Γράφει η Σπυριδούλα Πιά
Ποιός δεν θυμάται από τα παιδικά του χρόνια την πολυθρύλητη «Μάνα του στρατιώτη». Μια ηρωΐδα, μια εξαιρετική Ελληνίδα, που αφιέρωσε τη ζωή της στον αγώνα του Έλληνα στρατιώτη το 1940. Στάθηκα δίπλα σε κάθε στρατιώτη, σαν μάνα, σαν αδελφή, όχι μόνο ψυχικά, αλλά και υλικά. Είχε διαθέσει όλη την περιουσία της στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Δεν είναι μόνο η γυναίκα του 1940, είναι η γυναίκα ηρωΐδα και πιο πριν, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Μικρασιάτικο Μέτωπο, στον πόλεμο του 1912, το 1922 και αργότερα το 1940 έως το 1950, που έκλεισε κάπως τις σωματικές πληγές του πολέμου, γιατί τα ψυχικά τραύματα και οι υλικές καταστροφές δεν επουλώνονται ουσιαστικά ποτέ. Σ’ όλους τους πολέμους η «Μάνα του Στρατού», η Καλλιόπη Λύκα. Με πολύ θαυμασμό θυμάμαι όταν ήμουν μικρή στο Σχολείο, πήγαινα στην Πάτρα. Κάποια μέρα, δεν θυμάμαι ακριβώς, ίσως το 1956, άνοιξε η πόρτα της τάξης και μου φάνηκε πως είδα δυό – τρεις αγγέλους να μπαίνουν μέσα. Τρεις πανέμορφες κοπέλες ντυμένες «Ερυθροσταυρίτισσες» όχι μόνο εγώ, αλλά όλα τα παιδιά έμειναν σιωπηλά με τα μάτια γεμάτα θαυμασμό να τις κοιτάζουν σιωπηλά, έμοιαζε η εικόνα σαν φανταστική. Η δασκάλα το κατάλαβε, μόλις σηκωθήκαμε όρθια (έτσι γινόταν πάντα όταν έμπαινε κάποια στην τάξη) κι έσπασε η σιωπή.
― «Αυτές οι κυρίες, παιδιά, είναι του Ερυθρού Σταυρού φροντίζουν … είναι η Κυρία Παπάγου (ήταν μια ψηλή ωραία κυρία), η Μάννα του Στρατιώτη η Κυρία Καλλιόπη, και δεν θυμάμαι ποια ήταν η τρίτη. Εκείνες χαμογέλασαν και άπλωσαν τα χέρια, τις χαιρετούσαν ένα-ένα τα παιδιά και χάιδευαν με τόση αγάπη, με τόση στοργή αυτά τα κεφαλάκια, που πολλά είχαν χάσει του πατέρα τους στον Πόλεμο …
Καλλιόπη Λύκα, η θρυλική Μάνα του Στρατιώτη – (30 Ιαν. 1889 – 15 Φεβρ. 1982)
Η πορεία του Ελληνισμού, πέραν όλων των άλλων, είναι σημαδεμένη με τον μόχθο και το έργο αμέ¬τρητων ανθρώπων, οι οποίοι όταν η ανάγκη «χτύ¬πησε την πόρτα της ιστορίας» πρόταξαν το συμφέρον της πατρίδας τους και έδωσαν τα πάντα γι’ αυτήν.
Κάποιοι από αυτούς επέλεξαν να μείνουν στο περιθώριο και να περιοριστούν στον στόχο τους, αδιαφορώντας για την όποια γενικότερη προβολή και γνωστοποίησή του…
Μία εξ’ αυτών είναι και η Καλλιόπη Λύκα, η θρυ¬λική «Μάνα του Στρατιώτη», όπως συνήθιζαν να την αποκαλούν… Πέρασε την ζωή της συνεισφέ¬ροντας με τον δικό της τρόπο στις μάχες που έδι¬ναν οι Έλληνες την περίοδο κατά την οποία έζησε!
Γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1889 στην Άρτα και ήταν αρκετά ευκατάστατη. Ο σύζυγός της ήταν Υπολοχαγός του Πεζικού και πρωτοστατούσε σε όλους τους αγώνες της χώρας μας εκείνης της περιόδου. Για τις υπηρεσίες του, μάλιστα, ανταμεί¬φθηκε με πολλά παράσημα!
Η Καλλιόπη Λύκα ασχολήθηκε ενεργά με την ια¬τρική περίθαλψη χιλιάδων στρατιωτών σε όλη την Ελλάδα, καθώς συμμετείχε σε αναρίθμητες απο¬στολές με τον συγκεκριμένο σκοπό. Δεν περιορί¬στηκε όμως σε αυτό, αλλά αντιθέτως πήρε κι εκείνη το όπλο και ρίχτηκε στον αγώνα και μάλιστα σε σχετικά μεγάλη ηλικία!
Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Καλλιόπη επέτεινε το φιλανθρωπικό της έργο συμμετέχοντας στις Εθελόντριες του Ερυθρού Σταυρού. Εκτός όμως από την ιατρική βοήθεια, την οποία παρείχε, χάρισε ολόκληρη την περιουσία της στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο και στην κυριολεξία άδειασε το σπίτι της από καθετί που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο για τους στρατιώτες και τον Αγώνα.
Μετά από χρόνια, τα έφερε έτσι η ζωή, ώστε κλή¬θηκε να βοηθήσει το ίδιο της το παιδί που είχε τραυματιστεί σε κάποια μάχη. Επειδή, όμως, το τραύμα του δεν ήταν τόσο σοβαρό, όσο άλλα, είπε: «Το κρεβάτι θα το δώσω σε άλλον που είναι βαρύ¬τερα τραυματισμένος!»
Αρχικά, και συγκεκριμένα μέχρι το τέλος Αυγού¬στου 1941, ασχολήθηκε με την περίθαλψη των τραυματιών. Στη συνέχεια δραστη¬ριοποιήθηκε, όπως προαναφέραμε, στην Εθνική Αντίσταση. Ξεκίνησε εκ¬στρατεία για στρατολόγηση νέων αγωνιστών, ταξιδεύοντας σε όλα τα χωριά και ξεσηκώνοντας με πύρινα λόγια τους συμπατριώτες της.
Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Μικρα¬σιατικό Μέτωπο, Βαλκανικοί, Β΄ Παγ¬κόσμιος Πόλεμος… Σε όλους δήλωνε «παρούσα» με κάθε τρόπο!
Σε ηλικία 53 ετών δεν περιορί¬στηκε στην περίθαλψη των Αγωνι¬στών, αλλά βγήκε στα βουνά της Ηπείρου μαζί με άλλους στρατιώτες να πολεμήσει ως Αντάρτισσα.
Ντυμένη πάντα στο χακί και με το όπλο στο χέρι ορμούσε πρώτη στην μάχη.
Η Καλλιόπη Λύκα λειτουργούσε στην κυριολεξία ως «Μάνα των στρατιωτών», καθώς ήταν εκεί κάθε φορά που την χρειάζονταν… Τους εμψύχωνε και τους ταρακουνούσε όταν το χρειάζονταν!
Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο περιστατικό που έλαβε χώρα το 1941, όταν μέρος του Πεζικού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα όπλα του, εξαιτίας μίας συνθηκολόγησης που είχε προηγηθεί και προ¬κειμένου να μην τα παραδώσουν στον εχθρό, τους έβαλαν φωτιά και έψαλλαν τον εθνικό ύμνο. Κά¬ποιοι εξ αυτών δείλιασαν και τότε ήταν που παρε¬νέβη η Καλλιόπη, λέγοντας: «Σταμα¬τήστε! Η πατρίδα δεν πέθανε και σας έχει ανάγκη! Αν χαθείτε εσείς, ποιός θα την ελευθερώσει;».
Η Καλλιόπη συνέχισε αγόγγυστα το έργο της μέχρι το τέλος της ζωής της, υπέστη τραυματισμούς και αυτή και ο γιός της, που πολεμούσε στο Μέτωπο, λεηλατήθηκε επανειλημ¬μένα το σπίτι της, ώσπου έφυγε από την ζωή σε ηλικία 93 ετών. Και αυτή, όπως και τόσοι άλλοι ευεργέτες του έθνους, πέθανε ξεχασμένη από τον ελληνικό κράτος, καθώς δεν έγινε δεκτή ούτε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο, στο οποίο τόσα είχε προσφέρει!
Παρ’ όλα αυτά τις τελευταίες της στιγμές ήταν κοντά της όλοι οι στρατιώτες και γενικότερα οι άν¬θρωποι που είχαν δει από κοντά το σπουδαίο έργο της…
Η Καλλιόπη Λύκα συνιστά πρότυπο για εμάς τους σημερινούς Έλληνες χάριν στον αλτρουισμό, την αυταπάρνηση και την αγάπη της για κάθε άν¬θρωπο, αλλά και για την πατρίδα… Το πείσμα και το ατσαλένιο σθένος της στις δύσκολες αυτές συγκυρίες που σημάδεψαν τον Ελληνισμό, ας μας εφο¬διάσει με κουράγιο και δύναμη για τις τωρινές «φουρτούνες», που καλούμαστε να αντιμετωπί¬σουμε, ώστε να βγούμε στο τέλος νικητές…
Λαογραφικό Μουσείο «Ιωάννης Φαρμάκης»
Αποδοτίας – Ορεινής Ναυπακτίας
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «εμπρός»
