Σφοδρή αντίδραση από την Ένωση Δωριέων Επιστημόνων (ΕΔΕΠ) στη σχεδιαζόμενη προώθηση σχεδίου για κατασκευή τεράστιας μονάδας φωτοβολταϊκών (ΙΣΧΥΟΣ 279,9992 MW ) στον κάμπο της Βελάς Δωρίδας στο Μαλανδρίνο.
Ειδικότερα η ΕΔΕΠ ζητά την απόρριψη της υπό διαβούλευση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) λόγω σοβαρών νομικών και ουσιαστικών πλημμελειών της, ιδίως δε λόγω της αντισυνταγματικότητας της.
Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος της ΕΔΕΠ, Καθηγητής Πανεπιστημίου, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω και ΣτΕ, Δημήτρης Παναγιωτόπουλος υπέβαλε στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙ.Π.Α.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τις νομικές αντιρρήσεις στο πλαίσιο της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης.
Στις αντιρρήσεις ο Καθηγητής Δ. Παναγιωτόπουλος επισημαίνει :
«η ΜΠΕ αντίκειται στο άρθρο 24 του Συντάγματος. Όπως παγίως έχει κριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας, «φυσικό περιβάλλον» που εμπίπτει στην προστασία του άρθρ. 24 παρ. 1 του Συντάγματος αποτελούν όχι μόνο τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τα τεχνητά, ιδίως δε η γεωργική γη, της οποίας η διατήρηση και ορθή διαχείριση είναι ουσιώδης όρος της βιώσιμης ανάπτυξης, ως αποτελούσα την αναντικατάστατη βάση του ανθρωπογενούς παραγωγικού συστήματος. Τα αυτά ισχύουν, κατά μείζονα λόγο, προκειμένου περί της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, της οποίας η διατήρηση και προστασία επιβάλλεται κατ’ αρχήν από την συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της βιωσίμου ανάπτυξης.
Εν προκειμένω, τα εδάφη όπου ζητείται η χωροθέτηση Φ/Σ συνιστούν Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας. Ειδικότερα, από την από Νοεμβρίου 2018 Μελέτη-Αξιολόγηση του εδάφους του οικισμού του Μαλανδρίνου που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων Τμήμα Εδαφολογίας Αθηνών (ΙΕΑ) υπό την αιγίδα του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ) με θέμα «Χαρτογράφηση-Ταξινόμηση-Αξιολόγηση των εδαφών του ΔΔ ΜΑΛΑΝΔΡΙΝΟΥ του ΔΗΜΟΥ ΔΩΡΙΔΑΣ», προέκυψε ότι τα εδάφη του Δ.Δ. Μαλανδρίνου τυγχάνουν εξαιρετικά κατάλληλα για τις αροτριαίες καλλιέργειες, τις δενδρώδεις καλλιέργειες, τα αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά, τα πράσινα λαχανικά καθώς και για την καλλιέργεια σιτηρών και καλαμποκιού, ενώ προκρίθηκε η διατήρηση – ενίσχυση της γονιμότητας των εδαφών αυτών με την εφαρμογή κατάλληλων συστημάτων, όπως είναι αυτά της βιολογικής ή αειφορικής γεωργίας καθώς και η διατήρηση της κτηνοτροφίας με την εκπόνηση ειδικού διαχειριστικού σχεδίου βόσκησης.
Συμπερασματικά, αξιολογήθηκε ότι τα εδάφη του Δ.Δ. Μαλανδρίνου (εντός αυτών και αυτά όπου χωροθετείται ο Φ/Σ) είναι κατάλληλα για γεωργική αξιοποίηση (σημαντικό ποσοστό εκτάσεων εξάλλου ήδη καλλιεργούνται) καθώς πληρούν τα επιστημονικά κριτήρια της υψηλής παραγωγικότητας και της γονιμότητας.
Προς τούτο, επιπλέον, με την υπό διαβούλευση ΜΠΕ παραβιάζεται η περ. ε’ της παρ. 2 του άρθρου 17 του Ε.Π.Χ.Σ. & Α.Α. για τις Α.Π.Ε. ως προς τις γεωργικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας σε συνδυασμό με την παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998, και την περ. β’ της παρ. 5 του άρθρου 11 του ν. 4685/2020. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 2 «Κριτήρια χωροθέτησης εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας» της υπ’ αριθ. 49828 από 12.11.2008 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ τ. Β’ αρ. φ. 2464/3.12.2008), «Ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού» (Ε.Π.Χ.Σ. & Α.Α. για τις Α.Π.Ε.): ως ζώνες αποκλεισμού για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας, δηλαδή ζώνες στις οποίες πρέπει να αποκλείεται η εγκατάστασή τους, ορίζονται μεταξύ άλλων τα δάση και οι γεωργικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 όπως ισχύουν.
