται» με το νέο νόμο του Κλεισθένη και την απλή αναλογική. Η μεγαλύτερη προϋπόθεση θα έλεγα για την προκοπή και την ευημερία ενός τόπου και των ανθρώπων που ζουν σε αυτόν, είναι οι κατάλληλες συνεργασίες ανθρώπων και παρατάξεων βασισμένες σε ρεαλιστικά και υλοποιήσιμα προγράμματα . Από το σύστημα της απλής αναλογικής αναμένουμε αναβαθμισμένο σε γνώσεις και εμπειρία επίπεδο αιρετών , ώστε σε συνδυασμό με την συνεργασία των παρατάξεων τους, να προκύψει το άριστο ει δυνατόν αποτέλεσμα για τον τόπο και την κοινωνία. Αυτό βέβαια, συναρτώμενο με την οργάνωση και την ποιότητα λειτουργίας του υπηρεσιακού μηχανισμού και των στελεχών του Δήμου, κάτι το οποίο υπάρχει σε πάρα πολύ καλό επίπεδο στο Δήμο μας. Να σημειώσω εδώ, ότι αν οι παραπάνω συνδυαστικές προϋποθέσεις δεν επιτευχθούν υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούμε σε καταστάσεις χειρότερες από την ενισχυμένη αναλογική και «η εσχάτη πλάνη να είναι χείρων της πρώτης».
Στα του δήμου μας τώρα, μετά τις εμβληματικές μορφές των αείμνηστων δημάρχων Τάκη Κούμπιου και Νίκου Ρέπα, καθώς και των ενδιάμεσων που διοίκησαν αυτό το δήμο, περνάμε στους Καποδιστριακούς δημάρχους της Ναυπάκτου οι οποίοι δεν κατάφεραν να επανεκλεγούν, περισσότερο πιστεύω γιατί δεν μπόρεσαν να εξισορροπήσουν τις διαφορετικές προτεραιότητες της κοινωνίας στο νέο περιβάλλον και όχι λόγω των ικανοτήτων τους.
Στους Καλλικρατικούς δημάρχους που ακολούθησαν, έχουμε δύο μοντέλα διοίκησης θα λέγαμε. Το συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης που ακλούθησε ο Γιάννης ο Μπουλές την προηγούμενη τετραετία που είχε σαν αποτέλεσμα να είναι περιορισμένες οι δυνατότητες των αιρετών και των υπηρεσιών, τόσο λόγω των νέων μεγάλων μεγεθών -του διευρυμένου πλέον Δήμου Ναυπακτίας- όσο και της διαφορετικότητας των ζητημάτων που έπρεπε να διαχειριστούν, ώστε να λειτουργήσουν αποτελεσματικότερα, με αντίστοιχη αποκέντρωση αρμοδιοτήτων. Αντίθετα ο Τάκης ο Λουκόπουλος στην τρέχουσα δημοτική περίοδο, λόγω και της σύνθεσης των αιρετών της παράταξής του, ακολουθεί ένα διευρυμένο τρόπο διοίκησης με ελευθέρια κινήσεων και αρμοδιοτήτων σε πολλά στελέχη, με αυξημένη αποτελεσματικότητα στην παραγωγή έργου, αλλά και σημαντικές συγκρούσεις στο εσωτερικό, ορισμένες φορές μάλιστα ακραίες.
Εδώ θέλω να σημειώσω ότι όλοι οι έως τώρα δήμαρχοι προσέφεραν αξιόλογο έργο, με σοβαρά λυμένα προβλήματα όπως διάθεση απορριμμάτων, λυμάτων, ζητημάτων ύδρευσης, καθαρότητας των νερών της θάλασσας, παραλιών κλπ, τα οποία σημειωτέον, σε άλλους και μεγαλύτερους Δήμους είναι ακόμα ζητούμενα και μάλιστα, ορισμένοι από αυτούς αποτελούν μεγάλους τουριστικούς προορισμούς.
Παρότι λοιπόν επέρχονται μεγάλες αλλαγές, όπως αναφέρουμε παραπάνω, ανησυχητικό είναι το φαινόμενο και δεν φαίνεται να απασχολεί κανέναν, η παραδοσιακή έως σήμερα λειτουργία του Δήμου, όπως αυτή αποτυπώνεται στις συνεδριάσεις και την εν γένει λειτουργιά του Δημοτικού Συμβουλίου. Καταναλώνονται οι συζητήσεις σε ένα δύο θέματα στην αρχή, μέσα στο τηλεοπτικό χρόνο, για εντυπώσεις και σκοπιμότητες και τα υπόλοιπα ψηφίζονται «ομόφωνα» χωρίς καν να συζητηθούν. Μια χαρακτηριστική περίπτωση σκοπιμοτήτων είναι η θαυμαστή συνεργασία από όλο το φάσμα των παρατάξεων για την αποπομπή του προέδρου του ΧΥΤΑ, κατά παράβαση κάθε νομιμότητας, τύπου και ουσίας. Κάτι βέβαια που απετράπη χάρη στη σθεναρή αντίσταση του Δημάρχου και του Διοικητικού Συμβουλίου του ΧΥΤΑ, που με συνδυαστικές ενέργειες απέτρεψαν και ακύρωσαν τη σχετική απόφαση και αποκαταστάθηκαν τα πράγματα.
Επομένως, περισσότερο από τις άλλες φορές θέλω να τονίσω εδώ, ότι μεγάλη ευθύνη θα έχει και η κοινωνία . Έως τώρα ποντάραμε στο Δήμαρχο. Όποιος έβγαινε Δήμαρχος τα έπαιρνε όλα. Για να έχει λοιπόν επιτυχία το εγχείρημα στη νέα συγκυρία, τον κύριο ρόλο θα παίξουν η προσωπικότητα, το ήθος και η εμπειρία του Δημάρχου. Άρα μία από τις προϋποθέσεις που μπαίνει λοιπόν αυτή τη στιγμή και που πρέπει να εμπνέει ένας δήμαρχος, είναι η καλλιέργεια κουλτούρας συνεργασιών, τόσο με τους υποψηφίους της παράταξης του, όσο και με τις άλλες παρατάξεις, στη βάση ρεαλιστικών προγραμμάτων και όχι με θεωρίες και γενικότητες. Από αυτά μάλιστα πρέπει να σηματοδοτούνται και να προκύπτουν πιθανές συνεργασίες, ακόμα και πριν τις εκλογές.
Τελειώνοντας, εγώ θέλω και κάτι περισσότερο από έναν Δήμαρχο. Θέλω να αγαπάει τους ανθρώπους και να συμμερίζεται τις ανάγκες και τις ανησυχίες τους. Ακόμη και σε προσωπικό επίπεδο πολλές φορές. Να κλείνει τα αυτιά του στους κόλακες της εξουσίας και να γνωρίζει ότι, “Τον άρχοντα τριών δει μέμνησθαι: Πρώτον ότι ανθρώπων άρχει. Δεύτερον ότι κατά νόμους άρχει. Τρίτον ότι ουκ αεί άρχει.”
Αυτά αγαπητέ Βαγγέλη χωρίς σνομπαρίες και «σούπες»!
Ευχαριστώ για την φιλοξενία.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Εμπρός”
