Αναμνήσεις του Γ. Αθανασιάδη-Νόβα από τη δημοσιογραφική του διαδρομή
Οι περισσότεροι τον έχουν γνωρίσει ως πολιτικό και λογοτέχνη, όμως λίγοι είναι εκείνοι που έχουν γνώση της πρώτης του επαγγελματικής του ιδιότητας, αυτής του δημοσιογράφου. Για τον Γεώργιο Αθανασιάδη-Νόβα, ο λόγος, του οποίου πρόσφατα ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, αφηγήσεις της δημοσιογραφικής του διαδρομής, όπως εκείνος τις κατέγραψε και εντοπίστηκαν στα αρχεία του από τον Αριστείδη Αθανασιάδη-Σισμάνη. Συγκεκριμένα πρόκειται για ιδιόχειρες αδημοσίευτες σελίδες με αναμνήσεις από τη δημοσιογραφική του καριέρα, στις οποίες ο αναγνώστης μπορεί να έχει πρόσβαση πλέον διαβάζοντάς τες στην ιστοσελίδα www.athanas-novas.gr, στην ενότητα «Δημοσιογραφικές Αναμνήσεις», κάνοντας ένα μοναδικό ταξίδι στο χρόνο, ερχόμενος σε επαφή με σπουδαίες προσωπικότητες αλλά και γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της χώρας.
Διαβάζουμε στην ενότητα «Δημοσιογραφικές αναμνήσεις», στο site www.athanas-novas.gr, υπό την επιμέλεια του Αριστείδη Αθανασιάδη-Σισμάνη, ομότιμου Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ:
«Οι αναμνήσεις του Γ. Αθανασιάδη-Νόβα από την εποχή ενασχόλησής του με τη δημοσιογραφία βρέθηκαν σε χειρόγραφά του πολλά χρόνια μετά το θάνατό του και δεν έχουν δημοσιευθεί κάπου αλλού. Τα γραμμένα σε πολυτονικό κείμενα έχουν δακτυλογραφεί σε μονοτονικό. Η ιστοσελίδα δυστυχώς δεν επέτρεψε τη χρήση των Ελληνικών εισαγωγικών συμβόλων στους διαλόγους.
Η δημοσιογραφία, ήταν η πρώτη του επαγγελματική δραστηριότητα, κάτι που είναι ελάχιστα γνωστό στο ευρύτερο κοινό λόγω του ότι επισκιάσθηκε από τη μετέπειτα σταδιοδρομία του στην πολιτική και τη λογοτεχνία . Συγκεκριμένα εργάσθηκε ως δημοσιογράφος για πολλά χρόνια και υπήρξε συντάκτης των εφημερίδων Ακρόπολις και Πολιτεία, όπως και συνεκδότης (1933-1936) της εφημερίδας Νέος Κόσμος. Ήταν δε ιδρυτικό μέλος της Ενώσεως Συντακτών Αθηνών και το1926 διετέλεσε αντιπρόεδρός της. Το καλοκαίρι του 1921 βρέθηκε στη Μικρά Ασία ως πολεμικός ανταποκριτής των Αθηναϊκών εφημερίδων «Πολιτείας» και «Αθηναϊκής» και αργότερα του Σμυρναϊκής εφημερίδας «Θάρρος», ακολουθώντας τον Ελληνικό Στρατό μέχρι και πέρα του Σαγγαρίου ποταμού.
Η γνωριμία του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο είναι πολύ περιγραφική, γραμμένη με χιούμορ και εντυπωσιασμό για το «βαθυτάραχτο μάθημα σεβασμού της αλήθειας, της ακρίβειας και της δημοσιογραφικής ενημερώσεω»”. Αξιόλογη είναι η αναφορά του στον Αριστείδη Στεργιάδη κατά την επίσκεψή τους στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 1912. Πολύ θετικά αναφέρεται στον Νικόλαο Στράτο τον οποίο γνώριζε καλά. Η εκτέλεσή του είναι γι’ αυτόν ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα της ζωής του. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι συνομιλίες του με τον αρχιστράτηγο της Μικρασιατικής εκστρατείας Αναστάσιο Παπούλα. Ειδικότερα στην Κιουτάχεια, στις 15 Ιουλίου 1921, αμέσως μετά το στρατιωτικό συμβούλιο υπό την προεδρία του βασιλιά Κωνσταντίνου όπου πάρθηκε η απόφαση για την προέλαση προς το Σαγγάριο και την Άγκυρα, ο Παπούλας εκμυστηρεύεται στον νεαρό Γ. Αθανασιάδη-Νόβα ότι συμφώνησε όταν κατάλαβε ότι ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ήταν σύμφωνος με αυτή την τραγική απόφαση. Στην ίδια συνομιλία αναφέρεται στην ανυπακοή του πρίγκιπα Ανδρέα, όπως και στο τρόπο που έστελνε τις ανταποκρίσεις από το μέτωπο στην Αθήνα. Επίσης, η σύντομη γνωριμία του με τον πρίγκιπα Γεώργιο υπό τις δύσκολες συνθήκες της εκστρατείας είναι ενδιαφέρουσα.