Περαιτέρω, με την υπό διαβούλευση ΜΠΕ παραβιάζεται η παρ. 3 του άρθρου 17 του Ε.Π.Χ.Σ. & Α.Α. για τις Α.Π.Ε. Ειδικότερα, στο άρθρο 17παρ. 3 ορίζεται, ότι ειδικώς για την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Σταθμών σε πολυσύχναστους χώρους πρέπει, στο πλαίσιο της σχετικής περιβαλλοντικής αδειοδότησης, να καθορίζονται τα κατά περίπτωση κατάλληλα μέτρα για να μην υπάρχει οπτική όχληση.
Είναι απολύτως σαφές από την ανωτέρω διάταξη του ίδιου του Ε.Π.Χ.Σ. & Α.Α. για τις Α.Π.Ε. ότι ο οικισμός του Μαλανδρίνου, όπως και οι οικισμοί της Αμυγδαλιάς και της Βραΐλας, από τους οποίους υπάρχει οπτική επαφή με τον υπό κρίση Φ/Σ, υπάγονται στην ως άνω έννοια των πολυσύχναστων χώρων, όπως επίσης στην ιδία έννοια υπάγεται και το Κατάστημα Κράτησης (Φυλακές) Μαλανδρίνου,, όπου κρατούνται περί τα 500 άτομα.
Είναι δε χαρακτηριστικό της απόλυτης πλημμέλειας και επιστημονικής ανεπάρκειας της υπό διαβούλευση Μ.Π.Ε., ότι εντός αυτής δεν υπάρχει καν φωτορεαλιστική απεικόνιση του υπό κρίση Φ/Σ σε σχέση με το Μαλανδρίνο, το Κατάστημα Κράτησης και τους λοιπούς οικισμούς που έχουν άμεση οπτική επαφή με αυτόν.
Το θέμα της συγκεκριμένης περιοχής είχε απασχολήσει από καιρό την Ένωση Δωριέων Επιστημόνων και το Διοικητικό της Συμβούλιο έχει αναθέσει εκπόνηση μελέτης αξιοποίησης και συνδυασμού ενεργού και σχολάζοντος κεφαλαίου του χώρου (βασικά που αφορά τις δραστηριότητες πρωτογενούς και δευτερογενούςπαραγωγής ) μέσα από τη σύσταση Φορέα διοίκησης και διαχείρισής του και ήδη ευρίσκεται στο στάδιο καταγραφής και αξιολόγησης των ειδικών στοιχείων για σύνταξη της αναγκαίας μελέτης βιώσιμης ανάπτυξης συσχετιζομένης με το ειδικό περιβάλλον και τις παραγωγικές δυνατότητες (κείμενο από την επικείμενη ειδική μελέτη –Γνωμοδότηση από Ιωάννα Αλεξανδροπούλου, Δικηγόρου Παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάκτωρος του Πανεπιστημίου Αθηνών της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, του Τομέα Διοικητικής Επιστήμης και Δημοσίου Δικαίου και κάτοχος DEA).
Στα πλαίσια αυτά με το από 23.11.2022 έγγραφο μας απευθυνθήκαμε στη ΡΑΕ και ζητήσαμε τη ορθή ενημέρωση για το θέμα αυτό και παράλληλα εκφράσαμε και τη δική μας ανησυχία για τις γενικότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη ζωή των κατοίκων που η τυχόν υλοποίηση μιας τέτοιας εγκατάστασης στην πολύπαθη αυτή περιοχή όπου είναι ενδεχόμενο να καταστρέψει και τα τελευταία χρησιμοποιούμενα στην κτηνοτροφική δραστηριότητα γόνιμα εδάφη υψηλής παραγωγικότητας. Επί της επιστολής αυτής μέχρι σήμερα ουδεμία υπήρξε απάντηση.
Η Ένωση Δωριέων Επιστημόνων δηλώνει την αντίθεσή της σε οποιαδήποτε σχετική υποβολή φακέλου ενέργεια από τον οποίο δεν έχει καταδειχτεί η σκοπιμότητα και ωφελιμότητα του έργου για την περιοχή και τους κατοίκους με των οποίων τις υποβληθείσες Απόψεις συμφωνούμε απολύτως και ζητάμε να μην προβείτε στην έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών όρων για τους λόγους που περιέχονται στις επιστημονικές Απόψεις των πολιτών Μαλανδρίνου και Αμυγδαλιάς και περιχώρων και της γνωμοδοτήσεως».
