Του Κωνσταντίνου Πατούχα*
Αισίως φτάσαμε στα μισά του καλοκαιριού και η σεζόν έχει ήδη διαγράψει μια κατεύθυνση που όλο και περισσότερο αφήνει έναν προβληματισμό για τους κρύους μήνες που θα ακολουθήσουν.
Η εμβόλιμη εκλογική διαδικασία είναι δεδομένο πως δεν βοήθησε και η μετεωρολογική αστάθεια ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Τα επαγγέλματα που εξαρτώνται ή επηρεάζονται από την τουριστική δυναμική της περιοχής αισθάνονται ήδη την σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά με πονοκέφαλο και η ελπίδα για ένα αυγουστιάτικο démarrage καλό είναι να υπάρχει, αλλά με την ελπίδα δεν μακροημερεύει η βιωσιμότητα στις επιχειρήσεις.
Στ’ αληθινά στα ψεύτικα
Η Ναυπακτία δίνει την εντύπωση πολλές φορές πως γλίστρησε στον τουρισμό μην έχοντας την δυνατότητα να υποστηρίξει ή να υιοθετήσει κάποιο άλλο μοντέλο δίπλα σε αυτό των υπηρεσιών κλίμακας κωμόπολης.
Από την στιγμή που η εξέλιξη στην Δημόσια Διοίκηση ήταν η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ο σταδιακός περιορισμός του, ήταν δεδομένο πως θα περιοριζόταν και ευρύ διοικητικός ρόλος της Ναυπάκτου με αναφορά την Ναυπακτία και την Δωρίδα.
Έτσι η Ναυπακτία του τουρισμού, που αυτόματα τους θερινούς μήνες αγκαλιάζει και την Δωρίδα σε ένα Τουριστικό πλαίσιο προορισμό(?), χρόνια τώρα μπουσουλάει αντί να κινείται με δρασκελιές σε ένα καθαρά ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Την ώρα που πόλεις και περιοχές εκτός νησιωτικού φάσματος όπως η Πρέβεζα, η Πάργα με τα Σύβοτα στα παράλια της Ηπείρου ή η Κυπαρισσία στα δυτικά της Πελοποννήσου προσπαθούν για τα αυτονόητα και καταφέρνουν να γίνονται προορισμοί ή ενδιάμεσοι σταθμοί επισκεπτών και όχι σημεία στάσεων, η Ναυπακτία με την Δωρίδα δεν δείχνουν το περιβόητο bounce effect μετά την ολοκλήρωση κατά τα 3/4 του συγκοινωνιακού κόμβου της Γέφυρας Ρίου Αντιρρίου.
Παρόλο που η Ιόνια και η Ολυμπία οδός έχουν διευκολύνει πολύ την προσβασιμότητα προς την περιοχή και ενώ διακρίνονται τάσεις οι επισκέπτες εξωτερικού να αυξάνονται και εδώ, η ταυτόχρονη πτώση που υπάρχει από τις επισκέψεις εγχώριου τουρισμού και ετεροδημοτών εσωτερικού και εξωτερικού εξισώνει το ταμείο.
Στα αληθινά η Ναυπακτία με την Δωρίδα, παράκτια, πεδινή και ορεινή έχουν στοιχεία που άνετα θα καθιστούσαν αυτό το ενιαίο πλαίσιο ως δυναμικό προορισμό πατώντας από την μια στον πυρήνα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος και από την άλλη στα νοτιοδυτικά της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος.
Στα ψεύτικα μόνο δυστυχώς η Ναυπακτία με την Δωρίδα έχει κάποια ενιαία κατεύθυνση προς τον τουρισμό. Δυστυχώς αυτό που οι επισκέπτες νοιώθουν ως αυτονόητο δεν αποτολμάτε από κανέναν αρμόδιο και στις δύο όχθες του Μόρνου.