Όλες οι ανταποκρίσεις του Γ. Αθανασιάδη -Νόβα είναι διαθέσιμες σε αυτό το website υπό το τίτλο «Εκστρατεία Σσαγγαρίου».
Σήμερα στην «ε», ως μία γνωριμία των αναγνωστών με τα πολύ σημαντικά αυτά κείμενα, που πρόσφατα ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, αναδημοσιεύουμε αυτό που αναφέρεται στη γνωριμία του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ως νέος τότε δημοσιογράφος ο Γ. Αθανασιάδης-Νόβας, με τον τίτλο «Γνωριμία με Ελευθέριο Βενιζέλο».
Συγκεκριμένα, αναφέρει:
Μια από τις πρώτες ανεξίτηλες εντυπώσεις της δημοσιογραφικής ζωής, σχετιζόμενη με την πρώτη προσωπική μου επαφή με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, είναι η εξής:
Αρχές του Γενάρη 1912 είχαν σημειωθεί καταστρεπτικοί σεισμοί στην Ζάκυνθο, την Κεφαλληνία, την Ιθάκη, που έγιναν αισθητοί σε όλα τα Επτάνησα, την Πελοπόννησο και την Αιτωλοακαρνανία ακόμη. Αρχάριος, τότε, συντάκτης της ‘’Ακροπόλεως’’, επιφορτισμένος με το ρεπορτάζ του Υπουργείου Εσωτερικών, τακτικός, όπως νομίζω ότι ήμουν, στην εργασία μου, πέρασα αργά το βράδυ από το Υπουργείο Εσωτερικών. Αισθανόμουν κρυφή ικανοποίηση ότι έβλεπα τόσο άνετα κάθε μέρα διευθυντές περιωπής της εποχής εκείνης, όπως ο Ν. Χωματιανός, ο Περ. Μαζαράκης, ο Χρήστος Οικονομόπουλος. Είδα τους δύο πρώτους και μου ανακοίνωσαν τότε τους σεισμούς με θύματα ανθρώπινα, μη εξακριβωμένα ακόμη και μεγάλης εκτάσεως κατάρρευση σε οικήματα. Ζήτησα να δω τον Υπουργό Ρέπουλη, αλλά με πληροφόρησαν ότι απουσίαζε σε συνεργασία με τον Πρωθυπουργό Βενιζέλο. Τα γραφεία της ‘’Ακροπόλεως’’ ήταν ακριβώς απέναντι από το Υπουργείο στον κήπο του Κλαυθμώνος. Έδραμα να μεταφέρω την είδηση στον ίδιο τον Βλάση Γαβριηλίδη, που την εκτίμησε περισσότερο από την δική μου ασχημάτιστη ακόμα δημοσιογραφική εμπειρία, δίνοντάς μου την εντολή να ετοιμάσω αμέσως έκτακτο παράρτημα. Πράγματι, σε λίγη σχετικά ώρα την οδό Σταδίου αναστάτωνε εξόρμηση των εφημεριδοπωλών με την κραυγή: “Μεγάλοι σεισμοί στη Ζάκυνθο και την Κεφαλληνία! Παράρτημα ‘’Ακροπόλεως”!
Αργότερα με κάλεσε ο Γαβριηλίδης στο γραφείο του και μου είπε να επισκεφτώ εκ μέρους του στο σπίτι του τον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και να τον ρωτήσω για τα ληφθέντα κυβερνητικά μέτρα. Εντολή βαριά για μένα, όσο και τιμητική, γιατί δεν είχα ακόμα επικοινωνήσει με υψηλές προσωπικότητες. Ο Βενιζέλος κατοικούσε τότε στην οδό Νίκης και Απόλλωνος. Δήλωσα την ταυτότητά μου στη φρουρά και σε λίγο μου επέτρεψαν ν’ ανέβω. Η είσοδος ήταν από την οδό Απόλλωνος και είχε εξωτερική πέτρινη σκάλα. Όταν ανέβηκα, με υποδέχτηκε ο Κλέαρχος Μαρκαντωνάκης και μου είπε να περάσω στην τραπεζαρία, όπου θα ερχόταν σε λίγο και ο Πρόεδρος. Περνώντας στο διάδρομο, είδα χωρίς να θέλω μια ανοιχτή προς τα δεξιά πόρτα και στο φωτισμένο δωμάτιο τον Ελευθέριο Βενιζέλο να διαβάζει εφημερίδα, καθισμένος πλάι στο κρεβάτι του ασθενούς υιού του Σοφοκλή, μαθητή τότε, της Σχολής Ευελπίδων, που επίσης διάβαζε ξαπλωμένος ένα βιβλίο. Την οικογενειακή αυτή σκηνή, που αποτελούσε την πρώτη μου γνωριμία με την οικογένεια Βενιζέλου, διατηρώ ζωηρά εντυπωμένη στην οπτική μου μνήμη.
Σε λίγο ο Πρόεδρος εισόρμησε στην τραπεζαρία με το ταχύ, λικνιστικό βημάτισμά του, με δέχτηκε πολύ φιλόφρονα και μου ανακοίνωσε λεπτομερειακά όλα τα μέτρα που είχε λάβει, εν συνεννοήσει με τον Υπουργό Εσωτερικών Ρέπουλη, υπέρ ων σεισμόπληκτων. Συγκεκριμένα μου είπε ότι είχε διαταχθεί η αποστολή ορισμένου αριθμού σκηνών και μου προσδιόρισε την περιεκτικότητα εκάστης σε άτομα. Τερμάτισε με πολλούς εγκάρδιους χαιρετισμούς για τον Βλάση Γαβριηλίδη. Περιχαρής για ην επιτυχία της αποστολής μου, γύρισα στο γραφείο και συμπλήρωσα το ρεπορτάζ που καθώς αποδείχτηκε την άλλη μέρα ήταν το πληρέστερο απ’ όλα.
Αλλά ένα μήνυμα του Μαρκαντωνάκη με προσκάλεσε το επόμενο βράδυ πάλι στο σπίτι του Βενιζέλου: ‘’σας θέλει ο Πρόεδρος’’ μου είπε. Έσπευσα στην οδό Νίκης, αρκετά κολακευμένος για την τιμή και ανήσυχος συνάμα μήπως είχα διαπράξει καμία ανακρίβεια. Ανακρίβεια όμως είχε διαπράξει ο Βενιζέλος! Μου είχε μεταδώσει την προτεραία ανακριβή αριθμό της περιεκτικότητας σε άτομα των στρατιωτικών σκηνών που είχαν σταλεί. Ήταν δε ο ίδιος Υπουργός των Στρατιωτικών. Με άφησε κατάπληκτο η κρίση συνειδήσεως που έδειξε για τη μικρή ανακρίβεια. ‘’Σας είπα ψόμματα χθες’’ μου είπε κρητικιστί, ‘’και δε θέλω να με παρεξηγήσει ο κύριος Γαβριηλίδης. Η ακρίβεια είναι ότι κάθε σκηνή δύναται να περιλάβει 20 άτομα. Παρακαλώ να το επανορθώσετε’’.
Υπήρξε για το νεαρό εμένα ένα βαθυτάραχτο μάθημα σεβασμού της αλήθειας, της ακρίβειας και της δημοσιογραφικής ενημερώσεως. Έφυγα επαναλαμβάνοντας, χωρίς να το θέλω στο δρόμο: ‘’Σας είπα ψόμματα. Σας είπα ψόμματα’’.
Η επίσκεψη στο site www.athanas-novas.gr οδηγεί σε μία σειρά με πολύ ενδιαφέρουσες ενότητες, μέσω των οποίων ο αναγνώστης θα γνωρίσει τον Γ. Αθανασιάδη-Νόβα, οι οποίες είναι οι εξής: Βιογραφία, Ποιητικές Συλλογές, Πεζά, Φιλολογικά Μελετήματα, Ιστορικά Μελετήματα, Δημοσιογραφία, Κριτική Προσέγγιση Έργου, Πολιτική Σταδιοδρομία, Δημοσιογραφικές Αναμνήσεις, Εκστρατεία Σαγγαρίου, Φωτογραφικό Υλικό και Βιβλιογραφία.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας Εμπρός Ναυπάκτου