Το παράπονο
Οποιοσδήποτε εν δυνάμει επισκέπτης αν πληροφορηθεί ότι υπάρχει σημείο της Μεσογείου με μια παραθαλάσσια πόλη (Ναύπακτος) που διατηρείται στο ίδιο χώρο για πάνω 3000 χρόνια με ένα από τα εντυπωσιακότερα Κάστρα που ξεκινά από την θάλασσα (Ενετικός Λιμένας) μέχρι την κορυφή ενός Λόφου (Ακρόπολη Κάστρου) με αναφορές Κλασσικών χρόνων, Ενετικής και Οθωμανικής περιόδου, είναι δεδομένο πως θα ζητήσει περισσότερες πληροφορίες.
Αν έχει ιστορική ή πολιτιστική κατεύθυνση και πληροφορηθεί ότι ο τόπος συνδέεται με χαρακτηριστικές ιστορικές στιγμές όπως η Κάθοδος των Δωριέων ή η Ναυμαχία του Lepanto πιθανόν να αναζητήσει με περισσότερη θέρμη επιπλέον στοιχεία.
Στον τόπο αυτό η αρχή του κόσμου πράσινη και αγάπη θαλασσινή με εναλλαγές άμεσες και έντονες, ακτές όλων των ειδών και ορεινά χωριά που με τα θερινά πανηγύρια ανασταίνουν ζωή.
Με μια εναλλακτική διάθεση πληροφορείται πως σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων περίπου έχει την δυνατότητα να κάνει ποικίλο εναλλακτικό αθλητισμό από αναρρίχηση σε ένα από τα καλύτερα αναρριχητικά πεδία της χώρας (Βαράσοβα), ημιορεινή και ορεινή ποδηλασία σε καταπληκτικά τοπία (βλέπε Αγραπιδόκαμπο και Ελληνικά), kite & wind surf σε εύκολα προσβάσιμα σημεία, καταδύσεις μέχρι και σημεία για πάρα πέντε.
Στα πρακτικά στην ίδια ακτίνα είναι περίπου και ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας (Πάτρα) και μέσω των αυτοκινητόδρομων η ασφάλεια πρόσβασης έχει βελτιωθεί με το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος σε απόσταση λίγο πάνω από 2 ώρες.
Κάτω από αυτά τα γενικά θετικά χαρακτηριστικά κρύβονται οι δύσκολες αλήθειες και το παράπονο σε όλο αυτό είναι πως ενώ καθημερινά αντικρύζουμε αυτές τις αλήθειες με συνέπεια αγκιστρωνόμαστε σε αυτά.
Ψιθυριστά και Φωναχτά
Η Ναύπακτος ενώ ιστορική την προτιμούμε ως επέκταση της πίσω αυλής μας κουβαριάζοντας την με το κάθε τι. Δυσφορούμε με τους επισκέπτες καθώς μας χαλάνε την βολή και διεκδικούμε αυθαίρετα χώρο δίχως ίχνος σεβασμού στον δημόσιο χαρακτήρα του (βλέπε πεζοδρόμια, πεζόδρομοι και ποδηλατοδρόμος) ή ακόμη και στα μνημεία (βλέπε Βροντολαγκάδα και Βεζύρ Τζαμί).
Δυστυχώς η όλη συνθήκη μεταφέρει μια προδιάθεση έλλειψης κανόνων και σεβασμού και στις νεότερες γενιές πολιτών που εκτονώνονται με spray σε αρχαιότητες και σε κτίρια της πόλης ή με το γκάζι του δίκυκλου τους με συνοδεία sebring και μη. Ακόμη και η ποδηλασία στην πόλη έχει γίνει extreme sport για νέους με αψυχολόγητες οδεύσεις εντός πεζοδρόμων ενισχύοντας την εν γένει αίσθηση απαξίωσης και αρρύθμιστου.
Αυτή η τοπική νέο-κουλτούρα προφανώς δεν κουμπώνει με την κουλτούρα παροχής υπηρεσιών ενός wannabe τουριστικού προορισμού ή έστω περάσματος. Η αντίφαση αυτή γίνεται άμεσα αντιληπτή από τον επισκέπτη και αναλόγως προσαρμόζεται υιοθετώντας αντίστοιχες συμπεριφορές κατά την επίσκεψη του ή κρατώντας στην μνήμη την όλη συνθήκη για αποφυγή επόμενης επίσκεψης.
Προφανώς money talks και τα υπόλοιπα που θέτουμε είναι απλά bull shit. Οι πόλεις και περιοχές που έχουν τάσεις προς τον τουρισμό οφείλουν να παρέχουν ασφάλεια στους επισκέπτες, προσβασιμότητα παντού, αίσθηση σεβασμού από τους ντόπιους που όμως πρωτίστως το δείχνουν προς τον τόπο τους.
Πρέπει να σταματήσουν να μοιρολογούν για τα χαμένα αυτοδιοικητικά χρόνια του Καποδίστρια και του Καλλικράτη και να κοιτάξουν μπροστά.
Αυτά που χρόνια έχουν ειπωθεί ψιθυριστά πλέον να ακούγονται φωναχτά από το σύνολο των φορέων της περιοχής όπως η ανάγκη διαμόρφωσης του Ιστορικού Κέντρου με πυρήνα την Καστρόπολη και με ανθρώπινο τρόπο λειτουργίας ή και η προώθηση και υλοποίηση υποδομών τουριστικού αναπτυξιακού χαρακτήρα όπως μια Μαρίνα με σύγχρονη αντίληψη και ήπιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Δεύτερη ζωή δεν έχει…
Το κέντρο της Ναυπάκτου θα πρέπει να γίνει ιστορικό άρα κατά συνέπεια τουριστικό. Πυρήνας του η Καστρόπολη που θα πρέπει να αναδειχθεί ως κορυφαίο φρουριακό μνημείο και πολιτιστικός πυρήνας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος. Στο Ιστορικό Κέντρο θα πρέπει να έχει αναφορά τον μόνιμο κάτοικο και στην συνέχεια τον επισκέπτη.
Γύρω από το Ιστορικό Κέντρο της Καστρόπολης Ναυπάκτου θα πρέπει να διαμορφωθούν υποδομές με τόλμη (όπως Τούνελ) που να ενισχύουν κυκλικά το τουριστικό πλαίσιο. Από την Μαρίνα Ναυπάκτου, την αξιοποίηση των Εργοταξικών Χώρων Αντιρρίου, την ανάδειξη της Βαράσοβας, στην θεραπεία του αναδασμού της Μόρνου, την διαμόρφωση ΒΙΟΠΑ και Κτηνοτροφικών Πάρκων μέχρι και η ανάπτυξη δικτύου διαπεριφερειακών τουριστικών λιμενικών έργων όπως Μαρίνα Mega Yacht στην Πάτρα ή αξιοποίηση της «νεκρής» Μαρίνας Τροιζονίων.
Η διεκδίκηση μιας άλλης συνθήκης για την Ναύπακτο και την περιοχή δεν είναι αντικείμενο μιας άλλης ζωής. Είναι δεδομένο πως όσα θέλουμε να γίνουν ο χρόνος τους είναι τώρα – και σίγουρα θα χρειαστεί επιμονή και υπομονή για να δούμε κάποια από αυτά να υλοποιούνται.
Τα λάθη έχουν αλληλεπιδραστικό χαρακτήρα και ειδικά σε αυτήν γενιά των ανθρώπων που τολμούν να ζήσουν εδώ είναι αντιληπτό από όλους, οπότε προέχει ο διάλογος και η συνεννόηση.
Ας αφουγκραστούμε και τις προηγούμενες γενιές που μέσα στην ζωή τους πορευτήκανε άλλοτε αληθινά και άλλοτε ψεύτικα αφήνοντας το αποτύπωμα τους στην Ναύπακτο που παραλάβαμε.
Αυτό που παραλάβαμε ας μην μας αποτρέψει στο να διεκδικήσουμε εμείς τουλάχιστον για τις επόμενες γενιές μια καλύτερη και πιο βιώσιμη λύση για την πόλη και την περιοχή. Φτάνει να δοθεί η κατεύθυνση, καθώς όπως όλοι γνωρίζουμε
«Όσο κι αν κανείς προσέχει όσο κι αν τα κυνηγά
Πάντα πάντα θα ‘ναι αργά δεύτερη ζωή δεν έχει…»
*ο Κ. Πατούχας είναι διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «εμπρός»
